1,

Từ xưa tới nay, tục ngữ vẫn luôn là hành trang, túi khôn của con người. Tục ngữ cho ta biết bao lời khuyên, biết bao kinh nghiệm quý giá. Một trong số các câu tục ngữ là : “Tốt gỗ hơn tốt nước sơn”. Câu tục ngữ này đã nói lên quan hệ giữa nội dung bên trong và hình thức bên ngoài, nội dung bao giờ cũng tốt hơn, có giá trị hơn hình thức, đồng thời khuyên chúng ta đừng quá coi trọng hình thức mà bỏ qua nội dung. Để hiểu rõ hơn, chúng ta sẽ cùng nhau giải thích câu tục ngữ này.

Trước tiên, chúng ta hãy tìm hiểu ý nghĩa câu tục ngữ “Tốt gỗ hơn tốt nước sơn”. Nghệ sĩ dân gian đã đưa ra hai hình ảnh cụ thể là gỗ và nước sơn. Giữa gỗ và nước sơn có từ so sánh “hơn” để làm nổi bật ý nghĩa rằng : gỗ bao giờ cũng tốt hơn, bền hơn nước sơn. Cũng chính vì vậy mà khi đi mua tủ, mua bàn ghế bằng gỗ, người khôn ngoan không bao giờ nhìn nước sơn đẹp hay xấu, nhìn hình thức bóng bẩy bề ngoài mà họ thường quan tâm đến loại gỗ làm ra vật đó, gỗ lim, gỗ trắc hay loại gỗ gì ? Bởi vì : nước sơn tuy đẹp thật nhưng theo năm tháng sẽ dần dần phai nhạt đi, mờ đi, còn gỗ thì vẫn bền lâu. Từ việc “gỗ” và “nước sơn”, ta suy nghĩ đến con người. Con người cũng cần ở cái nết, phẩm chất chứ con người không phải chỉ cần có cái đẹp bên ngoài. Ông cha ta từng nói “cái nết đánh chết cái đẹp” mà. Khi chọn vợ, chọn chồng cho con, cha mẹ ít khi cho rằng : người vợ, người chồng của con phải thật đẹp, mà họ thường để ý xem người đó phẩm chất, nhân cách thế nào ? Bởi vì, con người ta làm sao mà trẻ đẹp mãi được, con người sẽ dần già đi, sắc đẹp sẽ dần tàn phai, ai mà giữ mãi được tuổi thanh xuân của mình. Tuy sắc đẹp của con người tàn phai, nhưng phẩm chất, nhân cách của con người vẫn còn đó, không bị mất đi.

Chúng ta đã hiểu được câu tục ngữ. Đây là lời khuyên của ông cha ta, nó đã tồn tại rất nhiều năm, được mọi người chấp nhận, làm theo, và nó đã được truyền từ đời này sang đời khác. Hơn nữa, ta hiểu được qua thực tế hằng ngày diễn ra trước mắt ta. Cạnh nhà tôi có một chị tên là Phương, chị rất xinh đẹp, nhà giàu, lúc nào cũng ăn mặc sang trọng, vòng vàng, nhẫn vàng, hoa tai vàng, nhưng chị chẳng biết làm gì cả, suốt ngày chỉ mắng chị Lan – người làm thuê trong nhà. Có hôm chị Lan về quê, mẹ chị đi vắng, bố chị bảo chị nấu cơm, nhưng khi về thì nồi cơm điện không ấn nút cắm điện, nên gạo hoàn gạo, thịt kho cháy, rau thì sống sượng chẳng ăn được gì. Bố chị lại phải đưa chị đi ăn nhà hàng. Cả xóm tôi đều cười chê chị. Chị thi đại học ba, bốn năm nay mà chẳng năm nào đỗ cả. Thử hỏi, người như chị rời bố mẹ thì làm ăn được gì, sắc đẹp đâu có làm ra cơm, gạo, thức ăn, làm ra tiền cho chị ? Muốn có kiến thức thì phải học, phải lao động. Ngược lại với chị Phương, chị Vân là con nhà nông dân chân lấm tay bùn, nhà chị chẳng giàu có gì, lại có tới ba chị em gái ; chị là cả, phải vừa giúp bố mẹ làm việc đồng áng, vừa nội trợ, vừa trông em, vừa học, thế mà năm nào chị cũng đạt học sinh xuất sắc, chị đã giành được bao nhiêu giải của quận, của thành phố trong suốt 12 năm học. Chị lại rất ngoan ngoãn, chăm chỉ, đảm đang và hiếu thảo, nên được mọi người yêu mến, chị thi một lúc đỗ cả ba trường đại học, mẹ tôi thường bảo tôi học tập chị. Đó là những tấm gương thực tế giúp tôi hiểu được câu tục ngữ “Tốt gỗ hơn tốt nước sơn”. Người nào nết na, đảm đang, ngoan ngoãn luôn được mọi người yêu quý, kính trọng dù họ xấu hay đẹp.

