Câu hỏi 1. Phân tích nhân vật người cô trong cuộc đối thoại giữa bà ta với chú bé Hồng.

Người cô cười hỏi (chứ không phải lo lắng hỏi – cách hỏi thể hiện sự quan tâm, cũng không âu yếm hỏi – cách hỏi thể hiện tình cảm yêu thương cháu). Đó là thái độ hỏi với mục đích khoét sâu thêm hố ngăn cách giữa mẹ và con. Cách hỏi này khiến chú bé nhận ra ý nghĩa cay độc trong giọng nói và nét mặt khi cười “rất kịch” của người cô. Vì thế chú chỉ cúi đầu không đáp.

Câu hỏi 2. Tinh yêu thương mãnh liệt của chú bé Hồng đối với người mẹ bất hạnh được thể hiện như thế nào ?

– Chú bé Hồng khi nghe những lời giả dối, thâm độc của bà cỏ xúc phạm đến người mẹ bất hạnh của mình càng thương mẹ mình hơn. Chú cố kìm nén tình cảm nhưng “nước mắt ròng ròng rớt xuống hai bén mép rồi chan hòa dầm đìa ỡ cằm và ở cổ”.

– Khi thoáng thấy bóng người mẹ mà chú mong chờ mỏi mắt, chú đã nhận ra và líu ríu chạy theo. Khi trong lòng mẹ, chú sung sướng đến ù cả tai, bỗng nhiên quên hết những lời gièm pha của bà cô.

Câu hỏi 3. Qua đoạn trích Trong lòng mẹ, hãy chứng minh ràng văn Nguyên Hồng giàu chất trữ tình.

Chất trữ tình được thể hiện qua các phương diện sau :

– Tinh huống câu chuyện : bà cỏ thâm dộc muốn chú bé oán ghét mẹ mình nhưng ngược lại, chú lại càng thương mẹ mình hơn.

– Cách thể hiện của tác giả : kết hợp giữa kể và bộc lộ cảm xúc, các hình ảnh thể hiện tâm trạng và giàu sức gợi cảm

Câu hỏi 4. Qua văn bản trích giảng, em hiểu thế nào là hồi kí ?

Hồi kí là một thê của kí, ở dó người viết kể lại những chuyện, những điều chính mình đà trải qua, đã chứng kiến.

                                               Bài làm

Tóm tắt:

   Bố chết, mẹ đi tha phương cầu thực, bé Hồng phải sống trong cảnh thiếu thốn tình cảm. Người cô luôn xoáy vào cậu những câu nói cay độc chia cắt mẹ con. Nhưng cậu chưa bao giờ nguôi nhớ mẹ. Rồi mẹ cậu cũng về, cậu nghẹn ngào hạnh phúc trong vòng tay mẹ.

Bố cục:

   - Phần 1 (từ đầu ... người ta hỏi đến chứ?): cuộc đối thoại người cô với bé Hồng.

   - Phần 2 (còn lại): cuộc gặp gỡ giữa hai mẹ con.

Câu 1 : Phân tích nhân vật bà cô:

   - Độc ác, tàn nhẫn khi hỏi “mày có muốn vào Thanh Hóa không”, khoét vào nỗi đau hoàn cảnh xa mẹ.

   - Mỉa mai, chế giễu mẹ cậu nhằm chia rẽ tình cảm: “phát tài” (nói mỉa người mẹ nghèo khổ), “em bé” (gieo rắc hoài nghi để bé Hồng khinh miệt ruồng rẫy mẹ).

       ⇒ Bà cô nham hiểm, giả dối, sống tàn nhẫn không có lòng vị tha, đại diện cho những thành kiến, những hủ tục đày đọa người phụ nữ trong xã hội cũ.

Câu 2 : Tình yêu thương mãnh liệt của bé Hồng với người mẹ bất hạnh:

   - Khi nghe những lời giả dối, thâm độc xúc phạm mẹ: cúi đầu không đáp, tỉnh táo nhận ra “những rắp tâm tanh bẩn” của bà cô, nghe “em bé” thì khóc ròng vì thương mẹ, vì uất ức, lòng căm tức xã hội tăng tiến “...mà cắn, mà nhai, mà nghiến cho kì nát vụn mới thôi”.

   - Khi gặp và nằm trong lòng mẹ: “Mợ ơi! ...” là tiếng gọi tha thiết khát khao tình mẹ, hàng loạt hành động gấp gáp: đuổi theo, gọi bối rối, thở hồng hộc, trèo lên xe ríu cả chân, òa khóc. Trong lòng mẹ, cậu ngắm kĩ gương mặt mẹ, mơn man sung sướng “Tôi ngồi trên đệm xe ... thơm tho lạ thường”.

       ⇒ Bé Hồng yêu thương, kính trọng, có niềm tin mãnh liệt về người mẹ của mình.

Câu 3* :

   Văn Nguyên Hồng giàu chất trữ tình. Đối tượng thể hiện là tình mẫu tử thiêng liêng, ở dòng cảm xúc phong phú của bé Hồng (xót xa tủi nhục, căm giận sâu sắc, sự quyết liệt, tình thương mẹ,... dồn nén và lên cao). Hơn nữa còn ở cách miêu tả, cách kể đầy cảm xúc, các so sánh ấn tượng giàu sức gợi.

Câu 4 :

   Hồi kí là một thể loại kí kể lại những sự việc đã xảy ra trong quá khứ mà người kể là người tham dự hoặc chứng kiến, tác giả là người xưng tôi.

Câu 5*:

   Nguyên Hồng là nhà văn của phụ nữ và nhi đồng:

   - Có cái nhìn thông cảm, thấu hiểu với những khổ đau người phụ nữ giữa những hủ tục khắt khe, người con trẻ với khát vọng tình thương, nỗi đau tinh thần.

   - Nhà văn am hiểu sâu sắc về phụ nữ và trẻ nhỏ, có sự nắm bắt cá tính và tâm lí nhân vật qua lời văn giàu cảm xúc, ngọt ngào.