Trong bài thơ Đất Nước ở chín câu đầu Nguyễn Khoa Điềm đã có những cảm nhận vô cùng  mới mẻ về nguồn gốc của Đất Nước ,vậy sao nó lại mới mẻ ?theo tác giả Đất Nước đã có từ lâu rồi nó có trong những câu chuyện của mẹ "ngày xửa ngày xưa thường hay kể" ,ở miếng trầu ,ở hình ảnh búi tóc ,tình nghĩa thủy chung giữa cha và mẹ ,ở cái kèo cái cột và ở hạt gạo ta ăn chứa đầy mồ hôi công sức nhọc nhằn của cha và mẹ .điểm mới lạ là Nguyễn Khoa Điềm đã sử dụng tài tình và hiệu quả chất liệu văn học ,văn hóa dân gian khi không trích dẫn nguyên văn mà chỉ dẫn ra,gợi ra một vài từ ngữ và hình ảnh tiêu biểu vừa hiện một đất nước dung dị,gần gũi đời thường vừa gợi dậy trong tâm thức người đọc cả một bề dày và chiều sâu văn hóa nghìn đời của dân tộc.