Như vậy đó, nội dung bên trong bao giờ cũng có giá trị hơn, quan trọng hơn hình thức bề ngoài. Hiểu như vậy, tôi và các bạn, chúng ta phải làm gì nào ? Chúng ta cần chăm chỉ học tập để trở thành con ngoan, trò giỏi. Ngoài việc học, ta nên tham gia các hoạt động thể thao cho cơ thể khoẻ mạnh, giúp đỡ bố mẹ công việc như nhà như nấu cơm, rửa bát, rửa ấm chén, quét dọn nhà cửa sạch sẽ. Câu tục ngữ “Tốt gỗ hơn tốt nước sơn” ngày nay vẫn đúng, nhưng giờ đây, khi đời sống vật chất đầy đủ và sinh hoạt tinh thần phong phú, con người càng cần tu dưỡng đạo đức, tuy để khỏi bị gọi là lạc hậu, hiệu quả giao tiếp trong cuộc sống cao hơn thì mọi người cũng cần chọn cho mình quần áo đẹp, lịch sự, hợp với bản thân.

Như vậy, câu tục ngữ của ông cha ta ngày nay vẫn đúng là “tốt gỗ hơn tốt nước sơn”. Dân tộc ta hiện nay đã có điều kiện để làm cho hình thức cuộc sống bên ngoài đẹp lên, song chúng ta cũng không nên nhầm lẫn, không loá mắt vì hình thức. Ta vẫn coi trọng nội dung bên trong – phẩm chất tốt đẹp của mỗi con người. Các bạn hãy phấn đấu để đạt mục tiêu đó nhé !

