Đề bài: Biểu cảm bài “ Cảnh khuya”

                                                           Bài làm

I.Mở bài

-  Nhắc đến Hồ Chí Minh là ta nhắc đến một vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc Việt Nam, một danh nhân văn hóa thế giới, một nhà thơ lớn của dân tộc. Người ra đi để lại bao nỗi xót xa cho đồng bào cả nước cùng vô vàn những vần thơ hay in dấu trong trái tim và tâm hồn mỗi người Việt. Một trong số những tác phẩm của Người là bài “Cảnh khuya”. Bởi ở đó, Bác đã vẽ lên một bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp trong những năm tháng chiến đấu gian khổ ở chiến khu Việt Bắc:

                                     “ Tiếng suối trong như tiếng hát xa
Trăng lồng cổ thụ, bóng lồng hoa
Cảnh khuya như vẽ, người chưa ngủ
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà”

II.Thân bài

a) Khái quát chung

- Bài thơ được ra đời trong một bối cảnh rất đặc biệt, được viết vào cuối năm 1947, khi Bác đang ở chiến khu Việt Bắc. Đây cũng là những năm đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp gian khổ mà hào hùng.

- Bài thơ “Cảnh khuya” được Người viết bằng thể thơ thất ngôn tứ tuyệt Đường luật,

giữa sự thiếu thốn trăm bề. Với thử thách tưởng chừng như không bao giờ có thể vượt

qua, nhưng người chiến sĩ ấy vẫn ung dung, tự tại và dành cho mình những giây phút

thảnh thơi để thưởng thức vẻ đẹp của thiên nhiên và núi rừng Việt Bắc. Chính nó đã

trở nguồn động lực to lớn đối người chiến sĩ vì dân vì nước.

b) Cảm nhận

* Hai câu thơ đầu

- Câu chuyển: Ngay ở hai câu thơ đầu tiên, chỉ bằng vài nét chấm phá giản dị mà đơn

sơ, Hồ Chí Minh- một họa sĩ tài hoa như vẽ ra trước mắt người đọc một bức tranh

thiên nhiên của núi rừng Việt Bắc đầy thơ mộng, trữ tình, huyền ảo, thậm chí đẹp đến

nao lòng người: 

“ Tiếng suối trong như tiếng hát xa

Trăng lồng cổ thụ, bóng lồng hoa”

- “Tiếng suối” giống như một giai điệu nhẹ nhàng, du dương đang xâm chiếm không gian hoang vu của núi rừng, giữa đêm trăng tĩnh mịch ấy, tiếng suối róc rách, trong trẻo được Người ví với tiếng hát xa, tạo nên một bản nhạc của núi rừng êm ả mà sâu lắng, nó còn tựa như một món quà mà thiên nhiên ban tặng cho những người chiến sĩ trên đường đi hành quân xa xôi, mệt mỏi.

- Từ “xa” được đặt ở cuối câu cùng với vần “a” càng khiến cho câu thơ ngân vang, mở ra không gian rộng lớn, xa vắng mà hoang vu ở núi rừng Việt Bắc này.

- Từ hình ảnh “tiếng suối” ấy, ta lại liên tưởng đến âm thanh tiếng suối trong bài “ Côn Sơn ca” của Nguyễn Trãi:

                                             “ Côn Sơn suối chảy rì rầm

                                         Ta nghe như tiếng đàn cầm bên tai”

- “ Tiếng suối” của Nguyễn Trãi với âm thanh trong trẻo, du dương mà êm ả, đặc trưng của chốn lâm tuyền Côn Sơn thì Hồ Chí Minh lại ví âm thanh ấy trong trẻo, đẹp đẽ như tiếng hát lúc gần, lúc xa của con người. Điều đó càng khiến cho cảnh rừng Việt Bắc trở nên ấm áp và có hồn hơn.

- Trong đêm khuya tĩnh mịch ấy hiện lên một hình ảnh tuyệt đẹp:

“ Trăng lồng cổ thụ, bóng lồng hoa”

+ Đẹp biết bao! Trong khung cảnh thiên nhiên ấy có âm thanh của tiến suối, có hình ảnh của bóng cây, bóng hoa đang lung linh, hòa quyện. Sắc màu của bức tranh không chỉ có màu trắng bạc của ánh trăng, màu đen tuyền của của bóng cây, bóng lá. Những gang màu tưởng chừng như lạnh lẽo nhưng nó lại ẩn chứa một sức sống âm thầm của vạn vật.

