I. TÌM HIỂU CHUNG:

1. Tác giả: Nguyễn Khuyến (1835-1909)

- Quê quán: thôn Vị Hạ, xã Yên Đổ (Trung Lương), huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam

- Ông là 1 nhà thơ lớn của dân tộc, thơ ca của ông chủ yếu đc sáng tác vào giai đoạn sau ngày cáo quan về sống ở yên đổ.

2. Tác phẩm: 

a. Hoàn cảnh sáng tác: sáng tác trong thời gian ông cáo quan về sống ở yên đổ.

b. Thể thơ: Thất Ngôn Bát Cú Đường Luật

c. Bố cục:

- Phần 1 (câu đầu): Cảm xúc khi bạn tới chơi nhà

- Phần 2 (6 câu thơ tiếp theo): Hoàn cảnh nhà thơ khi bạn đến chơi nhà

- Phần 3 (câu cuối): Tình cảm thắm thiết của tác giả với bạn

d. NT: 

- Tạo tình huống bất ngờ, thú vị

- Giọng thơ chất phác, hồn nhiên, ẩn sau câu chữ là ánh mắt lấp lánh cùng nụ cười hồn hậu, ấm áp, chân tình của nhà thơ

- Sự kết hợp nhuần nhuyễn, tinh tế giữa ngôn ngữ đời thường và ngôn ngữ bác học

II. TÌM HIỂU CHI TIẾT:

Câu 1: Bài thơ thuộc thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật : gồm 8 câu, mỗi câu 7 tiếng, gieo vần cuối các câu 1-2-4-6-8, phép đối giữa câu 3-4, 5-6.

Câu 2:

 a. Theo câu thứ nhất, đúng ra tác giả nên tiếp đãi bạn thật chu đáo, tử tế.

  b. Sáu câu tiếp cho thấy hoàn cảnh “có sẵn mọi thứ nhưng hóa ra lại không có thứ gì”. Vật chất không có, chỉ có cái tình cái nghĩa để tiếp bạn. Tình huống vừa đùa vui vừa tôn được cái quan trọng nhất – tình nghĩa.

   c. Câu thơ cuối và riêng cụm từ “ta với ta” là giá trị tư tưởng của bài thơ, nó khẳng định tình bạn chân thực, tri âm tri kỉ không quan trọng vật chất, lễ nghĩa.

d. Tình bạn của Nguyễn Khuyến rất chân thật, rất quan tâm khi nhà thơ biết lo nghĩ mọi thứ, đặc biệt là rất trọng tình cảm