Việt Nam quê hương tôi không chỉ được bạn bè quốc tế biết đến với nhiều cảnh non nước hữu tình mà con bởi những phẩm chất tốt đẹp của con người Việt . Chúng ta có thể thấy rõ điều đó trong các văn bản “Sông nước Cà Mau - Đoàn Giỏi” , “Cô Tô - Nguyễn Tuân” , “Vượt thác – Võ Quảng”. Trong văn bản “Sông nước Cà Mau” tác giả đã cho ta thấy một bức tranh sinh hoạt của khu chợ Năm Căn hiện lên thật sinh động , ồn ào, đông vui với những con thuyền bán hàng len lỏi mọi nơi . Những người con gái Hoa Kiều bán hàng xởi lởi , những người Chà Châu Giang bán vải, với đủ các giọng nói líu lo, đủ kiểu ăn vận sặc sỡ, đã điểm cho Năm Căn một màu sắc tươi vui , không còn cái dáng vẻ lặng lẽ một màu xanh đơn điệu . Khác với “Sông nước Cà Mau” “Vượt thác”của nhà văn Võ Quảng lại tập trung thể hiện hình ảnh con người lao động cụ thể, chính là dượng Hương Thư với tầm vóc , sức mạnh lớn lao, kì vĩ làm chủ đất trời thiên nhiên trong cuộc vượt thác đầy nguy hiểm . Song trong cái nhìn và cảm xúc của nhà văn Nguyễn Tuân con người trên vùng đảo Cô Tô thật trong sáng , tươi đẹp và thanh bình qua hình ảnh “chị Châu Hòa Mãn địu con , thấy nó dịu dàng yên tâm như hình ảnh biển cả là mẹ hiền mớm cá cho lũ con lành” . Ba văn bản trên đều tập trung thể hiện con người lao động ở những khía cạnh khác nhau . Nhưng dù ở đâu trên mọi miền của Tổ quốc thì con người Việt Nam vẫn mãi đẹp với sự kiên trung hào hùng, sắt son và giàu nghĩa tình.

Những món ăn dân dã, bình dị tưởng chỉ góp mặt trong đời sống thường ngày của quần chúng nhân dân nhưng qua sức sáng tạo, khéo léo trong cách chế biến đã trở thành đặc sản tiêu biểu, thường được chọn làm lễ vật tiến vua như: Mắm tép Hà Yên (Hà Trung), phi cầu Sài (Hoằng Hóa), bánh gai Tứ Trụ, bưởi Luận Văn (Thọ Xuân), dưa cải Lê (Yên Định)... Lần theo tiến trình lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc, thật khó có nơi nào có được cái danh giá ngàn đời như “Thanh kỳ khả ái”. Không chỉ là mảnh đất địa linh nhân kiệt, nơi tinh hoa văn hóa hội tụ; ẩn sâu trong hương vị ẩm thực xứ Thanh là những sự tích, huyền thoại, câu chuyện gắn liền với cuộc đời, công trạng của các vị vua, anh hùng, hào kiệt nổi danh trong lịch sử. Đó là món bánh răng bừa (làng Xuân Lập, Thọ Xuân), chè lam Phủ Quảng (Vĩnh Lộc) hay “sự tích quả dưa hấu”... “Sự tích quả dưa hấu” kể chuyện Mai An Tiêm - con nuôi của Vua Hùng thứ 17, vì câu nói ngay thẳng, bộc trực: “Của biếu là của lo, của cho là của nợ!” mà đắc tội với vua cha, bị vua cha đày ra hoang đảo (tương truyền là ở huyện Nga Sơn) nhưng vẫn không ngừng nỗ lực vượt qua mọi khó khăn, cố gắng cải thiện cuộc sống. Nhanh nhạy nắm bắt thời cơ, chàng tận dụng hạt giống do đàn chim rơi vãi trên đảo mà trồng nên loại quả ngon ngọt, mát lành - trái dưa hấu. Từ trái dưa đó, chàng nghĩ cách thu hút lái buôn, gây dựng nên cuộc sống sung túc, được vua cha tin tưởng, cảm mến cho trở lại cung đình. “Sự tích quả dưa hấu” không đơn thuần giải thích nguồn gốc loài cây mà hơn hết, nó là câu chuyện truyền cảm hứng, rằng: Cuộc sống vẫn luôn tồn tại muôn vàn khó khăn, thử thách. Muốn có được quả ngọt thì bản thân mỗi chúng ta phải biết cách khắc phục, vượt qua mới mong có ngày thu được “trái ngọt”.

Không chỉ có đặc sản tiến vua hay những món ăn dân dã, gần gũi với đời sống hằng ngày, ngày nay, với xu hướng ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất nông nghiệp, sản vật xứ Thanh phong phú, đa dạng thêm bởi các sản phẩm từ các vùng cây ăn quả, các khu nông nghiệp công nghệ cao tại các huyện: Như Xuân, Thạch Thành, Thọ Xuân... Ví như khu cam, bưởi công nghệ cao ở xã Thành Vân, nằm giáp ranh khu di tích thắng cảnh Phố Cát, dọc theo tuyến Quốc lộ 45. Hiện nay trong khu quy hoạch đã trồng gần 500 ha các loại cây ăn quả, diện tích cho thu hoạch là 321 ha, sản lượng trái cây đạt khoảng 4.800 tấn. Những loại cây trồng chủ yếu là cây ăn quả có múi đặc sản như: Cam đường, cam Xã Đoài lòng vàng, bưởi da xanh... Quy trình trồng và chăm sóc cây ở đây đã được ứng dụng công nghệ cao với hệ thống tưới nước thông minh, nguồn phân bón hữu cơ từ giun quế và chế phẩm sinh học. Nhiều trang trại ở đây đã được chứng nhận đạt tiêu chuẩn VietGAP, sản phẩm bán ra thị trường có truy xuất nguồn gốc qua tem nhãn. Bởi vậy, các sản phẩm tại đây không chỉ xuất ra thị trường sản vật thơm ngon mà còn đảm bảo về quy trình sản xuất, vệ sinh an toàn thực phẩm, định vị thương hiệu sản vật xứ Thanh.

Ẩm thực là một trong những thành tố quan trọng cấu thành văn hóa. Và cũng chính sự độc đáo, khu biệt về mặt ẩm thực đã góp phần làm nên văn hóa sắc tộc, văn hóa vùng miền. Ẩm thực xứ Thanh có sự giao thoa, hài hòa giữa cái tinh tế, thanh tao của ẩm thực miền Bắc và hương vị đậm đà, đặc trưng, có phần cá tính của miền Trung nắng gió. Vì lẽ đó, ẩm thực xứ Thanh vừa mang nét hài hòa, thống nhất với ẩm thực Việt nhưng không làm mất đi cái phong vị, cái tình của quê hương.