Trong bài Hịch tướng sĩ, Trần Quốc Tuấn đã phê phán rất nhiều những sai lầm của tướng sĩ nhằm chỉ rõ để họ tự nhận thức và ý thức được về tình hình hiện tại của đất nước. Sai lầm ấy là thái độ thờ ơ, bàng quan trước việc chứng kiến "chủ nhục mà không biết lo, thấy nước nhục mà không biết thẹn". Hay như "Làm tướng triều đình phải hầu quân giặc mà không biết tức; nghe nhạc thái thường để đãi yến nguỵ sứ mà không biết căm". THậm chí, những tướng lĩnh còn mê mải với những thú vui "lấy việc chọi gà làm vui đùa, hoặc lấy việc đánh bạc làm tiêu khiển; hoặc vui thú vườn ruộng, hoặc quyến luyến vợ con; hoặc lo làm giàu mà quên việc nước, hoặc ham săn bắn mà quên việc binh; hoặc thích rượu ngon, hoặc mê tiếng hát". Tướng sĩ đã chỉ mải mê hưởng lạc mà không biết kẻ thù đang kề cận xâm lăng và đất nước sẽ phải đối mặt với hiểm nguy khôn cùng. Chỉ ra như thế không chỉ nhằm phê phán mà Trần Quốc Tuấn muốn đánh thức các binh sĩ để họ hiểu và ý thức được cảnh nước nhà bị kẻ thù đọa đày.