ã hội ngày càng phát triển, nhu cầu về trí tuệ của con người cũng ngày càng tăng. Để đáp ứng nhu cầu của xã hội, mỗi con người cần chuẩn bị cho mình một hành trang kiến thức thật vững chắc để bước vào đời, chính vì thế, câu nói “câu nói Ngọc không mài không thành đồ vật, người không học không biết rõ đạo của Nguyễn Thiếp” đã cổ vũ và khích lệ tinh thần học tập của con người vô cùng đúng đắn.

Để hiểu hết nội dung, ý nghĩa của nhận định này, chúng ta cần cắt nghĩa, lí giả từng phần của câu nói. Ngọc không mài là một viên ngọc sần sùi, thô ráp của tự nhiên, không có tác động của con người, chưa được chế tác hay mài giũa để trở nên tỏa sáng, làm đẹp cho đời, cho người. Ngọc không mài là ẩn dụ cho hình ảnh con người: con người không được học hành sẽ không trở thành người tài giỏi, giúp ích cho xã hội, tỏa sáng, không giúp cho xã hội phát triển; đề cao vai trò của việc học tập trong cuộc sống mỗi người và trong sự phát triển chung của xã hội.

Đối với con người nói chung, để có được cuộc sống tốt đẹp hơn, tiến bộ hơn, chúng ta cần phải học tập, trau dồi kiến thức để hoàn thiện bản thân mình. Nếu không có học hành, con người chúng sẽ chỉ dừng lại ở một mức độ, một trình độ nhất định và xã hội không thể phát triển mạnh mẽ như hiện nay. Ngược lại, nếu tất cả con người đều cố gắng mài giũa bản thân, trau dồi kiến thức, vươn lên, hướng về phía trước thì xã hội sẽ phát triển và tốt đẹp hơn.

Tuy nhiên, trong xã hội hiện nay vẫn còn có những người tuy có điều kiện tốt để học tập và phát triển bản thân nhưng lại không biết trân trọng và cố gắng mà chỉ biết lao theo những thú vui những ích kỉ nhỏ nhen của bản thân mình,… những người này đáng bị chỉ trích và phê phán thẳng thắn.

Mỗi con người có một thời gian, giai đoạn nhất định để học tập và phát triển bản thân, chính vì thế, chúng ta hãy biết trân trọng khoảnh thời gian đó, cố gắng học tập và phát triển bản thân để trở thành một công dân có ích cho xã hội.