+ Điệp từ lồng được nhắc lại hai lần trong một câu càng nhấn mạnh sự quấn quýt đen cài giữa cảnh vật núi rừng Việt Bắc. Thậm chí còn cho thấy sự nhân hóa giữa vầng trăng, cổ thụ và hoa. Trăng giống như một người mẹ hiền tiếp cho muôn vật dưới trần gian những dòng sữa ngọt ngào khiến trăng càng trở nên thi vị, trữ tình và lãng mạn hơn.

=> Đến đây, bức tranh thiên nhiên càng trở nên thơ mộng biết nhường nào! Và đó với Bác, hình ảnh ánh trăng đã trở thành tri kỉ, ngay cả khi Người bị giam trong nhà tù Tưởng Giới Thạch của Trung Quốc, ánh trăng ấy vẫn len lỏi để vào làm bạn với Người:

“ Trong tù không rượu cũng không hoa

Cảnh đẹp đêm nay khó hững hờ

Người ngắm trăng soi ngoài cửa sổ

Trăng nhòm khe cửa ngắm nhà thơ.”

* Hai câu thơ tiếp

- Câu chuyển: Nếu như hai câu thơ đầu tả cảnh đẹp của đêm trăng đầy thơ mộng, huyền ảo của núi rừng Việt Bắc thì sang hai câu thơ sau là tâm trạng của Bác: Lo lắng trước thời cuộc.

+ Đây có thể coi là nhãn tự của bài thơ, bởi nó đã diễn tả được sâu sắc tâm tình của người chiến sĩ lo cho phận nước. Câu thơ thứ ba giống như một bản lề khái quát lại bức tranh toàn cảnh về khuya của cánh rừng Việt Bắc. Để rồi, người đọc cảm nhận được cái tâm trạng “ Người chưa ngủ” không chỉ là cảm xúc bởi cảnh thiên nhiên kì vĩ lãng mạn, mà Người không ngủ còn là vì lo cho tương lai, cho vận mệnh của dân tộc. Bác trằn trọc, suy tư, lên các phương án chiến lược cho cuộc chiến.

+ Đến đây, hình ảnh của Bác hiện lên thật trân trọng, thật đẹp biết nhường nào! Cảm

nhận được lòng yêu nước mãnh liệt, sâu sắc của Người. Điệp từ ‘chưa ngủ’ được lặp

lại hai lần khiến cho bài thơ trơ nên nhịp nhàng. Đến đây, ta lại nhớ đến những câu

thơ của Bác:                     

 “ Một canh... hai canh... lại ba canh
                                             Trằn trọc băn khoăn, giấc chẳng thành
                                             Canh bốn, canh năm vừa chợp mắt
                                             Sao vàng năm cánh mộng hồn quanh”.

c) Đánh giá cuối bài

- Với thể thơ thất ngôn tứ tuyệt, “Cảnh khuya” đã bộc lộ rõ vẻ đẹp của thiên nhiên,

của ánh trăng rừng sáng vằng vặc, của tiếng suối trong trẻo để khơi dậy mạnh mẽ lòng quyết tâm cứu nước. Đến đây, em càng cảm nhận được vẻ đẹp to lớn trong tâm hồn

của Người, sự ung dung tự tại và một trái tim sắt đá, một trọng tránh lớn lao trong con người của Bác.

III. Kết bài

- Bài thơ khép lại với một ấn tượng sâu sắc trong lòng độc giả. Tác phẩm

“Cảnh khuya” giống như một đóa hoa đang nở rộ ở núi rừng Việt Bắc. Nó là kết tinh

của tâm hồn, của trí tuệ, đạo đức trong Người. Giờ đây, khi còn là một học sinh ngồi

trên ghế nhà trường, chúng em vẫn luôn trân trọng, biết ơn và tự hào về Bác.

“ Nơi đây sống một người tóc bạc

Người không con mà có triệu con

Nhân dân ta gọi Người là Bác

Cả đời Người là của nước non.”

@ngoclam2009

#Hoidap247

Xin ctlhn ạ