Khái niệm : Văn nghị luận là thể loại văn được viết ra nhằm xác lập cho người đọc, người nghe một tư tưởng nào đó đối với các sự việc, hiện tượng trong đời sống hay trong văn học bằng các luận điểm, luận cứ và lập luận.

Dàn ý :

Ví dụ ta cần lập dàn ý bài văn nghị luận với đề bài sau :

Bàn về vai trò và tác dụng to lớn của sách trong đời sống tinh thần của con người, nhà văn M. Go-rơ-ki có viết : “Sách mở rộng trước mắt tôi những chân trời mới.”

Hãy giải thích và bình luận ý kiến trên.

Trước tiên, anh (chị) hãy đọc kĩ, xác định yêu cầu của đề bài và lần lượt tiến hành các bước sau :

1. Tìm ý cho bài văn

Tìm ý là tìm hệ thống luận điểm, luận cứ cho bài văn.

a) Xác định luận đề

Bài văn cần làm sáng tỏ vấn đề gì ? Quan điểm của chúng ta về vấn đề đó như thế nào ?

b) Xác định các luận điểm

Căn cứ vào đề bài, vào yêu cầu của bài văn và huy động những hiểu biết của mình, anh (chị) hãy suy nghĩ và trả lời các câu hỏi sau đây :ư

- Sách là gì ?

- Sách có tác dụng như thế nào ?

- Thái độ đối với sách và việc đọc sách như thế nào ?

c) Tìm luận cứ cho các luận điểm

Hãy lần lượt trả lời các câu hỏi sau đây :

- Đối với luận điểm 1 (Sách là sản phẩm tinh thần kì diệu của con người) :

+ Sách là sản phẩm thuộc lĩnh vực nào của con người ?

+ Sách phản ánh, lưu giữ những thành tựu gì của nhân loại ?

+ Sách có chịu ảnh hưởng của thời gian và không gian không ?

- Đối với luận điểm 2 (Sách mở rộng những chân trời mới) :

+ Sách đem lại cho con người những hiểu biết gì về tự nhiên và xã hội ?

+ Sách có tác dụng như thế nào với cuộc sống riêng tư và quá trình tự hoàn thiện mình ?

- Đối với luận điểm 3 (Cần có thái độ đúng đối với sách và việc đọc sách) :

+ Thái độ của anh (chị) đối với các loại sách ?

+ Đọc sách như thế nào là tốt nhất ?

2. Lập dàn ý

Anh (chị) hãy sắp xếp các luận điểm, luận cứ đã xác định được vào bố cục sau đây :

a) Mở bài

Nên mở bài trực tiếp hay gián tiếp ? Làm thế nào để nêu được vấn đề và phương hướng nghị luận cho toàn bài ?

b) Thân bài 

- Sắp xếp các luận điểm theo trình tự nào cho hợp lí ?

- Sắp xếp các luận cứ cho từng luận điểm ra sao ?

- Cần triển khai luận điểm và luận cứ nào nhiều nhất ? Tại sao ?

- Cần lựa chọn và sử dụng các kí hiệu gì đặt trước các đề mục để dàn ý được rõ ràng, minh bạch ?

c) Kết bài

- Nên kết bài theo kiểu đóng hay mở ?

- Khẳng định những nội dung nào ?

- Mở ra những nội dung nào để người đọc tiếp tục suy nghĩ ?

-Văn nghị luận là loại văn được viết ra nhằm xác lập cho người đọc, người nghe một tư tưởng nào đó đối với các sự việc, hiện tượng trong đời sống hay trong văn học bằng các luận điểm, luận cứ và lập luận:

1. Nghị luận xã hội

2.Nghị luận văn học

3.Sự đan xen của các yếu tố thuộc phương thức biểu đạt khác

Dàn ý:

- Mở bài (đặt vấn đề): Giới thiệu vấn đề, tầm quan trọng của vấn đề, nêu được luận điểm cơ bản cần giải quyết.

- Thân bài ( giải quyết vấn đề): Triển khai các luận điểm, dùng lí lẽ dẫn chứng lập luận để thuyết phục người nghe theo quan điểm đã trình bày.

- Kết bài ( kết thúc vấn đề): Khẳng định tầm quan trọng, ý nghĩa của vấn đề đã nêu.