Cuộc chiến tranh thế giới thứ nhất là cuộc chiến tranh diễn ra từ năm 1914 đến năm 1918. Đây là cuộc chiến giữa hai phe Hiệp ước (Anh, Pháp, Nga và sau đó là Hoa Kì) và Liên minh (Đức, Italia, Áo Hung). Mâu thuẫn đã xảy ra từ trước đó vì lí do thuộc địa và thị trường giữa các đế quốc trẻ và đế quốc già. Cuộc chiến bắt đầu sau vụ ám sát thái tử Áo Hung nghi do một phần tử khủng bố ở Serbi. Nhân cơ hội đó, Áo Hung tuyên chiến với Serbi rồi Đức tuyên chiến với Pháp,.... Cuộc chiến diễn ra ở 3 mặt trận chính: Mặt trận Tây Âu giữa Anh, Pháp và Đức, mặt trận Đông Âu giữa Nga và Đức, Áo Hung, mặt trận Đông Âu giữa một số nước khác nhau. Đức với chiến thuật đánh nhanh thắng nhanh, bung sức ở cả hai mặt trận phía Tây và phía Đông nhưng vẫn không có phe nào giành thế thượng phong. Tình hình kéo dài đến năm 1917, Hoa Kì tham chiến, gia nhập khối Hiệp ước, còn Nga rời bỏ chiến tranh sau cách mạng tháng 10 lịch sử. Lợi thế dần nghiêng về phía Anh - Pháp - Mĩ, các nước khối Liên minh dần đầu hàng. Đến tháng 11 năm 1918, Đức kí lệnh ngừng bắn. Các nước thua trận phải bồi thường cho các nước đã dành chiến thắng. Nhưng hậu quả thì không nước nào tránh khỏi, kể cả Việt Nam chúng ta (vì có nhiều thanh niên Việt Nam bị Pháp bắt qua chiến đấu).

Các nước bắt đầu vào chuẩn bị lực lượng, trang bị vũ khí hạng nặng và tập kết trong tâm thế sẵn sàng chiến đấu. Trong cuộc đua này, nước là kẻ hiếu chiến nhất và rõ ràng muốn cướp thật nhiều thuộc địa để mở rộng lãnh thổ. Đức đã liên kết với Áo và Hung, Ý để thành lập phe liên minh.

Bên đối kháng, nước Anh liên kết với Nga, Pháp ký nhiều hiệu ước thành lập Phe Hiệp Ước. Đến đầu thế kỉ 20 thì Châu Âu đã hình thành 2 khối quân sự mạnh đối đầu kịch liệt, tranh giành nhau, điên cuồng chạy đua vũ trang. Nhằm chia lại thế giới, người dân khắp nơi lo lắng vì ảnh hưởng của chiến tranh thế giới thứ 1.

Đến đầu năm 1914, các nước về cơ bản đã chuẩn bị xong lực lượng để tham gia cuộc chiến. Ngày 28.6.1914, Áo – Hung tập kết quân đội tại Bô-xni-a sẵn sàng tấn công để trả thù. Nhân đó, Đức hùa theo liên kết Áo tuyên chiến với Xéc – bi. Vậy là bùng nổ chiến tranh thế giới thứ 1 lịch sử 11.

Giai đoạn thứ nhất (1914 – 1916)

Ngày 1-3/8/1914, Đức thẳng thừng tuyên chiến với Nga, Pháp. Ngày 4/8 nước Anh tuyên chiến với Đức, ngọn lửa chiến tranh bùng nổ ở khắp nơi. Nước Đức hung bạo tập trung quân đội tấn công khu vực phía Tây Châu Âu, âm mưu nắm trọn nước Pháp. Nga tấn công mãnh liệu phía Đông Đức nên Pháp được giải nguy.

Từ 1916, chiến tranh thế giới thứ 1 bước vào giai đoạn cầm cự ở cả 2 phe. Các nước thêm thời gian chuẩn bị thêm nhiều loại vũ khí hiện đại, nhận viện trợ và tranh thủ lôi kéo thêm đồng mình. Thiệt hại từ hàng loạt cuộc chiến khiến khắp nơi hoang tàn đổ nát, người dân bị chết, bị thương.

Giai đoạn thứ hai (1917 – 1918)

Tới 2/1917, tại nước Nga diễn ra cuộc cách mạng tháng 2 buộc đế quốc Mỹ nhảy vào đứng về phe Hiệp Ước. Phe liên minh liên tiếp bị đánh bại vì bên Hiệp ước quá mạnh. Cuối năm 1917, phe Hiệp Ước tấn công buộc đồng minh của Đức đầu hàng. Tới 11//11/1918, Đức đầu hàng phe đồng minh vô điều kiện. Chiến tranh thế giới thứ 1 lịch sử 11 kết thúc phe Liên minh hoàn toàn thất bại.

Hậu quả của chiến tranh thế giới thứ nhất

Hậu quả của chiến tranh thế giới thứ nhất là gì? Chiến tranh thế giới thứ 1 kết thúc để lại nhiều hệ quả nặng nề ở nhiều nước không chỉ riêng các nước tham gia trận chiến. Theo thống kê cho thấy hơn 10 triệu người dân thiệt mạng, hơn 20 triệu người bị thương nặng. Nhà cửa, các công trình lớn nhỏ bị phá bỏ, chìm trong khói lửa.

Người dân tang thương đói khổ, mất nhà tha hương khắp nơi. Các nước còn nợ nhau khối tiền khổng lồ cần được trả sau đó lâu dài. Gây tổn thất nặng nề tới nền kinh tế của các quốc gia mà cho tới nhiều năm về sau mất thời gian phục hồi. Thiệt hại tài sản tới hàng chục tỷ đô la.

Bản đồ thế giới được phân chia lại mới, các nước phe đồng minh giành nhiều thắng lợi. Nhiều quốc gia ở Châu Âu thành con nợ lớn của đế quốc Mỹ. Thực chất cuộc chiến này không giải quyết được triệt để mâu thuẫn giữa các nước mà còn khiến thù hận sâu hơn.

Các nước Châu Âu khắc phục thiệt hại, chấp nhận đi lùi với tiến độ thời đại rất nhiều. Nước Anh, Pháp, Mỹ mở rộng thêm thuộc địa, nước Đức mất hết thuộc địa. Cuộc cách mạng Nga thành công nhưng hậu quả chiến tranh để lại không hề nhỏ.