Thương thay thân phận con tằm

      Kiếm ăn được mấy phải đi nhả tơ

           Thương thay lũ kiếm li ti

     Kiếm ăn được mấy phải đi tìm mồi

          Thương thay hạc lánh đường mây

     Chim bay mỏi cánh biết ngày nào thôi

              Thương thay con cuốc giữa trời 

     Dẫu kêu ra máu có người nào nghe.

Bài ca dao trên chính là lời than thân, trách phận nghèo khổ, cùng quẫn của người nông dân. Họ làm ăn vất vả quanh năm, cực khổ cày cuốc mà chưa kịp hưởng thành quả đã phải đem nộp cho bọn phong kiến thối nát. Mọi thành quả đấy , người nông dân không hưởng được khiến cho họ nghèo thêm nghèo và lại phải tiếp tục cuộc sống làm lụng vất vả của mình. Trong bài ca dao, tác giả đã khéo léo khi lấy hình ảnh " con tằm, con kiến, con cuốc " ra để làm hình ảnh ẩn dụ cho cuộc sống khổ cực của người nông dân thời xưa. Câu cuối của bài ca dao " Dẫu kêu ra máu có người nào nghe" đã nói lên sự bất lực, cam chịu của nông dân. Họ bị bóc lột, họ sống cực khổ và họ thanh minh nhưng không một ai đứng về phía họ và bảo vệ họ. Người nông dân cứ thế đấu đranh, than thân và trách phận nhưng không một ai để ý và bảo vệ, đấu tranh cho cuộc sống nghèo khổ của người nông dân. Qua đó, đây còn là lời tố cáo , lên án một xã hội phong kiến thối nát, không công bằng.

- Với thể thơ lục bát âm điệu thương cảm bài ca dao là lời người lao động thương cho thân phận của những người khốn khổ và cũng thương chính mình trong xã hội cũ

- Thương thay là nỗi than thể hiện thương cảm xót xa ở mức độ cao . Cụm từ thương thay lặp lại 4 lần có ý nghĩ kết nối . Nỗi thương này mở ra nỗi thương khác

- Những nỗi thương thân của người lao động được thể hiện qua hình ảnh các con vật : con tằm , con kiến , con hạc mỗi con vật biểu hiện cho 1 nỗi khổ của mỗi loại người trong xã hội

- Với hình ảnh ẩn dụ bài ca dao đã thể hiện nỗi khó nhiểu bề của nhiều phận người trong xã hội cũ . Bài ca dao không chỉ là tiếng nói than đồng thời phản kháng tốt cáo xã hội phong kiến

@Muối