Được tin Thoát Hoan, con trai Hốt Tất Liệt với năm mươi vạn binh đang gấp rút chuẩn bị cho mưu đồ xâm lược, nơi kinh thành ngày ngày phải chứng kiến cảnh bọn sứ giặc đi lại nghênh ngang ngoài đường, uốn lưỡi cú diều mà sỉ mắng triều đình, đem than đe chó mà bắt nạt tể phụ, Trần Quốc Tuấn căm tức đến quên ăn, mất ngủ. Thái độ ngông cuồng đó của giặc, hành vi kiêu căng đó của chúng cứ diễn đi diễn lại hàng ngày trước mắt ông, hiện ra ngay trong bữa cơm, lúc ngủ bóng lại lở vởn khiến ông phải tới bữa quên ăn nửa đêm vỗ gối. Ông băn khoăn khi chợp mắt, lo lắng khi tỉnh dậy bởi thái độ và hành động cả giặc. Ông lo ngại chiến tranh sẽ xảy ra mà chiến sĩ vẫn chưa một lòng phụ tứ, nước sông chưa hòa chén rượu ngọt ngào. Làm sao mà đất nước quê hương chịu nổi gót giày quân giặc, những ngọn cỏ xanh lại mọc nổi trên cánh đồng đất mẹ khi vó ngựa Nguyên Mông tràn sang. Nỗi lo lứng đó cứ thường trực trong Trần Hưng Đạo cả ngày lẫn đêm. Ông còn hình dung ra cảnh quê hương mình bị dày xéo: nhà cháy, người chết, đói khổ tràn lan. Ông, một vị tướng đứng đầu quân, nếu lại thấy phần quê hương đó bị tàn phá thì đau đớn như khúc ruột của mình bị cắt ra thành từng khúc. Từ khóe mắt những giọt lệ đã tuôn trào khi nào mà ông không biết. Ôi đau đớn quá! Còn gì nữa mảnh đất quê hương.