Đặc điểm nổi bật của quần đảo Hoàng Sa là những đảo san hô vào loại lớn. Toàn bộ quần đảo trải trên một diện tích khoảng 15.000 km vuông trên mặt biển. Ảnh: Xinhua Quần đảo Hoàng Sa có tổng chiều dài đường bờ biển lên tới 518 km.

quần đảo gồm 37 đảo, đá, bãi cạn, bãi ngầm và một số đối tượng địa lý khác thuộc huyện Hoàng Sa, thành phố Đà Nẵng. Tổng diện tích phần nổi khoảng 10 km², đảo lớn nhất là Phú Lâm, có diện tích khoảng 1,5 km². Khu vực quần đảo Hoàng Sa thuộc vùng biển rộng khoảng 30.000 km², nằm ngang bờ biển các tỉnh Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, Quảng Nam và một phần tỉnh Quảng Ngãi. Phạm vi quần đảo này được giới hạn bởi đảo Đá Bắc ở cực Bắc, bãi ngầm Ốc Tai Voi ở cực Nam, bãi cạn Gò Nổi ở cực Đông và đảo Tri Tôn ở cực Tây.

Các đảo tại đây được chia thành 2 cụm. Cụm Lưỡi Liềm có hình cánh cung hay lưỡi liềm, nằm ở phía Tây quần đảo, gần đất liền Việt Nam, gồm 08 đảo chính là Đá Bắc, Hoàng Sa, Hữu Nhật, Duy Mộng, Quang Ảnh, Quang Hòa, Bạch Quy, Tri Tôn và các bãi ngầm, mỏm đá. Cụm An Vĩnh được đặt tên theo xã An Vĩnh, huyện đảo Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi, nằm ở phía Đông, bao gồm các đảo tương đối lớn đồng thời cũng là các đảo san hô lớn nhất Biển Đông như đảo Phú Lâm, đảo Cây, đảo Linh Côn, đảo Trung, đảo Bắc, đảo Nam, đảo Tây, đảo Hòn Đá…

Về khoảng cách tới đất liền Việt Nam, từ đảo Tri Tôn đến mũi Ba Làng An, tỉnh Quảng Ngãi khoảng 130 hải lý, đến huyện đảo Lý Sơn (Cù Lao Ré) tỉnh Quảng Ngãi khoảng 120 hải lý. Trong khi đó, khoảng cách từ đảo gần nhất của Hoàng Sa tới đất liền Trung Hoa xa gần gấp đôi (khoảng 235 hải lý) so với Việt Nam và tới bờ đảo Hải Nam khoảng 140 hải lý.

Hoàng Sa có khí hậu nhiệt đới, nóng ẩm, mưa nhiều, thường có sương mù và có nhiều giông bão. So với các vùng đất cùng vĩ độ trong lục địa, khí hậu tại Hoàng Sa khá điều hòa, không quá nóng về mùa hè, không quá lạnh về mùa đông. Độ ẩm thường trên 80%, lượng mưa trung bình khoảng 1.200 - 1.600 mm. Bão thường xuất hiện vào những lúc giao mùa, nhất là từ tháng 6 đến tháng 8.Gió mạnh đến hàng trăm km/giờ, làm biển động dữ dội kéo dài trong nhiều ngày.