Tình huống truyện: Ông Hai nghe tin làng chợ Dầu theo Tây 

=> Tình huống đối nghịch với tình cảm tự hào mãnh liệt về làng chợ Dầu của ông. Khác với suy nghĩ về một làng quê "tinh thần cách mạng của ông".

Tác dụng: tạo ra một tâm lý, diễn biến gay gắt trong nhân vật, tạo nên tính cách, bản chất nhân vật.

Trong truyện ngắn Làng, nhà văn Kim Lân đã xây dựng nên một tình huống truyện vô cùng độc đáo, éo le. Đó là tình huống ông Hai- một người nông dân yêu làng quê tha thiết lại nghe tin làng chợ Dầu của mình theo giặc, phản Cách mạng. Có thể nói, nhà văn đã xây dựng nên được tình huosg rất éo le để thử thách tình yêu làng quê, tình yêu đất nước trong nhân vật. Qua tình huông truyện đó, chúng ta thấy được sâu sắc nội tâm nhân vật. Đồng thời, ta cũng hiểu được sự gắn bó, tình yêu trong người nông dân Việt Nam với làng quê trong sự gắn bó với tình yêu đất nước, với cụ Hồ lớn lao. Tình huống truyện trở thành một nút thắt mở ra nhiều suy tư, nhiều nhìn nhận về nhân vật ông Hai cũng như những nhân vật khác trong ứng xử với người của làng Việt gian.