I. Mở bài

- Trực tiếp hoặc gián tiếp

- Giới thiệu câu tục ngữ "Uống nước nhớ nguồn"

II. Thân bài

a) Giải thích

- Nghĩa đen:

+ “Uống nước” là hành động uống, hưởng dòng nước mát.

+ “Nguồn” là nơi khởi đầu của dòng nước.

- Nghĩa bóng:

+ “Uống nước”là hưởng những thành quả, thành tựu mà người khác tạo ra.

+ “Nhớ nguồn”là nhớ tới những người đã tạo ra thành quả đó.

=> Như vậy, “Uống nước nhớ nguồn”: Con người cần biết ơn, ghi nhớ những người đã giúp đỡ hoặc tạo ra thành quả để mình được hưởng.

b) Dẫn chứng

- Ngày 20/11 thì mua bông tặng để tri ân công lao dạy dỗ nặng nhọc của thầy cô

- Mùng 10 tháng 3 cần làm lễ để ghi nhớ công ơn xây dựng nước nhà của Vua

- Ngày 27/7 phải tưởng nhớ các anh hùng liệt sĩ đã gục ngã để bảo vệ nền độc lập

- Ngày giỗ cần thắp ông bà nén hương để tỏ lòng tôn thờ, kính trọng

c) Phê phán

- Tuy nhiên, trong xã hội vẫn còn có nhiều người được người khác giúp đỡ nhưng lại có thái độ thờ ơ, dửng dưng, ngoảnh mặt làm ngơ.

- Một số gia đình mất công đẻ con ra, tốn tiền nuôi con lớn, ăn học. Nhưng chúng chỉ coi tình cảm ba mẹ dành cho nó như tờ giấy trắng.

- Sau này lớn lên, chúng chời bời, quên đi công lao sinh thành của ba mẹ, đưa họ vào trại dưỡng lão…..

=> Đây là những hành vi chúng ta cần hạn chế để xã hội ngày càng trở nên tốt đẹp hơn.

d) Liên hệ bản thân

- Con người cần biết ơn, ghi nhớ những người đã giúp đỡ hoặc tạo ra thành quả để mình được hưởng

- Cố gắng học tập

- Nghe lời và giúp đỡ bố mẹ

- Đến thăm thầy, cô giáo

- Lễ phép với người lớn

III. Kết bài

- Khẳng định lại 1 lần nữa mở bài

- Nêu suy nghĩ của em về câu tục ngữ

Đề bài: Chứng minh nhân dân Việt Nam ta luôn sống theo đạo lí:  “Uống nước nhớ nguồn ”.

1. Mở bài

- Dẫn dắt và nêu vấn đề: Lòng biết ơn là truyền thống quý báu của dân tộc Việt Nam. Để căn dặn con cháu giữ vững truyền thống đạo lí này cha ông ta có câu  “uống nước nhớ nguồn”

1. Thân bài
2. Giải thích ý nghĩa câu tục ngữ

- Nghĩa đen: “‘’uống nước nhớ nguồn "có nghĩa là  thì khi uống được một ngụm nước sạch , tinh khiết thì phải nhớ tới người đã có công tìm ra nguồn nước đó 

- Nghĩa bóng thì từ " nước " trong nghĩa này chính là những thành quả hay là những vật chất hằng ngày như : những bữa cơm, áo mặc ,của cải, đồ dùng,... Cụm từ " uống nước " chính là những thành quả mà chúng ta lúc nào cũng được hưởng. Còn từ " nguồn " là người đã tạo ra thành quả cho chúng ta hưởng như : ba mẹ, ông bà,tổ tiên,....

=> Thông qua hình ảnh ẩn dụ, câu tục ngữ nêu ra một truyền thống, đạo lí tốt đẹp của nhân dân ta: Trọng ân nghĩa.

1. Chứng minh

- Nội dung câu tục ngữ hoàn toàn đúng:

a/ Chứng minh bằng lí lẽ:

+ Trọng ân nghĩa  là một truyền thống quý báu của dân tộc từ xưa đến nay.

