“Đau đớn thay thân phận đàn bà
Lời rằng bạc mệnh cũng là lời chung”.

     Nguyễn Du, đại thi hào của dân tộc đã cất  lên tiếng nói thương thay cho thân phận nguời phụ nữ trong xã hội xưa. Họ luôn phải chịu nhiều bất hạnh, đắng cay nhưng chưa bao giờ thôi khao khát hạnh phúc gia đình, có thể làm chủ được số phận của mình. Chính những con người giàu phẩm chất nhưng số phận lại bất hạnh ấy là đề tài, nguồn cảm hứng cho rất nhiều nhà thơ sáng tác nên những thi phẩm của mình, trong đó có Hồ Xuân Hương. Bài thơ Tự tình bài được coi là bài thơ hay khắc họa hình ảnh người phụ nữ “hồng nhan bạc phận”, luôn khao khát có một hạnh phúc bình dị.

“Quả cau nho nhỏ miếng trầu hôi
Này của Xuân Hương đã quệt rồi”

Hồ Xuân Hương - bà chúa thơ Nôm, một hiện tượng đặc biệt của thơ ca trung đại Việt Nam. Nữ thi sĩ có số phận éo le, ngang trái nên hồn thơ của bà là tiếng nói đại diện cho những người phụ nữ sống trong xã hội phong kiến với một khát vọng tình yêu, hạnh phúc lứa đôi. Chùm thơ Tự tình của bà gồm ba bài là sự phản ánh đặc sắc tâm tư, tình cảm của nhà thơ_ một người phụ nữ “hồng nhan bạc phận” đường tình duyên không trọn vẹn, quá lứa lỡ thì. Trong đó Tự tình bài IIđược coi là bài thơ hay nhất, giàu cảm xúc và lắng đọng nhất.