1. Nguyên nhân :

       Sản xuất phát triển `->` hàng hóa nhiều `->` cần mở rộng xưởng, chợ, thị trấn `->` thành thị. ( Cuối thế kỷ XI )

2. Sự hình thành và phát triển các vương quốc cổ ở Đông Nam Á :

        - Đặc điểm chung :

              + Chịu ảnh hưởng của gió mùa, tạo nên hai mùa rõ rệt, khô và mưa.

              + Trồng được nhiều loại cây : cây ăn quả, cây lương thực, . . . 

              + Lũ lụt, hạn hán, . . . 

              + Kinh tế phát triển không đều.

        - Từ thế kỷ X - XVIII là thời kỳ phát triển thịnh vượng của các quốc gia Đông Nam Á : 

              + Mở rộng lãnh thổ, đạt nhiều thành tựu văn hóa.

              + Hình thành và phát triển : Mô - giô - pa - hít ( Indonesia ), Đại Việt ( Việt Nam ), Chăm - pa, Ăng - gô ( Campuchia )

        - Đến thế kỷ XIII, do sự tấn công của người Mông Cổ, người Thái di cư xuống phía Nam, rồi lập vương quốc SUkhothey. Một bộ phận khác lập lên vương quốc Lạn - xạng. 

        - Nửa sau thế kỷ XIII, các quốc gia phong kiến Đông Nam Á suy yếu, giữa thế kỷ XĨ bị tư bản phương Tây xâm lược.

       - Vương quốc Campuchia :

            + Có lịch sử phát triển lâu đời.

            + Tộc người Khơ - me hình thành, săn bắn, đào tạo, đắp hồ, biết chữ, . . . 

            + Thế kỷ VII, thành lập nước Chân Lạp.

            + Thế kỷ Ĩ _ XV : Campuchia phát triển mạnh `->` thời kỳ Ăng - co.

 `=>` Campuchia bước vào thời kỳ suy yếu kéo dài.

       - Vương quốc Là o:

               + Thế kỷ XIII, một nhóm người Thái di cư sang Lào `->` Lào Lùm.

               + Năm 1353, tộc trưởng pha Ngừm lập ra nước Lan Xang ( Triệu Voi ).

 `=>` Thời kỳ thịnh vượng của vương quốc Lan Xang.

               + Thế kỷ XVIII, Lan Xang suy yếu.

3.

- Thực hiện chiến thuật “Tiên phát chế nhân”: Chủ động tiến công địch, đẩy địch vào thế bị động.

- Lựa chọn và xây dựng phòng tuyến phòng ngự vững chắc trên sông Như Nguyệt.

- Tiêu diệt thủy quân của địch, không cho thủy quân tiến sâu vào hỗ trợ cánh quân đường bộ.

- Sử dụng chiến thuật “công tâm”: đánh vào tâm lí của địch, làm cho địch hoang mang đồng thời khích lệ, động viên tinh thần quân sĩ bằng bài thơ thần “Nam quốc sơn hà”

- Chủ động tiến công khi thời cơ đến: nhận thấy quân địch đã suy yếu, hoang mang Lý Thường Kiệt mở cuộc tấn công quy mô lớn vào trận tuyến của địch.

- Chủ động kết thúc chiến sự bằng biện pháp mềm dẻo, thương lượng, đề nghị “giảng hòa” để hạn chế tổn thất.

4. Nguyên nhân thắng lợi :

- Sự ủng hộ của tất cả các tầng lớp nhân dân

- Nhà Trần chuẩn bị chu đáo về mọi mặt, đặc biệt là sự đoàn kết giữa triều đình và nhân dân.

- Sự lãnh đạo tài năng của Trần Quốc Tuấn.

- Có đường lối chiến lược, chiến thuật đúng đắn.

Ý nghĩa lịch sử :

- Đập tan tham vọng xâm lược Đại Việt của đế chế Nguyên, bảo về độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ quốc gia.

- Đánh tan kẻ thù hùng mạnh nhất bấy giờ.

- Củng cố niềm tin cho nhân dân.

- Xây đắp nên truyền thống quân sự Việt Nam.

- Để lại bài học vô giá là dựa vào dân để đánh giặc.

5. Năm 1005, Lê Hoàn mất, Lê Long Dĩnh lên ngôi vua. Cuối năm 1009, Lê Long Dĩnh qua đời. Triều thần chán gjest nhà Tiền Lê, vì vậy các tăng sư và đại thần, đứng đầu là sư Vạn Hạnh, Đào Cam Mộc, Lý Công Uẩn lên ngôi vua

  `->` Nhà Lý thành lập.

    - Giáo dục :

           + Năm 1070, Văn Miếu được xây dựng ở Thăng Long để thờ Khổng Tử. Đây cũng là nơi dạy học cho con vua.

           + Năm 1075, khoa thi đầu tiên được mở để tuyển chọn quan lại.

           + Năm 1076, mở Quốc tử giám cho con em quý tộc đến học ( đây có thể xem là trường đại học đầu tiên của quốc gia Đại Việt ). Sau đó, nhà Lý mở rộng cho con em quan lại và những người giỏi trong cả nước, tổ chức thêm một số kì thi.

`=>` Nhà Lý đã bắt đầu quan tâm đến giáo dục, khoa cử song chế độ thi cử chưa có nền nếp, quy củ, khi nào nhà nước có nhu cầu mới mở khoa thi.