Ba yếu tố quan trọng đặc biệt trong việc nắn đúc nên khoa GH học công giáo trong thời kỳ này là (1) những cuộc luận chiến chống Cải cách, (2) phương pháp và tri thức luận thần học kinh viện,  và (3) sự xuất hiện nhà nước thống nhất.

Ngày nay nhiều sử gia thích dùng từ ngữ “Cải cách công giáo” hơn là “Chống cải cách” để nhấn mạnh việc tổ chức và sinh động lại GH công giáo trong thế kỷ sau công đồng Trentô. Nhưng đang khi thật đúng khi nói rằng thời kỳ này chứng kiến một sự bùng vỡ phi thường năng lực trong việc phúc âm hóa, rao giảng, phụng vụ, thần học, lối thiêng cho người bình dân, và đời sống sùng mộ, nghệ thuật, âm nhạc và kiến trúc, thì cũng đúng là không thể chối cãi rằng “Chống Cải cách” chiếm lấy một khía cạnh quan trọng của thời kỳ này. Bởi lẽ sự tái sinh này của Công giáo có góc cạnh luận chiến. Nó luôn được kinh nghiệm và hiểu đối kháng lại với phía bên kia. Khi công đồng Trentô khai mạc năm 1545, GH công giáo đã mất miền này tới miền khác cho nhóm Cải cách dưới nhiều hình thức khác nhau trong suốt 30 năm. Khoảng năm 1600, Công giáo không chỉ ngừng cuộc tiến đều đặn của phái Tin lành bên Âu châu, nhưng đã thực sự cuốn nó lại bên Đức, Pháp và Ba Lan và đã bắt đầu nhìn thấy những hoa trái của những nỗ lực truyền giáo mới bên Á châu và Mỹ châu. Sức sinh động của Chống Cải cách và niềm vui tự tín của thời Baroque được đánh dấu bằng cái cảm thức rằng thời này đã đáp ứng được một mối de dọa lớn và nay họ đã sống sót.

$#pian$