Câu 1 (trang 92 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1):

   Bài thơ được viết theo thể song thất lục bát: một khổ 4 câu với hai câu 7 tiếng (song thất) và một cặp 6-8 (lục bát).

   - Hiệp vần :

       + Chữ cuối của câu 7 trên vần dưới chữ thứ 5 câu 7 dưới

       + Chữ cuối của câu 6 vần với chữ thứ 6 của câu 8

       + Chữ cuối của câu 8 vần với chữ thứ 5 câu 7 của khổ tiếp theo.

Câu 2 (trang 92 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1):

   Khổ thơ đầu là nỗi trống trải của lòng người trước cuộc chia li phũ phàng. Phép đối Chàng thì đi – Thiếp thì về thể hiện sự cách trở ngang trái. Kết hợp hình ảnh “mây biếc, núi xanh” càng làm cho không gian nới rộng ra vô tận.

Câu 3 (trang 92 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1): Khổ thơ thứ hai :

   Nỗi sầu chia li càng được khắc sâu và tô đậm hơn. Phép đối còn ngảnh lại – hãy trông sang thể hiện tâm trạng luyến tiếc. Hai địa danh Hàm Dương và Tiêu Tương cách xa muôn trùng, dù luyến lưu vẫn cách xa. Cách điệp và tả hai địa danh thể hiện tâm trạng buồn triền miên, không gian xa cách của kẻ đi người ở.

Câu 4 (trang 93 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1): Khổ thơ cuối :

   Nỗi sầu chia li lên đến cực độ, sự cách ngăn đã hoàn toàn mất hút vào ngàn dâu xanh. Các điệp từ cùng, thấy và cách nói về ngàn dâu, màu xanh của ngàn dâu làm tăng lên không gian rộng, dài, một màu xanh đơn điệu, càng đau xót về sự chia lìa.

Câu 5* (trang 93 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1):

   - Các kiểu điệp ngữ trong đoạn thơ : Tiêu Tương – Hàm Dương, cùng – cùng, ngàn dâu – ngàn dâu, xanh xanh – xanh ngắt, chàng – thiếp.

   - Tác dụng: tạo nhạc điệu trầm buồn cũng khắc họa khoảng cách và nỗi sầu.

Câu 6 (trang 93 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1):

   - Cảm xúc chủ đạo: nỗi buồn chia li người chinh phụ khi tiễn chồng ra trận. Lên án, tố cáo cuộc chiến tranh phi nghĩa.

   - Ngôn ngữ và giọng điệu mang nặng nét trầm buồn phù hợp với nội dung bài thơ.

Luyện tập

Câu 1 (trang 93 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1):

   a + b. Các từ chỉ màu xanh trong đoạn thơ: mây biếc và núi xanh chỉ các đối tượng cụ thể, không gian xa cách nhưng vẫn xác định; xanh xanh và xanh ngắt cùng nói về ngàn dâu, một màu sắc vô định, không gian càng trải dài, càng rộng.

   c. Tác dụng của việc sử dụng màu xanh: gợi tả không gian mênh mông, rộng lớn, mức độ tăng tiến của màu xanh cũng như nỗi sầu mỗi lúc một sâu hơn.

Bố cục

- Khúc ngâm 1 ( 4 câu đầu): nỗi trống trải của lòng người trước thực tế chia li phũ phàng

- Khúc ngâm 2 ( 4 câu tiếp): nỗi xót xa trong cách trở núi sông

- Khúc ngâm 3 ( 4 câu cuối): nỗi sầu thương trước bao cảnh vật

Hướng dẫn soạn bài

Câu 1 (trang 92 Ngữ Văn 7 Tập 1):

- Đoạn thơ dịch được trích theo thể song thất lục bát gồm hai câu bảy chữ tiếp đến là một cặp lục bát( sáu- tám)

- Cách gieo vần:

   + chữ cuối câu bảy trên vần với chữ thứ năm câu bảy dưới, đều là vần trắc

   + chữ cuối câu bảy dưới vần với chữ cuối câu sáu đều vần bằng

   + chữ cuối câu sáu vần với chữ thứ sáu câu tám đều vần bằng

   + chữ cuối câu tám lại vần với chữ thứ năm câu bảy trên của khổ sau, cũng vần bằng

