Cái chết của Lão Hạc không phải là một điều manh động của lão. Lão cũng đã cố gắng rất nhiều để sống: "Luôn mấy hôm, tôi thấy Lão Hạc chỉ ăn khoai. Rồi thì khoai cũng hết. Bắt đầu từ đấy, lão chế tạo được món gì, ăn món ấy. Hôm thì lão ăn củ chuối, hôm thì lão ăn sung luộc, hôm thì ăn rau má, với thỉnh thoảng một vài củ ráy hay bữa trai, bữa ốc" mà không được. Nếu lão đã muốn chết thì cũng không bấu víu sự sống như vậy. Bi kịch là thế đấy. Lão hoàn toàn có thể tự sát ngay sau khi ủy thác cho ông Giáo mảnh vườn và tiền làm tang. Nhưng thật sự, lão cố đợi chờ trong mòn mỏi, lão chờ có thể thấy đứa con trai trở về. Tận đến cuối cùng, lão phải chấp nhận một sự thật của chính mình, để lão không vi phạm lẽ sống của lão: muốn sống mà vẫn tự chết. Tại sao lão tự trọng đến "hách dịch" như thế cơ chứ? Lão có thể cậy nhờ để sống qua ngày cơ mà. Đến ngay tiền làm ma cho mình lão còn không động đến nữa là cậy nhờ! Thế mới là Lão Hạc. Lão bán cậu Vàng đi để có thêm 5 đồng vào thành 30 đồng gửi ông Giáo làm tang nếu lão có mệnh hệ nào. "Đâu vào đấy" là cay đắng thế ư? Khi con chó phải chết, Lão Hạc mong hóa kiếp cho nó; đến khi lão chết, con chó còn là 5 đồng để tiễn đưa hương hồn lão. Cơ cực đến thế là cùng. Chẳng gì khác, xã hội thực dân nửa phong kiến đen tối đã đẩy cuộc sống người nông dân đến đường cùng; cái nghèo khó, cùng cực đã đẩy Lão Hạc đến một lựa chọn đau đớn, nghiệt ngã đến thế.