Ý nghĩ, tâm trạng của chú bé Phrăng diễn biến trong buổi học cuối cùng:

- Khi nghe thầy Ha-men nói đây là buổi học cuối cùng, Phrăng đã vô cùng choáng váng, sững sờ.

- Cậu nuối tiếc, xấu hổ và vô cùng hối hận vì sự lười nhác, ham chơi của mình trong suốt thời gian học với thầy.

- Sự ân hận đã làm cho cậu tự trách mình.

- Cậu bé kinh ngạc khi nghe thầy Ha-men giảng ngữ pháp sao lại hiểu đến thế.

- Cậu nhận ra ý nghĩa linh thiêng của tiếng Pháp qua lời nhắc nhở của thầy và  cậu tha thiết muốn học nhưng không còn cơ hội nữa.

Câu 4/55:

- Ý nghĩ, tâm trạng của Phrăng đối việc học tiếng Pháp.

+ Trước buổi học: định trốn học đi chơi, ham chơi, lười học.

+ Khi biết đó là buổi học cuối cùng: giận mình vì bỏ phí thời gian học tập.

+ Trong buổi học: xấu hổ khi không thuộc bài, lòng rầu rĩ, tự thấy hiểu bài hơn

+ Kết thúc buổi học: buồn bã, yêu tiếng Pháp.

=>Từ lơ là đến thiết tha lo lắng việc học; từ sợ hãi đến thân thiết, quý trọng thầy Ha-men.