tóm tắt văn bản ''Lão hạc"-Nam Cao : 

Lão Hạc là một nông dân nghèo, sống cô độc. Con trai vì không có tiền lấy vợ nên bỏ đi làm ở đồn điền cao su, chỉ để lại cho lão một con chó làm bạn. Sau một lần ốm nặng, lão yếu đi ghê lắm, không đủ sức để đi làm thuê nữa. Cùng đường lão phải quyết định bán con chó vàng mà lão hết lòng yêu thương. Rồi lão mang tiền dành dụm được và cả mảnh vườn của mình đem sang gửi cho ông Giáo. Ít lâu sau lão sang nhà Binh Tư xin bả chó. Khi nghe Binh Tư kể về chuyện lão Hạc sang xin bả chó, ông Giáo đã rất thất vọng. Nhưng ngay sau đó, khi nhìn thấy lão Hạc chết một cách đau đớn và dữ dội thì ông giáo đã hiểu ra mọi chuyện. Còn về cái chết của lão Hạc chỉ có Binh Tư và ông Giáo hiểu rõ.

Lão Hạc sinh sống ở xóm Giữa làng Đại Hoàng, lão là một người nông dân hiền lành, chất phác. Lão Hạc đã goá vợ và có một người con trai nhưng vì cuộc sống quá nghèo khổ nên lão không thể giúp con được một cuộc sống tốt hơn. Vì quẫn trí, con của Lão đã đăng kí đi làm đồn điền cao su ở tít miền Nam, để lại lão một mình. Lão buồn và trăn trở về tương lai của đứa con mình. Lão sống bằng nghề làm vườn mà vợ chồng lão đã mất bao công sức để mua về.  Lão Hạc sống cùng với một con chó tên Vàng, lão rất yêu quý vàng vì nó là kỉ vật con của lão để lại.Nhưng vì cần tiền để giữ lại cho con trai của mình nên lão đành bán con chó đi.Sau khi bán Vàng, lão Hạc đã rất dằn vặt bản thân mình.lão kể với ông Giáo với lời kể đầy chua sót, ân hận giống như mình mang một tội lớn.Và rồi lão đã tự dành dụm tiền để lo cho đám ma của chính mình, không muốn làm phiền đến những người hàng xóm láng giềng của mình. Không muốn nhận bất kỳ sự giúp đỡ của ai kể cả ông Giáo. Cuối cùng, lão chết, một cái chết dữ dội và đau đớn, lão đã chọn bả chó để tử tự. Lão làm thế để trừng phạt chính bản thân mình.