Lấy lí lẽ từ lịch sử sau đó tới thời nay.

Vd: ăn quả nhớ kẻ trồng cây

Hùng Vương có công dựng nước và giữ nước nên phải nhớ ơn.

Hồ Chí Minh đã giúp dân tộc thắng được hai trận chiến đấu với Pháp,Mỹ nên phải nhớ ơn.

Bài văn nghị luận có hai kiểu:

* Nghị luận chứng minh:

+ Mở bài: giới thiệu vấn đề cần chứng minh (luận điểm)

+ Thân bài: 

_ Giải thích, tìm hiểu luận điểm theo nghĩa đen, nghĩa bóng.

_ Lập luận (lí lẽ):

- Chứng minh luận điểm (biển hiện): lấy dẫn chứng, ví dụ: trong gia đình, trong nhà trường, trong cuộc sống, xã hội,...

- Phản đề( phê phán): nêu những việc trái với những gì chứng minh trên.

+ Kết bài: 

_Khẳng định lại vấn đề.

_ Liên hệ bản thân.

* Nghị luận giải thích:

- Mở bài: giới thiệu vấn đề muốn nghị luận (nêu luận điểm).

- Thân bài: 

+ Tìm hiểu ý nghĩa liên quan đến đề, giải thích theo nghĩa bóng, nghĩa đen.

+ Giải thích tại sao?

`->` Chứng thêm chứng minh nhưng phải có lí lẽ theo cùng.

+ Phê phán: những biểu hiện trái với đề.

+ Biện pháp (bài học của chúng ta).

- Kết bài:

+ Khẳng định lại vấn đề.

+ Liên hệ bản thân.

Ví dụ:

Giải thích câu ca dao:

"Nhiễu điều phủ lấy giá gươngNgười trong mộ nước phải thương nhau cùng"- Mở bài: Dẫn dắt, nêu luận điểm về câu ca dao  "Nhiễu điều phủ lấy giá gương Người trong mộ nước phải thương nhau cùng"nói về tinh thần đoàn kết.

- Thân bài: 

+ Tìm hiểu ý nghĩa liên quan đến đề, giải thích theo nghĩa đen: "Nhiễu" là gì? "điều" là gì? "nhiễu điều" là gì?"phủ"là gì?"giá gương"là gì?, "người trong một nước" là gì?

`=>` Nghĩa bóng: khuyên răn, dạy bảo con cháu phải biết yêu thương, đùm bọc, san sẽ, giúp đỡ lẫn nhau lúc khó khăn hoạn nạn, thể hiện tinh thần đoàn kết của dân tộc.

+ Giải thích tại sao? : Nêu quan hệ của người trong một nước; đoàn kết có ý nghĩa như thế nào?

`->` Chứng thêm chứng minh nhưng phải có lí lẽ theo cùng: Trong gia đình anh em đoàn kết giúp đỡ lẫn nhau, trong nhà trường học sinh giúp nhau học tập tốt, ngoài xã hội mọi người giúp người gặp hoàn cảnh khó khăn (như trong đại dịch Covif-19).

+ Phê phán: những biểu hiện trái với đề: Đoàn kết tiêu cực, bao che cho nhau, không biết đoàn kết, thích chia rẽ tập thể.

`=>` Bị phê phán, lên án, chỉ trích và trừng phạt

+ Biện pháp (bài học của chúng ta): từ phê phán rút ra bài học chúng ta phải làm gì, như thế nào để phát huy tinh thần đoàn kết?.

- Kết bài:

+ Khẳng định lại vấn đề: cho đến ngày nay câu tục ngữ vẫn còn nguyên giá trị và tính đúng đắn,....

+ Liên hệ bản thân: Là học sinh em sẽ làm gì để phát huy, thể hiện tinh thần đoàn kết?