Sân trường em có rất nhiều loại cây bóng mát, tỏa bóng râm khắp sân trường. Nhờ thế, những giờ ra chơi của chúng em vẫn diễn ra sôi động kể cả trong những ngày trời nắng gắt. Em thích nhất là ngồi dưới gốc cây xà cừ ở giữa sân.

Đây là một cây cổ thụ ở trường em, từ thời anh chị em còn học tiểu học cây đã được trồng lâu lắm rồi. Cây xà cừ rất lớn, tỏa bóng râm cả một vùng rộng. Nhìn từ xa, cây như một chiếc ô khổng lồ sừng sững giữa sân trường. Cây cao bằng ngang tầng hai của tòa nhà chính, thân cây to, hai người ôm không xuể. Thân màu nâu sẫm, sần sùi và có đốm bạc, đôi chỗ lớp vỏ bong ra để lộ bên trong một lớp thân nhỏ màu nâu nhạt.

Từ thân chính, cây chĩa ra thành 3 cành lớn tỏa ra ba phía. Những cành này cũng đã lớn, to gần bằng gốc cây bàng. Những cành nhỏ cứ thế đua nhau mọc ra đan xen nhau, từ dưới nhìn lên tựa như đang lạc vào một khu rừng nguyên sinh, cành lá nhiều không đếm xuể. Có cành hơi sà xuống thấp, gió thổi la đà. Lá cây xà cừ như các loại lá cây thường, không to như lá bàng, lá màu xanh lá chuối, phủ kín các cành cây, gió thổi qua nghe xào xạc.

Dưới gốc cây là những chiếc rễ to sần sùi lên xuống nhìn như những con trăn vậy. Ngày nắng hay ngày mưa, cây xà cừ vẫn đứng sừng sững giữa sân trường như một người vệ sĩ đầy khỏe khoắn và quyền lực. Những ngày xuân, cây xà cừ thay lá, những chiếc lá vàng rụng xuống hết cũng là lúc mà chồi non giăng đầy, một màu xanh non tươi mới và giàu sức sống. Em hay cùng bạn bè xuống đây chơi nhảy dây, đọc sách và trò chuyện, vừa râm lại vừa thoáng mát.

Ánh nắng len lỏi qua tán cây chỉ còn là những tia nắng nhỏ. Chúng em hay nhặt những quả xà cừ làm con quay xem của ai được lâu hơn, giờ ra chơi vì thế mà càng vui nhộn.

Em rất yêu quý cây xà cừ ở trường em, chúng em thường âu yếm gọi cây bằng một cái tên thân thương “Bác xà cừ”. Em và các bạn sẽ chăm sóc bác xà cừ thật tốt để bác luôn tỏa bóng mát và làm đẹp cho ngôi trường của em.

Nếu gọi các loài cây trong sân trường em là một đại gia đình thì gia đình ấy có rất nhiều thế hệ. Trong đó những cây xà cừ cổ thụ chắc chắn đứng ở vị trí cao nhất, già cả nhất trong gia đình các loài cây.

Bốn cây xà cừ cổ thụ sừng sững được trồng ở bốn góc sân trường em, cho đến nay sân trường đã gần như rợp bóng râm nhờ có bốn cây xà cừ to lớn này. Các rễ cây xà cừ rất to, mọc chồi lên trên mặt đất, đâm nứt vỡ cả những thành bê tông được xây làm bồn cây. Thân cây xà cừ to phải ba bạn nhỏ chúng em vòng tay nhau mới ôm hết được, tuy nhiên ôm xong cũng thấy đau vì thân cây có vỏ cứng, rất xù xì. Bên trong lớp vỏ ấy còn có thể là nhà của các bạn kiến, nhà của bạn nhện nào đó hoặc là một chú sâu nhỏ, mỗi khi bị cạy ra là chúng đều chạy tán loạn khắp thân cây.

Cây xà cừ có nhiều cành to, vươn khỏe nên tán rất rộng. Những tán lá xếp dày chồng chất lên nhau chẳng để ánh nắng xuyên qua. Xà cừ không có hoa rực rỡ nhưng vẫn cho quả rất sai, mỗi lần nhìn thấy quả xà cừ chúng em lại rất bất ngờ vì không biết chúng đã có từ bao giờ. Chỉ có thể đợi quả rụng xuống rồi nhặt lên cùng chơi vì cây quá cao để chúng em có thể tự hái quả. Vào những ngày mùa hè, khi phải học thể dục ngoài trời, thầy giáo luôn cho chúng em đứng học dưới tán cây xà cừ, vừa tránh nắng lại rất mát mẻ.

Đối với chúng em, dù chỉ cần cắt tỉa một cành của cây xà cừ cũng cảm thấy rất xót xa và thiếu đi sự che chở. Em hy vọng mọi người luôn chú ý cẩn thận và bảo vệ cây thật tốt để không phải chặt hay di dời cây vì sự an toàn của chúng em.