NHỮNG VẤN ĐỀ LƯU Ý KHI LÀM BÀI VĂN NGHỊ LUẬN

1. Đọc kỹ đề

- Mục đích: Hiểu rõ yêu cầu của đề, phân biệt được tư tưởng đạo lý hay hiện tượng đời sống.

- Phương pháp xác định: Đọc kỹ đề, gạch chân dưới từ, cụm từ quan trọng để giải thích và xác lập luận điểm cho toàn bài. Từ đó có định hướng đúng mà viết bài cho tốt.

2. Lập dàn ý

- Giúp ta trình bày văn bản khoa học, có cấu trúc chặt chẽ, hợp logic.

- Kiểm soát được hệ thống ý, lập luận chặt chẽ, mạch lạc.

- Chủ động dung lượng các luận điểm phù hợp, tránh lan man, dài dòng.

3. Dẫn chứng phù hợp

- Không lấy những dẫn chứng chung chung (không có người, nội dung, sự việc cụ thể) sẽ không tốt cho bài làm.

- Dẫn chứng phải có tính thực tế và thuyết phục (người thật, việc thật).

- Đưa dẫn chứng phải thật khéo léo và phù hợp (tuyệt đối không kể lể dài dòng).

4. Lập luận chặt chẽ, lời văn cô động, giàu sức thuyết phục

- Lời văn, câu văn, đoạn văn viết phải cô đúc, ngắn gọn.

- Lập luận phải chặt chẽ.

- Cảm xúc trong sáng, lành mạnh.

- Để bài văn thấu tình đạt lý thì phải thường xuyên tạo lối viết song song (đồng tình, không đồng tình; ngợi ca, phản bác…).

5. Bài học nhận thức và hành động

- Sau khi phân tích, chứng minh, bàn luận… thì phải rút ra cho mình bài học.

- Thường bài học cho bản thân bao giờ cũng gắn liền với rèn luyện nhân cách cao đẹp, đấu tranh loại bỏ những thói xấu ra khỏi bản thân, học tập lối sống…

6. Độ dài cần phù hợp với yêu cầu đề bài

- Khi đọc đề cần chú ý yêu cầu đề (hình thức bài làm là đoạn văn hay bài văn, bao nhiêu câu, bao nhiêu chữ…) từ đó sắp xếp ý tạo thành bài văn hoàn chỉnh.

CÁCH VIẾT

1. Cách mở bài văn nghị luận xã hội

• Giới thiệu khái quát tư tưởng, đạo lý cần viết.
• Nêu ý chính hoặc câu nói về tư tưởng, đạo lý mà đề bài đưa ra. Điều này có trong phần gạch chân những câu, từ quan trọng ở đề thi.

2. Cách làm thân bài văn nghị luận xã hội

Cách làm bài văn nghị luận xã hội ở phần thân bài cần có những luận điểm sau.

Luận điểm 1: Giải thích yêu cầu đề

• Cần giải thích rõ nội dung tư tưởng đạo lý.
• Giải thích các từ ngữ, thuật ngữ, khái niệm, nghĩa đen, nghĩa bóng.
•  Rút ra ý nghĩa chung của tư tưởng, đạo lý; quan điểm của tác giả qua câu nói trong đề thi.

Luận điểm 2: Phân tích và chứng minh

• Các mặt đúng của tư tưởng, đạo lý.
• Dùng dẫn chứng xảy ra cuộc sống xã hội để chứng minh.
• Từ đó chỉ ra tầm quan trọng, tác dụng của tư tưởng, đạo lý đối với đời sống xã hội.

Luận điểm 3: Bình luận mở rộng vấn đề

• Phản biện những biểu hiện sai lệch có liên quan đến tư tưởng, đạo lý.
• Dẫn chứng minh họa (nên lấy những câu chuyện trong sách, cuộc sống mà nổi bật nhất).
• Rút ra bài học nhận thức và hành động cho bản thân.

3. Cách viết kết bài văn nghị luận xã hội

• Nêu khái quát đánh giá ý nghĩa tư tưởng đạo lý đã viết.
• Mở ra hướng suy nghĩ mới về vấn đề đó.

Hướng dẫn viết văn nghị luận

- Đầu tiên là phải đầy đủ bố cục 3 phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài

- Có vốn từ chính xác, dễ hiểu; hạn chế lỗi dùng từ, chính tả

- Hiểu được đề, xác định được là viết chứng minh hay giải thích

- Đối với văn nghị luận chứng minh thì mình thường nêu ra các ý ở thân bài:

+ Khái niệm

+ Ý nghĩa của việc đó

+ Cách thực hiện

+ Dẫn chứng

+ Những sự đối lập với việc đó

- Đối với văn nghị luận giải thích thì mình thường nêu ra các ý ở thân bài tùy từng đề mà chọn 3 hoặc nhiều hơn số các ý dưới đây để viết:

+ Nêu định nghĩa

+ Liệt kê

+ So sánh

+ Đối chiếu

+ Chỉ ra mặt có lợi

+ Chỉ ra mặt có hại

+ Nguyên nhân, kết quả

Từ mỗi ý trong thân bài đã nêu bên trên bạn lại nghĩ ra những gì phù hợp để cho vào ý đấy. Mỗi ý ở phần thân bài mình nêu là một đoạn (trừ bài giải thích chọn 3 hoặc nhiều hơn số các ý để viết)

- Trước khi viết vào bài kiểm tra phải ghi trước các ý chính ra nháp, lập dàn bài ra nháp trước

Đây là cách để mình viết được một bài văn nghị luận dài, đủ ý và cũng là kinh nghiệm của bản thân sau khi học viết văn nghị luận để được điểm cao ạ. Mình học lớp 7, cũng kiểm tra cuối kì 2 xong rùi. Bạn chỉ cần áp dụng cách này giống mình là được.

<CHÚC BẠN HỌC TỐT>