1

hoàn cảnh; Năm 1976, sau khi cuộc kháng chiến chống Mỹ kết thúc, đất nước thống nhất, lăng chủ tịch Hồ Chí Minh cũng vừa khánh thành, tác giả từ miền Nam ra thăm miền Bắc, vào lăng viếng Bác Hồ. Bài thơ “Viếng lăng Bác” được sáng tác trong dịp đó.

                                   Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
                                   Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền
                                    Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
                                    Mà sao nghe nhói ở trong tim.

 2 hình ảnh ẩn dụ "trời xanh, vầng trăng sáng dịu hiền". Trời xanh ẩn dụ cho Bác, cho những công ơn mà Bác đã dành cả đời cho nhân dân và dân tộc VN còn "vầng trăng sáng dịu hiền" ẩn dụ cho cõi vĩnh hằng mà Bác đã yên nghỉ. Tác dụng: nhấn mạnh vào công ơn, sự vĩ không có gì thay thế được của Bác trong sự nghiệp giải phóng dân tộc và đem đến độc lập tự do cho dân tộc VN thoát khỏi kiếp đô hộ và lầm than.

3

Trong bài thơ Viếng lăng Bác, ngoại cảnh chỉ được miêu tả chấm phá vài nét, còn chủ yếu nhà thơ Viễn Phương bộc lộ tâm trạng, cảm xúc yêu thương, ngưỡng mộ của mình đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh. Thật vậy, mạch cảm xúc chính của bài thơ chính là cảm xúc buồn thương trước sự ra đi của chủ tịch Hồ Chí Minh vô vàn kính yêu của dân tộc. Đầu tiên, cảm xúc của tác giả được thể hiện ở câu thơ "Ôi!Hàng tre xanh xanh Việt Nam/ Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng". Tâm trạng của nhà thơ trước khi vào lăng đó chính là tác giả dường như nhớ lại những năm tháng chiến đấu hào hùng và oanh liệt của nhân dân VN. Những con người VN kiên cường, bình dị mà bất khuất như những cây tre- loài cây mang hồn cốt dân tộc.Tiếp theo, mạch cảm xúc của nhà thơ đó chính là sự biết ơn vô bờ của chính mình đối với những công ơn trời bể của Bác. Hình ảnh ẩn dụ "mặt trời" và "79 mùa xuân" là những hình ảnh ẩn dụ nói về sự hy sinh và công ơn to lớn như thái dương của Bác Hồ. Bác mất đi là nỗi đau đớn của toàn thể dân tộc VN và của nhân loại. Tiếp theo, nhà thơ đã bộc lộ cảm xúc đau đớn trước sự ra đi của Bác của 1 người con miền Nam lần đầu ra viếng lăng "nghe nhói trong tim". Đó là xúc cảm đau đớn, nghẹn ngào và dường như vẫn chưa thể tin vào sự ra đi của Bác. Cuối cùng, tác giả đã thể hiện khát vọng được ở bên Bác, hóa thân vào "con chim, đóa hoa và cây tre" để được mãi bên Bác, là người con của Bác.

***Phép thế: Nhà thơ Vũ Quần Phương được thế bằng tác giả