- Vùng trung du và miên núi là nơi thực dân Pháp tiến hành bình định muộn hơn. Phong trào khác chiến ở đây bùng nổ sau đồng bằng nhưng lại tồn tại bền bỉ và kéo dài.

- Phong trào diễn ra ở khắp nơi như ở Nam Kì, miền Trung, Tây Nguyên, vùng Tây Bắc và góp phần của các dân tộc thiểu số, đồng bào Mông, Thái, Kinh, Mường,....

- Phong trào chống Pháp ở miền núi nổ ra kịp thời, phát triển mạnh mẽ, được duy trì tương đối lâu dài, đã góp phần ngăn cản được cuộc xâm lược và bình định của thực dân Pháp.

*Tìm hiểu thêm:

  + Ở Nam Kì có nhân dân các dân tộc thiểu số như người Thượng, Khơ-me, Xtiêng và người Kinh đánh Pháp ngay từ giữa thế kỉ XIX.

  + Ở miền Trung có người thiểu số diễn ra sô nổi.

  + Ở Tây Nguyên có các tù trưởng như Nơ-trang Gư, Ama Con, Ama Giơ-hao... đã kêu gọi nhân dân rào làng chiến đấu suốt 1889 - 1905.

  + Ở vùng Tây Bắc có đồng bào các dân tộc Thái Mường, Mông... cùng với Nguyễn Quang Bích, Nguyễn Văn Giáp lập căn cứ ở Lai Châu, Sơn La và hoạt động trên lưu vực sông Đà.

  + Từ 1884 - 1890, xuất hiện các toán quân người Thái dưới sự chỉ huy của Đèo Văn Trì, Nông Văn Quang, Cầm Văn Thanh, Cầm Văn Hoan.

  + Đồng bào Thái ở Sơn La, Yên Bái, do Đèo Chính Lục, Đặng Phúc Thành cầm đầu, phục kích quân Pháp nhiều nơi.

  + Đồng bào Mông ở Hàm Giang, do Hà Quốc Thượng đứng đầu, đã nổi dậy chống Pháp từ năm 1894 - 1896.

  + Vùng Đông Bắc Bắc Kì, bùng nổ phong trào của người Dao, người Hoa.

Đó là pt nông dân Yên Thế, nhân dân nơi đây chủ yếu là dân di cư, người dân kết đây hiền lành, chất phát, yêu tự do và ghét sự ràng buộc nên pt chống Pháp của dân tộc miền núi được xem là cuộc tấn công để tự vệ, đấu tranh vì mục đích chính đáng nhằm đem lại độc lập cho nd nơi đây.

=> Như vậy, pt chống Pháp của các dân tộc miền núi cuối TK XIX được xem là 1 cuộc tấn công chính nghĩa, chống sự áp bức, đặt ách thống trị của TD Pháp.