MẸ THIÊN NHIÊN LÊN TIẾNG “Vài người gọi tôi là thiên nhiên. Một số khác gọi tôi là “Mẹ Thiên nhiên. Tôi đã ở đây hơn 4,5 tỉ năm. Tức là tồn tại lâu hơn các bạn 22500 lần. Tôi chẳng cần loài người. Nhưng loài người cần tôi. Đúng vậy, tương lai của các bạn phụ thuộc vào tôi. Khi tôi phát triển, các bạn phát triển. Khi tôi chao đảo, các bạn chao đảo. Thậm chí tệ hơn. Nhưng tôi đã ở đây hàng thiên niên kỉ. Nuôi nấng những giống loài vĩ đại hơn loài người. Và bỏ đói những giống loài vĩ đại hơn loài người. Đại dương của tôi, đất đai của tôi, những dòng chảy của tôi, những cánh rừng của tôi…,chúng đều có thể đón nhận hoặc bỏ rơi các bạn. Cách sống bạn lựa chọn mỗi ngày, dù tôn trọng hay bất kính với tôi, tôi cũng không quan tâm. Cách này hay cách khác, chính hành động của các bạn quyết định tương lai của loài người chứ chẳng phải của tôi. Tôi là tự nhiên, tôi vẫn sẽ tồn tại. Tôi đã sẵn sàng tiến hóa. Còn bạn?” (Nguồn : trang web Noth.garden) a) Đoạn trích trên gởi đến chúng ta thông điệp gì? (0,5 điểm) b) Chỉ ra một phép liệt kê có trong đoạn trích . (0,5 điểm) c) Bằng sự hiểu biết của mình, em hãy nêu hai dẫn chứng để làm rõ điều gì gây hại cho thiên nhiên cũng sẽ gây hại cho chính con người?(1,0 điểm)