I. Đọc - hiểu:

Câu 1: Phương thức biểu đạt chính của đoạn trích là: Nghị luận.

Câu 2: Tác giả khuyên chúng ta có thái độ gì khi nhận thấy “Phần đông chúng ta cũng sẽ là người bình thường” là:

Câu 3: Việc tác giả đưa ra liên tiếp các câu hỏi đoạn văn: “Nếu tất cả đều là doanh nhân thành đạt thì ai sẽ quét rác trên những đường phố? Nếu tất cả là bác sĩ nổi tiếng thế giới thì ai sẽ là người dọn vệ sinh bệnh viện? Nếu tất cả đều là nhà khoa học thì ai sẽ là người tưới nước những luống rau? Nếu tất cả là kỹ sư phần mềm thì ai sẽ gắn những con chip vào máy tính” nhằm gửi gắm đến người đọc: Dù ta làm bất cứ nghề nghiệp nào miễn là chân chính cũng đều đáng quý và được tôn trọng. Và mỗi nghề đều có một vai trò riêng góp phàn tô màu cho sự nghiệp phát triển đất nước. Không nên xấu hổ bởi nghề mà ta chọn lựa, luôn tự hào về nghề nghiệp của mình.

Câu 4: Em rút ra được bài học vô cùng đáng quý từ đoạn trích trên là: Mỗi con người trong cuộc đời đều có vai trò quan trọng vì thế cần tự tin để sống và có cái nhìn trân trọng tất cả các nghề nghiệp chân chính trong xã hội.

II. Làm văn:

Câu 1:

a. Mở đoạn:

- Xác định vấn đề cần nghị luận.

- Giới thiệu vấn đề.

b. Thân đoạn:

- Trong cuộc sống không có nghề nào là thấp hèn để chúng ta coi thường hoặc từ bỏ.

- Công việc nào cũng có ý nghĩa và giá trị đối với một cá nhân hoặc cộng đồng khi nó phù hợp với sở thích, năng lực của cá nhân hay cộng đồng đó.

- Vấn đề là ở chỗ chúng ta có nhận ra được ý nghĩa trong công việc mà mình đã, đang và sẽ làm để làm tốt và thành công trong công việc đó hay không.

- Ví dụ, chứng minh để làm rõ vấn đề.

c. Kết đoạn: Rút ra bài học nhận thức, hành động.

Câu 2:

a. Mở bài:

- Giới thiệu tác gia, tác phẩm.

- Giới thiệu vấn đề cần nghị luận.

- Trích dẫn thơ.

b. Thân bài:

- Nỗi nhớ của sóng luôn hướng về bờ cũng như nỗi nhớ của em luôn dành cho anh.

+ Hai câu đầu: những trạng thái khác nhau của sóng.

“Con sóng dưới lòng sâu

Con sóng trên mặt nước”.

• Lặp cấu trúc: “Con sóng...”

• Phép đối: “dưới lòng sâu” – “trên mặt nước” tạo nên sự trùng điệp, mênh mông của những con sóng với nhiều dạng thức khác nhau.

• Ẩn dụ: Đó cũng là nỗi nhớ của em. Sóng là em, em chính là sóng, cũng giống như sóng, tâm hồn em cũng vô vàn phức tạp và khó hiểu.

=> Xuân Quỳnh vô cùng tinh tế khi mượn hình ảnh sóng động để ẩn dụ cho nỗi niềm, tình yêu của người phụ nữ khi yêu.

+ Hai câu sau: Diễn tả nỗi nhớ của sóng, dù sóng trên mặt nước hay con sóng dưới lòng sâu thì tất cả đều nhớ bờ, đều hướng về bờ mà dỗ:

“Ôi con sóng nhớ bờ

Ngày đêm không ngủ được”

• Sóng bất chấp không gian rộng lớn “dưới lòng sâu” – “trên mặt nước”, bất chấp cả “ngày đêm” để vươn về bờ đến nỗi “không ngủ được”.

+ Hai câu cuối: Nhà thơ thêm vào để hoàn thiện giai điệu nổi nhớ:

“Lòng em nhớ đến anh

Cả trong mơ còn thức”

• Xuân Quỳnh đã mạnh dạn bày tỏ nỗi nhớ một cách trực tiếp, điều đó cho thấy nét hiện đại trong quan niệm về tình yêu của nữ thi sĩ.

• Sự tương đồng giữa sóng và em: Sóng nhớ bờ và em nhớ anh, đó là quy luật của tình yêu.

• Nỗi nhớ không chỉ hiện lên lúc ý thức được (khi thức) mà còn gắn với tiềm thức (ngủ vẫn nhớ). Như vậy, nỗi nhớ là luôn hiện hữu trong tâm trí của người phụ nữ khi yêu.

- Tiếng lòng thể hiện sự thủy chung của người phụ nữ trong tình yêu:

“Dẫu xuôi về phương Bắc

Dẫu ngược về phương Nam

Nơi nào em cũng nghĩ

Hướng về anh một phương”.

• Phép đối:”Dẫu xuôi - dẫu ngược”, “phương Bắc - phương Nam”.

• Nói ngược: “Xuôi Bắc - ngược Nam” (người ta hay nói “vào Nam ra Bắc”, có nghĩa là “xuôi phương Nam, ngược phương Bắc” mới đúng).

• Tình yêu có thể làm cho phương hướng đảo lộn, nhưng quan trọng nhất là “phương anh” thì em vẫn luôn hướng về, một lòng thủy chung son sắt.

- Niềm tin vào tình yêu đích thực:

“Ở ngoài kia đại dương

Trăm ngàn con sóng đó

Con nào chẳng tới bờ

Dù muôn vời cách trở”

• Sóng dù gặp muôn trùng khó khăn, cách trở vẫn luôn hướng về bờ, bờ là bến đích cuối cùng.

• Ẩn dụ: Cũng như tình yêu của em và anh, muốn đến được bến bờ hạnh phúc thì phải cùng nhau vượt qua mọi khó khăn, thử thách.

• Gian nan và thử thách là điều không thể thiếu trong tình yêu, nhưng khi đã cùng nhau vượt qua thì sẽ là tình yêu bền vững.

- Qua ba khổ thơ trên tác giả sử dụng con sóng là hình ảnh ẩn dụ của người con gái trong tình yêu. Kết hợp các biện pháp tu từ, sự đối lập tạo nên thành công của bài thơ Sóng đặc biệt trong ba khổ thơ trên.

d. Kết bài:

Cả 3 khổ thơ tác giả sử dụng con sóng là hình ảnh ẩn dụ của người con gái trong tình yêu. Kết hợp các biện pháp tu từ, sự đối lập tạo nên thành công của bài thơ Sóng đặc biệt trong ba khổ thơ trên.