Ông Hai: Là người có tấm lòng yêu làng sâu nặng, xuất phát từ những việc nhỏ nhất: đó là những hành động nhỏ hằng ngày mà ông hay làm (khoe về làng, luôn hướng về làng khi mình đang tản cư,...), từ chỗ đó, Kim Lân đã để người đọc hiểu thêm về ông Hai ở tình huống truyện: khi nghe tin làng Chợ Dầu theo giặc, ông đã đau như cắt, dằn vặt, dù yêu làng nhưng ông vẫn để "ý chí" luôn hướng về cụ Hồ.

Anh thanh niên: là con người lao động thầm lặng, hi sinh cho đất nước. Công việc khắc nghiệt, lạnh giá, nhưng càng khó, càng nghiệt thì anh lại càng bộc lộ rõ tình yêu. Tuy là người "cô độc nhất thế gian" nhưng anh vẫn luôn hướng về trách nhiệm, một tình yêu với công việc rõ ràng nhất, có thể nói anh là đại diện của thế hệ trẻ, là tấm gương quên mình vì hạnh phúc của muôn người.

Bé Thu: Sinh ra và lớn lên trên đất nước có chiến tranh, bé Thu phải chịu bao nhiêu thiệt thòi, giữa những năm tháng chiến tranh ác liệt ấy, gia đình li tán, đã chia cắt em và người ba yêu dấu của mình, em vẫn hằng ngày khắc sâu hình ảnh Cha, vẫn luôn giữ, nâng niu tấm hình của ba => Đó là những biểu hiện của một lòng "hiếu thảo" cao cả. Lên 9 tuổi, em gặp lại Cha nhưng em không nhận ra...Gần lúc chia tay em mới kêu lên đứt ruột "Ba...a...a...". Giây phút cha con gặp nhau thiêng liêng quá, ngắn ngủi quá. Em chỉ kịp gọi ba có lần cuối trước khi ông Sáu đã vì Tổ Quốc ra đi không bao giờ trở lại:

- Có thể triển khai ý theo nhân vật bé Thu:

+ Tuy thiệt thòi thiếu thốn nhưng bé Thu hiện lên với nhiều nét tính cách và phẩm chất đáng quý:

 . Bản lĩnh, cứng cỏi, đáo để.

 . Yêu ba mẹ, có lòng hiếu thảo sâu sắc ... (ở chi tiết ông Sáu về nhưng bé Thu không nhận ra, vì em vẫn tin người cha trong hình, người cha đã luôn theo em 9 năm qua...)