Dân tộc Việt Nam vốn có truyền thống đạo lí vô cùng tốt đẹp, thể hiện trong văn hóa, ứng xử của con người. Trong đó, câu tục ngữ “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” "Uống nước nhớ nguồn" là một đạo lí mà ông cha ta đã lưu truyền cho con cháu đời sau.
      Nhân dân ta coi đạo lí “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” là một nét đẹp trong văn hóa và truyền thống của mỗi người và luôn giữ gìn, phát huy. Về nghĩa đen, khi được hưởng trái ngọt thì phải nhớ đến công lao vun xới, chăm bón của người nông dân. Về nghĩa bóng, người được hưởng thành quả lao động phải nhớ ơn người đã mất công lao để tạo ra những thành quả đó. Ông cha ta đã lấy hình ảnh ẩn dụ vô cùng độc đáo “ăn quả - kẻ trồng cây” để khuyên răn con người phải biết ơn, báo đáp công ơn những người đã có công gây dựng nên để cho chúng ta hưởng thụ. Một xã hội văn minh, đoàn kết là nhờ có sự đóng góp của mỗi người. Câu tục ngữ như lời cảnh tỉnh với những thế hệ sau đang dần đánh mất đi nhân cách và lòng biết ơn quý báu. Điều đó đã chứng minh trong thực tế.
       Hằng năm, cứ đến ngày giỗ tổ Hùng Vương, người dân cả nước lại đổ về Đền Hùng để thắp nhang bày tỏ lòng biết ơn. Người đến dự hội rất đông, trên tay là những lễ vật để cúng tạo nên một nét văn hóa, truyền thống ngàn đời mà con cháu đời sau cần giữ gìn và tiếp nối. Đất nước Việt Nam ngày nay đã thay đổi rất nhiều. Từ một tiểu quốc đã trở thành một đất nước sánh vai cùng cường quốc năm châu. Tuy ngày nay đời sống vật chất đã hiện đại, nhưng những nét văn hóa truyền thống luôn được bảo vệ và gìn giữ cho biết bao thế hệ mai sau. 
      Đất nước ta tự hào vì có các vị anh hùng dân tộc như Hai Bà Trưng, Lý Bí, Ngô Quyền, Đinh Tiên Hoàng,…hay là cả Hồ Chủ Tịch cũng bôn ba tìm đường cứu nước. Chúng ta phải ghi nhớ công lao của các anh hùng. Đây là một cách để đưa sự biết ơn vào một bộ phận giới trẻ đã sa vào nhịp sống của thế giới hiện đại mà quên đi những truyền thống của dân tộc.
      Hay như trong đại dịch Covid-19, tấm lòng biết ơn được thể hiện qua các hành động tri ân các y bác sĩ - “những chiến sĩ tuyến đầu” của nhiệm vụ chống dịch. Họ đã ngày đêm vất vả để bệnh nhân có thể bước qua ranh giới giữa sự sống và cái chết. Tất cả những hành động trên dù nhỏ bé nhưng lại thể hiện được tấm lòng biết ơn sâu sắc. Quả thật, nhân dân ta không chỉ hưởng thụ mà còn giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc.

Như vậy là tốt nhưng vẫn có nhửng kẻ vong ơn bội nghĩa, sống theo kiểu “có mới nới cũ”, “ăn cháo đá bát” đang dần làm xấu đi truyền thống ấy. Chúng ta cần phê phán và phát huy những truyền thống tốt đẹp.
      Tóm lại câu “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” đã thể hiện được giá trị cao đẹp của lòng biết ơn, nhắc nhở chúng ta phải nhớ ơn những người đã giúp đỡ mình. Những đạo lí, lối sống, đạo đức này sẽ luôn hiện hữu trong cách sống của nhân dân Việt Nam. Với vai trò là học sinh, chúng ta những chủ nhân của tương lai sau, cùng tất cả người dân Việt Nam khác sẽ luôn noi theo, phát huy những nét đẹp văn hóa người Việt.

Dân tộc Việt Nam sống trọng tình nghĩa, và lòng biết ơn. Bởi vậy mà nhân dân ta vẫn luôn sống theo đạo lí “Uống nước nhớ nguồn”, “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”.

Trước hết, “Uống nước nhớ nguồn”, “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” là hai câu tục ngữ trong kho tàng tục ngữ của dân tộc. Mượn hình ảnh về “người ăn quả” - “kẻ trồng cây” và “uống nước” - “nhớ nguồn”, ông cha ta muốn khuyên nhủ con cháu rằng khi được hưởng thành quả, cần biết ơn những người đã cho ta thành quả đó.

Lòng biết ơn là tình cảm đẹp xuất phát từ lòng trân trọng công lao những người “trồng cây” phục vụ cho biết bao người “ăn trái”. Từ xa xưa, ông cha ta đã có tục thờ cúng thần linh để cầu cho một mùa màng tươi tốt. Hay như tục thờ cúng tổ tiên để ghi nhớ công ơn của những người đã khuất. Đến với cuộc sống hiện tại, chúng ta cũng có nhiều cách để thể hiện lòng biết ơn của mình. Những buổi lễ dâng hương tưởng niệm các liệt sĩ. Hay thường xuyên thăm hỏi và tặng quà các gia đình chính sách, việc làm này cũng giúp phần nào họ nguôi ngoai đi nỗi đau mất mát người thân. Có những lúc, sự biết ơn được thể hiện qua những hành động rất nhỏ bé. Tấm lòng thương yêu, kính trọng cha mẹ. Sự kính trọng, yêu quý thầy cô giáo - họ không chỉ đem lại cho chúng ta vốn tri thức quý giá mà còn cả những bài học làm người sâu sắc. Sự tri âm đối với những y bác sĩ - những người đang ngày đêm nỗ lực để chống lại đại dịch Covid-19. Hoặc đơn giản chỉ là lời cảm ơn khi nhận được sự giúp đỡ trong hoàn cảnh khó khăn nhất…

Như vậy, “Uống nước nhớ nguồn”, “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” là một truyền thống tốt đẹp. Mỗi người cần gìn giữ, ghi nhớ và phát huy truyền thống này.