Thiên nhiên đã ban tặng con người những loài hoa thơm, trái ngọt và mỗi cây mỗi loại đều mang lại những công dụng diệu kỳ cho chúng ta. Một trong những loài cây có sự gắn bó mật thiết với cuộc sống là cây chuối. Đối với mỗi con người Việt Nam thì cây chuối chính là loại cây quen thuộc và không thể thiếu ở những vùng quê yên bình.

Cây chuối là loại cây rễ chùm ăn sâu dưới lòng đất và lớn dần theo thời gian để hút chất dinh dưỡng nuôi cây. Cây chuối trưởng thành có thể cao từ 2 đến 3m. Cây chuối thường mọc thành những bụi chen chúc với nhau. Thân cây dáng tròn được tạo thành từ những bẹ hình vòng cung và có màu xanh non trắng trông như 1 cái cột trụ mọng nước gợi lên cảm giác mát mẻ và dễ chịu. Thân chuối được tạo thành từ lớp bẹ xếp khít vào nhau, bên trong hơi xốp. Lá chuối mọc từ các bẹ ở thân chuối và giữa ngọn trở ra. Ban đầu những chiếc nõn chuối màu xanh non, cuộn tròn và sau đó lá xòa dần mọc chìa ra. Ở giữa là 1 đường gân lá và 2 bên lá mềm mại rủ xuống. Lá chuối to và dài, rộng có màu xanh đậm. Chiều dài của lá cũng hơn 1m. Nhìn những chiếc lá chuối xanh mát dưới ánh nắng mỗi khi có gió lại vẫy vẫy như những cánh tay trông thật đẹp mắt. Lá chuối lúc già sẽ ngả từ màu vàng sang màu nâu rồi rũ xuống thân cây. Chuối là loài cây có hoa và hoa lưỡng tính nên sau từ 2 đến 3 tháng cây chuối trưởng thành sẽ trổ hoa. Hoa cái sẽ tạo thành quả còn hoa đực sẽ tạo thành bắp chuối hay còn gọi là hoa chuối. Bắp chuối hình thoi với nhiều lớp bao bọc có màu đỏ giống như một ngọn lửa hồng. Một bông hoa chuối có thể phát triển thành một buồng với nhiều nải khác nhau và hàng trăm trái chuối. Mỗi buồng như vậy còn có thể có từ 3 đến 20 nải. Quả chuối khi lớn có hơi cong hình lưỡi liềm và khi chuối còn non sẽ có màu xanh đậm và khi chín sẽ ngả sang màu vàng.

Cây chuối rất dễ trồng, cây sinh trưởng tốt và không kén loại đất trồng. Đặc biệt cây có thể thích nghi với khí hậu nhiệt đới và chịu nắng hạn tốt. Cây chuối ưu nước nên thường được trồng cạnh ao hoặc hồ. Cây sinh trưởng rất nhanh từ một bụi tạo thành 1 cây chuối. Rễ của cây là rễ chùm không bám chặt vào đất nên rất dễ ngã. Chuối cũng có rất nhiều loại khác nhau, người ta gọi tên theo đặc điểm hoặc nguồn gốc suất sứ hay cũng có khi gắn với một giai thoại. Các loại chuối phổ biến như chuối hương, chuối ngự, chuối hột… Mỗi loại chuối đều có đặc điểm, mùi hương thơm ngon riêng, tạo ra nét đặc biệt không thể lẫn với các loại khác, nổi tiếng nhất có lẽ là chuối ngự được trồng. Loại chuối này quả nhỏ chín có màu vàng tươi thơm ngon. Ngày xưa thường dùng để cung tiến cho vua.

Chuối cũng là một loại cây có rất nhiều những công dụng to lớn. Hầu như tất cả các bộ phận ở trên cây chuối đều có thể sử dụng được. Thân chuối có thể làm thức ăn cho gia súc vì có nhiều nước và chất xơ. Ngoài ra thân chuối non người ta còn có thể làm thành những món rau. Quả chuối là một loại quả rất giàu chất dinh dưỡng cả với chuối xanh và chuối chín. Chuối xanh dùng để ăn cùng với những món như thịt dê, bò và cả ốc… Chuối chín có vị rất ngọt thơm người ta có thể dùng để ăn trực tiếp hoặc dùng để làm nguyên liệu cho những món ăn. Lõi thân cây chuối và hoa chuối có thể dùng để làm rau sống ăn rất ngon và mát. Lá chuối cũng có rất nhiều công dụng đối với đời sống con người. Lá chuối có thể dùng để gói và bọc thực phẩm vì rất sạch và tiện lợi với môi trường. Với những người chăm làm đẹp, hẳn chúng ta đã từng có ít nhất một lần dùng chuối để đắp mặt nạ, dưỡng da. Đặc biệt hơn, lá chuối khi nhai dập có thể cầm máu. Lá chuối khô sẽ thường dùng để gói các loại bánh như bánh gai,…. Phần cuống của lá chuối khô rất chắc và dai, vì vậy, những người dân thường sẽ dùng để bó rau. Lá chuối khô cũng có thể dùng làm chất đốt,... Đó chính là những đặc điểm mà không phải loại cây nào cũng có thể làm được.

Trong đời sống văn hóa, cây chuối cũng được so sánh, liên tưởng tới rất nhiều những hình ảnh: “mẹ già như chuối chín cây”. Hình ảnh của những cây chuối đang có quả chín được so sánh với người mẹ phải hy sinh rất nhiều để chăm lo cho con có một cuộc sống tốt đẹp. Những buồng chuối chín dần thì thân cây lại càng thêm khô héo như người mẹ nuôi con, cho tới khi con được lớn khôn trưởng thành thì cũng là lúc mẹ đã già đi, không còn được như ngày nào nữa. Đó chính là sự liên tưởng tương đồng của những người mẹ và cây chuối. Hay như trong những bức tranh của các danh hoa thì hình ảnh của cây chuối luôn được người họa sĩ ưu ái để đưa vào trong những đứa con của mình.

Đến ngày nay, chuối xuất hiện với nhiều hình thức đa dạng trong cuộc sống con người Việt Nam. Và dù đất nước có hiện đại đến đâu, họ chuối vẫn là thức quả dinh dưỡng được nhân dân ưa chuộng và cây chuối vẫn sẽ không ngừng mọc lên ở những vùng nông thôn và vùng núi cao. Chuối vừa đem lại kinh tế cho người nông dân và vừa là sự lưu giữ một loài cây mang đậm màu sắc văn hóa nước Việt.