2,Bài làm : Bác Hồ ta từng dạy: “Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết! Thành công, thành công, đại thành công!”. Tư tưởng ấy của Người bắt nguồn từ những bài học sâu sắc trong lịch sử và cả trong vốn văn hóa của dân tộc. Tục ngữ Việt Nam cũng từng đúc kết kinh nghiệm:
“Một cây làm chẳng nền non
Ba cây chụm lại nên hòn núi cao.”
Câu tục ngữ gợi lên hình ảnh rất sinh động: một cây bé nhỏ, đơn độc thì “làm chẳng nên non” nhưng “ba cây chụm lại” thì “nên hòn núi cao”. “Ba cây” chỉ là cách nói ước lệ, khái quát của dân gian ý chỉ “nhiều cây thì sẽ nên rừng”.
Nhưng nếu chỉ nói chuyện cây và núi thì câu tục ngữ đã không sống lâu bền trong dân gian Việt Nam như vậy. “Một cây” và “ba cây” là hình ảnh của cá nhân và tập thể. Và “non”, “núi cao” là hình ảnh của những công việc khó khăn, nặng nhọc. Qua hình ảnh:
“Một cây làm chẳng nên non Ba cây chụm lại nên hòn núi cao. “ câu tục ngữ đưa ra một nhận định: một cá nhân đơn lẻ thì khó làm nên việc lớn; muốn làm được những công việc khó khăn, vất vả con người phải biết đoàn kết, hợp lực với nhau. Đó chính là bài học về tinh thần đoàn kết, gắn bó cộng đồng.
Chân lí trong câu tục ngữ đã được dân tộc ta chứng minh qua nhiều thế hệ bằng thực tế cuộc sống chiến đấu và lao động của dân tộc.
Trong những cuộc kháng chiến gian khó, nguy hiểm nhất của dân tộc, nhân dân ta vẫn đoàn kết một lòng vượt qua để chiến đấu và chiến thắng. Thế kỉ mười ba, đất nước ta phải đương đầu với kẻ thù hùng mạnh nhất thế giới khi ấy: quân xâm lược Mông – Nguyên. “Vó ngựa Mông – Nguyên chạy tới đâu cỏ cây không mọc được đến đấy”, chúng đã đi từ Đông sang Tây, chiếm được những vùng đất đai rộng lớn và nay cũng ôm mộng xâm lược Đại Việt. Nhưng nhân dân Đại Việt dưới sự lãnh đạo của vua tôi nhà Trần đã không cam tâm chịu thua. Vua Trần đã tổ chức nhiều hội nghị nhằm lấy ý kiến và tập hợp sức mạnh toàn quân, toàn dân. Từ hội nghị Bình Than đến hội nghị Diên Hồng, đâu đâu cũng vang lên tiếng hô “Đánh! Đánh!”. Với sức mạnh như vũ bão của cả một dân tộc, ba lần quân Mông – Nguyên xâm lược là ba lần chúng phải rút chạy nhục nhã. Bước vào thế kỉ hai mươi, thế kỉ của những giông bão thời đại, đối mặt với sự xâm lược của hai đế quốc hùng mạnh nhất thế giới: thực dân Pháp, đế quốc Mĩ, dân tộc ta vẫn phát huy tinh thần đoàn kết keo sơn. Bác Hồ đã kêu gọi “Toàn quốc kháng chiến” “bất kể đàn ông, đàn bà, người già, trẻ nhỏ không phân biệt tôn giáo đẳng cấp” đều đứng lên chống giặc. Ngay cả khi miền Bắc đã được giải phóng, miền Bắc vẫn gồng mình chung tay sản xuất để chi viện cho miền Nam đánh Mĩ. Những phong trào lao động sản xuất nổi lên như sóng cồn: “Mỗi người làm việc bằng hai”, “Lao động giỏi”, “Cờ ba nhất”, “Ba sẵn sàng”,… Và rồi, qua những năm trường kì kháng chiến gian khổ, cách mạng đã giành được thắng lợi hoàn toàn. Từ Cách mạng tháng Tám đến chiến dịch Điện Biên Phủ và kết lại bằng chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, chiến thắng của dân tộc là bản hùng ca ca ngợi sức mạnh của tinh thần đoàn kết, ý chí sắt đá và trí tuệ phi thường của con người Việt Nam bé nhỏ. Sau này Bác Hồ đã tổng kết: “Mỗi khi Tổ quốc bị xâm lăng thì tinh thần ấy (yêu nước) lại sôi nổi. Nó kết thành một làn sóng vô cùng mạnh mẽ, nó nhấn chìm bè lũ cướp nước và bán nước…”. ;
Nhưng lịch sử cũng minh chứng nhiều trường hợp đau lòng “Một cây làm chẳng nên non” trong lịch sử. Đó là cha con Hồ Quý Ly vì cướp ngôi nhà Trần làm mất lòng dân nên phải đơn phương trong cuộc phống giặc Minh xâm lược: “Không sợ đánh giặc chỉ sợ lòng dân không theo”. Và quả thực, nhà Hồ đã không đoàn kết được nhân dân làm mất nước ta vào tay giặc. Đó còn là bè lũ Lê Chiêu Thống làm li tán lòng người để kẻ thù ngoại bang tranh thủ cơ hội xâm lược nước ta… Lịch sử sẽ mãi lấy đó làm những bài học đắt giá.
Ngày nay, tiếp thu bài học của cha ông, đất nước ta đang phát huy sức mạnh đoàn kết toàn Đảng, toàn quân, toàn dân để xây dựng đời sống đưa đất nước phát triển hội nhập với thế giới.
Để xứng đáng với vai trò của những chủ nhân tương lai của đất nước, những người học sinh chúng em cần biết học tập tinh thần đoàn kết để xây dựng tập thể lớp vững mạnh và đặc biệt là để tạo nên mối quan hệ hòa thuận, yêu thương trong gia đình của mình.

3,

Ca dao, dân ca đã tự có trong dòng chảy lịch sử lâu đời của đất nước Việt Nam. Nó là sự đúc kết kinh nghiệm, là những bài học quý giá mà thế hệ đi trước muốn lưu lại cho thế hệ sau. Và trong đó, không gì quý giá hơn những thông điệp về tình thương yêu, đoàn kết chung để làm nên những điều vĩ đại, tươi đẹp cho toàn thể chúng ta. Câu tục ngữ vẫn văng vẳng bên tai, diễn đạt tha thiết, ý nghĩa nhất của câu nói này:

Nhiễu điều phủ lấy giá gương,

Người trong một nước phải thương nhau cùng

Đặc điểm chung của tất cả loại ca dao, dân ca, là mang ngôn ngữ giản dị, đi vào lòng nhân dân, từ những điều thân thiết xung quanh cuộc sống.

