Từ xưa đến nay, ông cha ta luôn để lại những câu ca dao, tục ngữ gửi gắm những lời dạy, khuyên răn con cháu nên biết hành xử, biết đối nhân xử thế, những mẹo hay trong trồng trọt, chăn nuôi mà ông cha ta đã tổng kết rút kinh nghiệm. Dù chỉ là những câu tục ngữ ngắn gọn, súc tích nhưng nó lại ẩn chứa biết bao nhiêu hàm ý sâu xa. Cũng giống như câu tục ngữ: “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”

Câu tục ngữ này chỉ với 6 từ nhưng những điều răn dạy mà ông cha ta đã dạy thì nõ sẽ được lưu truyền mãi mãi với thời gian. Không có tác giả rõ ràng, không biết nó xuất hiện vào thời gian nào, những mỗi chúng ta khi đi học hay ngoài thực tế cuộc sống đều thường xuyên nghe câu tục ngữ này.

Nếu giải thích theo đúng nghĩa đen của câu tục ngữ, thì nôm na có thể hiểu rằng, mỗi loại quả, mỗi loại trái cây khi chúng ta ăn đều có mồ hôi, công sức của những người nông dân, đã một nắng hai sương, đã bán mặt cho đất bán lưng cho trời để tạo ra sản phẩm của ngày hôm nay. Nếu không có họ thì làm sao chúng ta không mất công sức, không chăm chút mà vẫn có quả cho chúng ta ăn. Nhiều người đã nói rằng, họ bỏ tiền ra thì chẳng phải nhớ công những người trồng, nhưng ai trong chúng ta có thể chăm chút, bỏ công sức ra để có thể trồng được những cây đó? Đó mới là vấn đề đáng nói. Những sản phẩm mà chúng ta có được hay nói chính xác hơn là chúng ta có thể lựa chọn trong siêu thị, hàng quán một cách dễ dàng thì đối với người nông dân lại không dễ dàng gì? Bạn đã bao giờ phải đối mặt với mất mùa chưa? Bạn đã bao giờ phải thức đêm, đày ngoài nắng để chăm cây chưa? Vậy, với bất kể những thứ gì bạn có được thì hãy luôn nhớ và biết ơn những người đã trồng

Nhớ ơn tổ tiên là một tình cảm thiêng liêng ăn sâu vào tiềm thức của mỗi người dân Việt Nam. Câu tục ngữ "ăn quả nhớ kẻ trồng cây" cho ta bài học về con người, cách ứng xử người với người.

Tác giả dân gian sử dụng phép tu từ "ẩn dụ", "ăn quả nhớ kẻ trồng cây" nhắc nhở chúng ta mỗi khi nâng niu trên tay những hoa thơm trái ngọt cần nhớ đến người trông cây cho quả. Câu tục ngữ mượn truyện trồng cây ăn trái để nhắc nhở chúng ta phải nhớ ơn công lao của những người đi trước mỗi khi được hưởng thụ những điều tốt đẹp. "Ăn quả" cũng có nghĩa là được hưởng những thành quả mà người trồng đã làm ra. Để thể hiện đạo lí "ăn quả nhớ kẻ trồng cây" trước hết ta cần có lòng biết ơn thực sự đã làm ra những thành quả tốt đẹp cho ta được hưởng. Hơn thế, cần phải trân trọng những thành quả quý giá ấy. Khi xới cơm vừa đủ, không bỏ cơm canh lãng phí. Khi dùng điện, nước,... cần biết tiết kiệm.

Trong kho tàng ca dao, tục ngữ Việt Nam có rất nhiều câu ca dao có ý nghĩa tương tự như câu "ăn quả nhớ kẻ trồng cây":

                                               "Uống nước nhớ nguồn"