-> Danh từ :  làng Gióng,  vợ chồng ông lão, phúc đức, ông bà, một đứa con, bàn chân,  mười hai tháng, cậu bé, Đứa trẻ, vợ chồng, giặc Ân đến xâm phạm bờ cõi, Đứa bé ,  tiếng rao,Sứ giá vào, đứa bé, Giặc ,  chân núi Trâu ,  ngựa sắt, roi sắt, áo giáp sắt, tráng sĩ,  mông ngựa, áo giáp , Phù Đổng Thiên Vương, cụm tre canh, tháng tư

-> Tính từ : chăm chỉ , to , khôi ngô , mạnh , tài giỏi , vội vàng , oai phong , lãm liệt , to 

-> Động từ :  ao ước ,  thấy , liền đặt , sinh , mừng, nói , cười, đi , nằm , đi , tìm , cứu, nghe , tiếng, nời, kinh ngạc, mừng rỡ, tâu, đến , hoảng hốt, đem , đến , bước lên vỡ , hí, mặc, cầm, nhảy lên, phun , gãy, nhổ , quật, giẫm đạp, chạy chốn, đến , cởi, bay , nhớ công 

danh từ : nghiêng

tính từ : đậm

động từ : gạch. 

Tục truyền đời Hùng Vương thứ sáu, ở làng Gióng có hai vợ chồng ông lão
chăm chỉ làm ăn và có tiếng là phúc đức.Hai ông bà.  ao ước có một đứa con. Một

hôm bà ra đồng trông thấy một vết chân rất to, liền đặt bàn chân mình lên ướm
thử để xem thua kém bao nhiêu. Không ngờ về nhà bà thụ thai và mười hai
tháng sau sinh một cậu bé mặt mũi rất khôi ngô. Hai vợ chồng mừng lắm.
Nhưng lạ thay ! Đứa trẻ cho đến khi lên ba vẫn không biết nói, biết cười, cũng
chẳng biết đi, cứ đặt đâu thì nằm đấy.

Bấy giờ có giặc Ân đến xâm phạm bờ cõi nước ta. Thế giặc mạnh, nhà vua lo
sợ, bèn sai sứ giả” đi khắp nơi rao tìm người tài giỏi cứu nước. Đứa bé nghe tiếng
rao, bỗng dưng cất tiếng nói : "Mẹ ra mời sứ giá vào đây". Sứ giá vào, đứa bé bảo :
"Ông về tâu với vua sắm cho ta một con ngựa sắt, một cái roi sắt và một tấm áo
giáp sắt, ta sẽ phá tan lũ giặc này". Sứ giả vừa kinh ngạc, vừa mừng rỡ,
vội vàng về tâu vua. Nhà vua truyền cho thợ ngày đêm làm gấp những vật chú
bé dặn.

Càng lạ hơn nữa, từ sau hôm gặp sứ giả, chú bé lớn nhanh như thổi. Cơm ăn
mấy cũng không no, áo vừa mặc xong đã căng đứt chỉ. Hai vợ chồng làm ra bao
nhiêu cũng không đủ nuôi con, đành phải chạy nhờ bà con, làng xóm. Bà con đều
vui lòng gom góp gạo nuôi chú bé, vi ai cũng mong chú giết giặc, cứu nước.

Giặc đã đến chân núi Trâu. Thế nước rất nguy, người người hoảng hốt”,
Vừa lúc đó, sứ giả đem ngựa sắt, roi sắt, áo giáp sắt đến. Chú bé vùng đậy, vươn
vai một cái bỗng biến thành một tráng  mình cao hơn trượng, oai phong,
lãm liệt, Tráng sĩ bước lên vỗ vào mông ngựa. Ngựa hí dài mấy tiếng vang dội.
Tráng sĩ mặc áo giáp, cầm roi, nhảy lên mình ngựa. Ngựa phun lửa, tráng sĩ thúc
ngựa phi thẳng đến nơi có giặc, đón đầu chúng đánh giết hết lớp này đến lớp
khác, giặc chết như rạ. Bỗng roi sắt gãy. Tráng sĩ bèn nhổ những cụm tre cạnh
đường quật vào giặc. Giặc tan vỡ. Đám tàn quân giẫm đạp lên nhau chạy trốn,
tráng sĩ đuổi đến chân núi Sóc (Sóc Sơn). Đến đấy, một mình một ngựa, tráng
sĩ lên đỉnh núi, cởi giáp sắt bỏ lại, rồi cả người lẫn ngựa từ từ bay lên trời.

Vua nhớ công ơn phong là Phù Đổng Thiên Vương và lập đến thờ
ngay ở quê nhà.

Hiện nay vẫn còn đền thờ ở làng Phù Đổng, tục gọi là làng Gióng. Mỗi năm
đến tháng tư, làng mở hội to lắm. Người ta kể rằng, những bụi tre đằng ngà