VI. phong trào đấu tranh chống Pháp của nhân dân Campuchia * Bối cảnh Campuchia giữa thế kỉ XIX. - Trước khi bị Pháp xâm lược triều đình phong kiến Nô-rô-đôm suy yếu phải thần phục Thái Lan. - Năm 1863 Campuchia chấp nhận sự bảo hộ của Pháp –> năm 1884 Pháp gạt Xiêm, biến Campuchia thành thuộc địa của Pháp. - Ách thống trị của Pháp làm cho nhân dân Cam-pu-chia bất bình vùng dậy đấu tranh. * Phong trào đấu tranh chống Pháp của nhân dân Cam-pu-chia. - Khởi nghĩa Si-vô-tha (1861 – 1892) tấn công U-đong và Phnôm Pênh, kết quả thất bại - Khởi nghĩa A-chaXoa (1863 – 1866) ở các tỉnh giáp biên giới Việt Nam nhân dân, Châu Đốc (Hà Tiên) ủng hộ A-cha-xoa chống Pháp, kết quả thất bại. - Khởi nghĩa Pu côm-bô (1866 - 1867), lập căn cứ ở Tây Ninh (Việt Nam) sau đó tấn công về Cam-pu-chia kiểm soát Pa-man tấn công U-đong, kết quả thất bại V. Phong trào đấu tranh chống thực dân Pháp của nhân dân Lào đầu thế kỉ XX Khởi nghĩa Pha-ca-đuốc (1901 – 1903) ở Xa-va-na-khet, Đường Biên giới Việt – Lào, thất bại - Khởi nghĩa Ong Kẹo và Com-ma-đam (1901 – 1937) cao nguyên Bô-lô-ven, thất bại - Khởi nghĩa Châu Pa-chay (1918 - 1922), Bắc Lào, Tây Bắc Việt Nam, thất bại * Nhận xét: - Phong trào đấu tranh của nhân dân Lào và Cam-pu-chia cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX diễn ra liên tục, sôi nổi nhưng còn mang tính tự phát. - Hình thức đấu tranh chủ yếu là khởi nghĩa vũ trang. - Lãnh đạo là các sĩ phu yêu nước và nông dân. - Kết quả: Các cuộc đấu tranh đều thất bại do tự phát thiếu đường lối đúng đắn, thiếu tổ chức vững vàng. - Thể hiện tinh thần yêu nước và tinh thần đoàn kết của nhân dân 3 nước Đông Dương. VI. Xiêm (Thái Lan) giữa thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX * Bối cảnh lịch sử - Năm 1752 triều đại Ra-ma được thiết lập, theo đuổi chính sách đóng cửa - Giữa thế kỉ XIX đứng trước sự de dọa xâm lược của phương Tây, Ra-ma IV (Mông-kút ở ngôi từ 1851 – 1868) đã thực hiện mở cửa buôn bán với nước ngoài. -Ra-ma V đã thực hiện nhiều chính sách cải cách. *Nội dung cải cách - Kinh tế: + Nông nghiệp: nhà nước giảm nhẹ thế ruộng, xóa bỏ chế độ lao dịch. + Công thương nghiệp: Khuyến khích tư nhân bỏ vốn kinh doanh, xây dựng nhà máy, mở hiệu buôn, ngân hàng. - Chính trị: + Cải cách theo khuôn mẫu phương Tây. + Đứng đầu nhà nước vẫn là vua. + Giúp việc có hội đồng nhà nước (nghị viện). + Chính phủ có 12 bộ trưởng. - Quân đội, tòa án, trường học được cải cách theo khuôn mẫu phương Tây. - Về xã hội: xóa bỏ chế độ nô lệ vì nợ —> giải phóng người lao động - Đối ngoại: + Thực hiện chính sách ngoại giao mềm dẻo: “ngoại giao ngọn tre”. + Lợi dụng vị trí nước đệm. + Lợi dụng mâu thuẫn giữa 2 thế lực Anh và Pháp => lựa chiều có lợi để giữ chủ quyền đất nước. * Tính chất: Cải cách mang tính chất cách mạng tư sản không triệt để.