Nguyên nhân dẫn đến cái chết oan khuất của Vũ Nương bao gồm:

* Trực tiếp

- Do Trương Sinh một kẻ hồ đồ, vũ phu, hay ghen, đa nghi. Dù biết vợ nết na thủy chung vẫn luôn đề phòng quá mức, trước lời nói ngây thơ của bé Đản không cho Vũ Nương cơ hội giải thích, chính điều ấy đã bức tử Vũ Nương.

* Gián tiếp

- Do chiến tranh phong kiến phi nghĩa khiến nhiều người phải rời mái ấm gia đình, chiến tranh đã chia cắt vợ chồng cha con, gây nên những hiểu lầm mà Vũ Nương phải gánh chịu.

- Vũ Nương chết do lời nói ngây thơ của đứa trẻ, do trò đùa chỉ vào bóng của mình của Vũ Nương.

* Sâu xa

Do xã hội phong kiến nam quyền thối nát, bất công coi trọng quyền uy của người giàu và người đàn ông trong gia đình. Cuộc hôn nhân của Vũ Nương ngay từ đầu đã chênh lệch về giai cấp, về khoảng cách giàu nghèo, về tính cách của Vũ Nương và Trương Sinh.

=> Bi kịch của Vũ Nương vượt ra khỏi bi kịch gia đình, là bi kịch của một lớp người trong xã hội. Cái chết của Vũ Nương là lời tố cáo mạnh mẽ, đanh thép với chế độ phong kiến đương thời. Qua đó thể hiện tấm lòng nhân đạo sâu sắc của Nguyễn Dữ.

Nguyên nhân dẫn tới cái chết của Vũ Nương
a. Nguyên nhân trực tiếp
- Nguyên nhân đầu tiên dẫn đến cái chết của VN chính là lời nói ngây thơ của Bé Đản về một người
đàn ông đêm nào cũng đến. “Người đàn ông” mà bé Đản nói tới chính là chiếc bóng trên vách mà
hằng đêm VN thường trỏ bóng mình mà nói là cha của Đản. Điều này khiến Đản ngộ nhận là cha
của mình và khi người cha thật trở về thì không chịu nhận mà còn đưa ra những thông tin khiến
mẹ bị oan.
- Do người chồng có tính đa nghi, hay ghen lại độc đoán, gia trưởng. Ngay từ đầu, Trương Sinh đã
được giới thiệu là “có tính đa nghi, đối với vợ phòng ngừa quá sức” lại cộng thêm với việc chàng
là con giàu nhưng lại thất học và đây chính là mầm mống của bi kịch sau này khi có biến cố xảy
ra. Biến cố đó là Trương Sinh phải đi lính xa nhà, khi về thì mẹ đã mất, đứa con lại một mực không
chịu nhận cha. Lời nói ngây thơ của bé Đản về một người cha khác đã thổi bùng lên ngọn lửa ghen
tuông trong lòng Trương Sinh, là nguyên cớ dẫn đến cái chết của mẹ.
- Do cách cư xử hồ đồ, thô bạo của Trương Sinh. Là kẻ không có học lại bị ghen tuông làm cho
mờ mắt, TS đã không đủ bình tĩnh để suy xét, để phân tích những điều vô lí trong lời nói của con
trẻ mà vội vàng kết luận là vợ hư. Chàng không cho Vũ Nương có cơ hội được giãi bày, cũng
không cho hàng xóm , láng giềng được biện bạch, minh oan. Trương Sinh đã bỏ qua tất cả những
cơ hội để cứu vãn tấn thảm kịch gia đình. Chàng không nghĩ đến tình nghĩa vợ chồng, cũng chẳng
nghĩ đến công lao của Vũ Nương đối với gia đình nhà chồng mà chỉ một mực mắng nhiếc và đánh
đuổi nàng đi.
- Trương Sinh chính là con đẻ của XHPK nam quyền bất công, sống thiếu tình thương, thiếu niềm
tin ngay cả với những người thân yêu nhất.

b. Nguyên nhân sâu xa
- Do cuộc hôn nhân không bình đẳng bởi Vũ Nương chỉ là “con kẻ khó” còn Trương Sinh thì lại là
“con nhà hào phú”. Thái độ tàn tệ, rẻ rúng của Trương Sinh với Vũ Nương đã phần nào thể hiện
quyền thế của người giàu đối với người nghèo trong một xã hội mà đồng tiền đã bắt đầu làm đen
bạc thói đời.
- Do chế độ phong kiến nam quyền trọng nam, khinh nữ. Trong xã hội đó, phụ nữ không có quyền
được nói, không có quyền bảo vệ chính mình. Và trong lễ giáo phong kiến cổ hủ đó thì chữ trinh là
chữ quan trọng hàng đầu, người phụ nữ đã mang tiếng là thất tiết với chồng thì sẽ bị cả xã hội rẻ
rúng, hắt hủi và chỉ con đường chết để tự giải thoát.
- Do chiến tranh phong kiến liên miên đã gây ra cảnh sinh li, tử biệt. Nếu không có chiến tranh,
Trương Sinh không phải đi lính thì Vũ Nương đã không phải chịu nỗi oan tày trời để rồi phải chết
thương tâm.