Câu 2 (trang 92 Ngữ Văn 7 Tập 1):

- Nỗi sầu chia li của người vợ được gợi tả qua các hình ảnh đối lập tương phản cho thấy tình cảnh li cách người chồng đi xa người chinh phụ ở nhà vò võ ngóng trông

   + chàng đi cõi xa mưa gió thiếp về buồng cũ chiếu chăn

   + Đoái trông theo đã cách ngăn

- Tác dụng của phép đối chàng thi đi thiếp thì về và việc sử dụng hình ảnh tuôn màu mây biếc trải ngàn núi xanh trong việc gợi tả nỗi sầu chia li

   + nỗi buồn dường như đã thấm vào cảnh vật phủ lên màu biếc của mây trời, trải vào màu xanh của núi ngàn

   + hình ảnh mây biếc núi xanh gợi lên cái độ mênh mông cái tầm vũ trụ của nỗi sầu

Câu 3 (trang 92 Ngữ Văn 7 Tập 1):

- Qua khổ thơ thứ hai nỗi sầu được gợi tả thêm sâu sắc hơn qua phép đối nghảnh lại- trông sang và hình thức điệp từ đảo vị trí hai địa danh Hàm Dương, Tiêu Dương

- Nỗi sầu tăng thêm nỗi nhớ nhung như xót xa hơn

Câu 4 (trang 93 Ngữ Văn 7 Tập 1):

- Qua 4 câu thơ cuối nỗi sầu còn được tiếp tục gợi tả và nâng lên

- Các điệp từ cùng , thấy trong hai câu bảy chữ cùng cách nói ngàn dâu màu xanh của ngàn dâu có tác dụng

   + gợi tả được nỗi sầu oái oăm, nghịch chướng

   + sự xa cách đã đạt tới độ mất hút vào ngàn dâu xanh ngắt thấm vào sự mênh mông thăm thẳm của đất trời

   + câu hỏi tu từ ở câu thơ cuối đã cho thấy nỗi sầu của người chinh phụ lên đến trạng thái cực điểm

Câu 5 (trang 93 Ngữ Văn 7 Tập 1):

- Các kiểu điệp ngữ trong đoạn thơ

   + điệp tên địa danh: Hàm Dương, Tiêu Dương

   + điệp từ điệp ý ( cùng , thấy, ngàn dâu, xanh ngắt, cùng trông)

- Tác dụng

   + lột tả sâu sắc nỗi sầu buồn oái oăm của người chinh phụ

   + thể hiện nỗi nhớ nhung da diết khắc khoải từng ngày của người chinh phu

Câu 6 (trang 93 Ngữ Văn 7 Tập 1):

- Cảm xúc chủ đạo là nỗi sầu chia li của người chinh phu sau lúc tiễn đưa chồng ra trận

- Ngôn từ được sử dụng tài tình điêu luyện

- Giọng điệu của đoạn ngâm khúc là lời tố cáo chiến tranh phi nghĩa cùng niềm khao khát hạnh phúc lứa đôi

Luyện tập

Bài 1 (trang 93 Ngữ Văn 7 Tập 1):

   a. Các từ chỉ màu xanh:mây biếc, núi xanh, xanh xanh, xanh ngắt

   b. sự khác nhau trong các màu xanh

- Núi xanh: màu xanh của lá cây, đặc trưng của núi rừng

- Mây biếc: do được phản chiếu bởi ánh sáng mặt trời mây mang màu xanh đậm ánh biếc

- Xanh xanh: màu xanh bị nhạt nhòa theo khoảng cách

- Xanh ngắt: màu xanh đậm trải dài

   c. Tác dụng

- Màu xanh → xanh xanh → xanh ngắt →xanh của núi → xanh của ngàn dâu

⇒ Không gian như đã bị bao trùm bởi sắc xanh điều này góp phần gợi lên cái mênh mông tầm vũ trụ của nỗi sầu chia li

- Sự thay đổi từ thanh không (xanh xanh) sang thanh sắc (xanh ngắt) diễn tả rõ nét độ tăng của cảm xúc sầu nhớ

5 sao nhá please