Truyện Sơn Tinh, Thủy Tinh là câu chuyện kể về việc hai vị Thần đại diện cho Đất và Nước tranh đấu với nhau và một chuỗi các sự việc liên quan để truyền tải thông điệp về mối quan hệ chặt chẽ giữa con người và tự nhiên. Đầu tiên, truyện muốn thể hiện được sự tồn tại song song giữa những thế lực tự nhiên là Đất và Nước. Sơn Tinh là đại diện cho đất, còn Thủy Tinh là đại diện cho nước. Qua cuộc đấu tranh lấy vợ, ta thấy được trên cạn hay là dưới nước thì đều có những đặc sản khác nhau. Đồng thời, việc mà Sơn Tinh năm nào cũng phải chống lũ, dâng đê đắp bờ đã thể hiện được tâm thế của con người VN trước thiên tai bão lụt xảy ra hằng năm. Nhân dân ta, qua câu chuyện này, đã gửi gắm khát khao về việc con người làm chủ, chế ngự thiên nhiên, ngăn cản bão lũ. Con người muốn có tầm vóc mà chế ngự được thiên tai địch họa đáng sợ hàng năm. Truyện có màu sắc kì ảo, nhưng lại truyền tải giá trị sâu sắc về quá trình hình thành và phát triển của nhân dân VN đặt trong mối quan hệ với thiên nhiên.