- Con cò lặn lội bờ sông

Gánh gạo nuôi chồng tiếng khóc nỉ non

Người nông dân thời xưa thường mượn hình ảnh con cò để diễn tả cuộc đời, thân phận của mình. Đây là con vật nhỏ bé, hiền lành, chịu khó kiếm ăn. Qua đây em có thể thấy được thân phận của người thời xưa, rất lênh đênh chìm nổi. Em đồng cảm cho hoàn cảnh của họ

- Thân em như tấm lụa đào

Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai

nói về thân phận của người phụ nữ trong xã hội xưa: họ phụ thuộc, không có quyền tự chủ, bị đối xử không công bằng…

Ca dao than thân là tiếng lòng của nhân dân ta xưa. Đó là tiếng than với bao đau đớn, tủi hổ của những kiếp người bé mọn được thể hiện qua nghệ thuật đối lập, qua những so sánh, qua những hình ảnh ẩn dụ. Đó có thể là người nông dân, là người lao động, là người phụ nữ.. Mỗi đối tượng cất lên tiếng than đều là những nạn nhân của xã hội phong kiến với vô vàn vất vả, khó nhọc. Bài ca dao đầu tiên mượn hình ảnh con cò gầy guộc để nói về nỗi cực nhọc của nông dân. Thân phận của những người lao động cũ bị dồn nén, bị chà đạp. Và dẫu hỏi tu từ  đã phần nào thể hiện thái độ bất bình nhưng cũng chẳng thể thoát khỏi nỗi đau ấy. Bên cạnh đó là tiếng than của tằm, của cuốc, của kiến, của hạc đều là minh chứng cho những ngang trái, bất công trong xã hội. Để rồi, bài ca dao cuối cùng là tiếng than của thân phận người phụ nữ bị phụ thuộc, bị sống trong đời sống với sự rẻ rúng.