+ Tất cả những thành quả mà chúng ta được hưởng hiện nay không tự nhiên mà có. Nó được đổi bằng mồ hôi công sức của người lao động . Những thành quả vật chất mà ta hưởng là mồ hôi công sức của bác nông dân , của chú công nhân . Độc lập tự do đổi bằng xương máu của biết bao anh hùng , thương binh, liệt sĩ. Bản nhạc, bộ phim hay là cống hiến tâm huyết của nhạc sĩ, diễn viên…Cha mẹ sinh thành , nuôi dưỡng ta biết bao công sức…Thầy cô hết lòng dạy dỗ ta nên người …Người cứu giúp ta khi ta gặp khó khăn nguy khốn… đấy là những người mà ta đang mang ơn họ sâu nặng

+ Ta không đổ mồ hôi công sức mà được hưởng thành quả của họ

• Ta không trân trọng những thành quả lao động của họ , ta trà đạp lên công sức của họ . Ta là kẻ vô ơn bạc nghĩa bị người đời phê phán, cười chê. Lần sau ta gặp khó không ai muốn giúp đỡ.
• Ngược lại ta biết nâng niu trân trọng thành quả của người khác. Ta biết ơn người đã cho ta hưởng thành quả lao động đó . ta biết ơn cha mẹ ông bà tổ tiên, biết ơn thầy cô, biết ơn người giúp ta khi gặp khó khăn là người hiểu biết, người trọng ân nghĩa. Ta được mọi người tôn trọng. ta gặp khó khăn sẽ có người sẵn lòng giúp ta.

b/ Chứng minh bằng thực tế

- Trong gia đình :

+ Trong mỗi gia đình, nơi trạng trọng nhất là nơi đặt bàn thờ tổ tiên. Ngày giỗ tết, con cháu thành tâm thắp nén hương thơm tưởng nhớ đến ông bà tổ tiên :

                   Ngó lên nuộc lạt mái nhà

             Bao nhiêu nuộc lạt nhớ ông bà bấy nhiêu

+ Các con biết ơn cha mẹ người sinh thành nuôi dưỡng chúng ta khôn lớn trưởng thành là tình cảm kính trọng và biết ơn. Bé chúng ta vâng lời cha mẹ . Lớn làm rạng danh gia đình, chăm sóc cha mẹ khi già yếu :

                          Công cha như núi ngất trời

                  Nghĩa mẹ như nước ở ngoài biền đông

- Ngoài xã hội

+ Từ xa xưa ông cha đã rất kính trọng và biết ơn thầy giáo người dạy ta cái chữ cái nghĩa:  “nhất tự vi sư, bán tự vi sư” , Đối đãi với thầy như cha mẹ mình: “Sống thì tết, chết thì giỗ”. Ngày nay nhà nước lấy ngày 20/11 hàng năm là ngày tri ân các thầy các cô

+ Nhân dân ta có truyền thống biết ơn tổ tiên , người có công với làng với nước. Bốn mùa trong năm chúng ta đều có những lễ hội lớn. Nhân dân mở hội dâng hương lên các vua Hùng

                              Dù ai đi ngược về xuôi

                         Nhớ ngày giỗ tổ mùng mười tháng ba

Hoặc tháng tám hàng năm , chúng ta có lễ hội đền Trầnđể tỏ lòng biết ơn Hương đạo vương Trần Quốc Tuấn người đã có công lớn trong cuộc kháng chiến chống quân Mông Nguyên . Ngày 27/7 hàng năm là ngày cả nước hướng lòng mình về các anh hùng liệt sĩ đã hiến thân mình cho nền độc lập của nướ nhà . Những hoạt động ấy của ông cha chúng ta là cho con cháu về lòng biết ơn.

+ Ở lớp 6, chúng ta đã học về câu chuyện” Con hổ có nghĩa” . Câu chuyện đã cho chúng ta về bài học ơn nghĩa sâu sắc. Trả ơn cho người giúp ta khi gặp khó khăn. Trả ơn bằng lời nói, bằng hành động. Trả ơn một lần, trả ơn mãi mãi. Bài học đạo : Trọng ân nghĩa đã được ông cha ta gửi vào câu chuyện

1. Kết bài

- Khẳng định lại vấn đề: Bài học sâu sắc về lòng biết ơn, đạo lí làm người thích hợp.