Với câu tục ngữ này, có hai hình ảnh mang “nhiễu điều”, “giá gương”,  vật quen thuộc trong  những ngôi nhà  thời xưa. “Nhiễu điều” là một từ để muốn chỉ tấm vải đỏ được coi là thứ đáng quý, được trân trọng, bởi một phần được hiểu là màu đỏ là màu của quyền lực, của sự sang trọng, quý phái, nó được dùng trang trí trong nhà, đặt ở chỗ sạch sẽ, tôn lên được giá trị của nó. Còn “giá gương” thì dễ hiểu đó là cái giá để đựng gương.

Vốn người xưa thường hay dùng tấm vải đỏ ấy để che gương để cho nó tránh bụi bẩn theo thời gian, làm đẹp cho gương, nó cho ta thấy sự tương tác không thể thiếu giữa gương và tấm vải đó, Đó là ta hiểu theo nghĩa đen dễ hiểu là vậy. Nhưng nếu biết được ý nghĩa theo đúng nghĩa bóng thì quả thực nó liên quan rất nhiều đến cuộc sống của mỗi người chúng ta, nó là biểu tượng cho tình yêu thương, đùm bọc trong cộng đồng giữa người với người.

Câu thơ mang đậm tính triết lý, nghĩa tình là đây. Từ một hình ảnh tưởng như quen thuộc, mà có thể suy rộng ra đến cả một xã hội rộng lớn, đặc biệt với đất nước ta. Là một đất nước, giàu dân số, đa sô rất nhiều dân tộc tập hợp trên dải đất hình chữ S yêu thương, quật cường này, từ thuở khai thiên lập địa. Tất cả 54 dân tộc đều coi nhau như anh em, không nên quá phân biệt dân tộc thiểu số, không quan trọng màu sắc da, không phân biệt trình độ văn hóa… Chúng ta đều đồng lòng, huống chi sống trên cùng một đất nước, cùng làng, cùng mang một dòng máu đỏ tươi chảy trong huyết quản.Chúng ta nên trân trọng tất cả người xung quanh, biết yêu thương, yêu quý đồng loại, vì ngay cả loài động vật còn biết điều đó “Một con ngựa đau, cả tàu bỏ cỏ” cũng là mang ý nghĩa tích cực này. Lẽ nào con người ta tiến hóa hơn, mà dễ bỏ đi nguyên tắc sống đơn giản ấy.

Chúng ta tự hào lắm khi được sống trong lòng dân tộc, được cống hiến vào những sự nghiệp chung để phát triển đất nước, sao ta có thể sống lẻ loi giữa cuộc đời, dù có mạnh mẽ đến đâu cũng có những lúc ta gặp khó khăn, hoạn nạn, đó là lúc phát huy giá trị về tình yêu thương chia sẽ từ mọi người cho ta, ta nhận từ nó,để như một nguồn động viên, ta có động lực sống tiếp, vượt qua. Nhưng nếu ta không cho lại những hoàn cảnh như thế ở gia đình, xã hội, không động lòng trắc ẩn,  thì mãi mãi người ta sẽ không muốn giúp ta nữa, bạn đang tự tách mình ra khỏi thế giới này. Nên giờ đây, không phải bàn quá nhiều về lý lẽ vốn đúng đắn ấy, đạo lý tựa bao đời ấy.

Để thể hiện tình yêu thương ấy có nhiều cách, có thể chỉ là một lời nói, một cử chỉ quan tâm, một chút ít về tinh thần nhưng phải là xuất phát từ nội tâm chân thành nhất, điều đó đáng được trân trọng, tấm gương tốt đẹp. Có quá nhiều ví dụ trong thực tế, để muốn nói rằng, chính nó tạo nên sức mạnh vật chất và tinh thần sẽ giúp con người vượt qua bao khó khăn, chiến thắng kẻ thù và thiên tai, đi tới cuộc sống tốt đẹp hơn. Đã có không ít nhà hảo tâm quyên góp cho những em bé có hoàn cảnh khó khăn mà bị bênh tật hiểm nghèo. Đã có bao nhiêu bà mẹ Việt Nam anh hùng đã vượt qua nỗi đau đớn mất con, để nhìn thấy đất nước ta hòa bình.

Mỗi người chúng ta sau khi đọc hiểu, ngẫm câu nói này, nên biết giữ gìn phát huy tích cực bằng hành động đến cộng đồng, hãy thay đổi cải thiện mình từ hôm nay. Ý nghĩa của câu ca dao đã trở nên bất tử, bởi đó là tâm huyết, là tâm nguyện của thế hệ đi trước gửi tới con người muôn đời sau.