Những năm trước Cách Mạng tháng 8, đặc biệt là giai đoạn năm 1945- nạn đói kéo dài, khiến cho đất nước ta chết như ngả rạ. Cuộc sống khổ cực, bần cùng, " một cổ hai tròng" dó đã trở thành đè tài để các nhà văn hiện thực viết nên những rác phẩm hay và để đời.  Tác phẩm " vợ nhặt' của Kim Lân cũng là một trong những tác phẩm nổi bật của giai đoạn này. Kim Lân đã xây dựng nên nhân vật chính Tràng nhân vật đã để lại cho chúng ta những ấn tượng sâu sắc trong hoàn cảnh đặc biệt mà không ai nghĩ đến đó là nhặt được vợ. 

Các nhân vật trong truyện đều hiện lên trong hoàn cảnh nạn đói, cái đói lay đói lắt. Nhưng cuộc sống của họ có khó khăn, vất vả như nào thì người nông dân Việt Nam vẫn luôn luôn hướng đến những điều tích cực, tươi sáng, nghĩ đến một tương lai hạnh phúc. 

Anh Tràng là một người dân ngụ cư, làm nghề kéo xe bò, tính cách và ngoại hình đều không có gì nổi bật mà còn có chút cục mịch, thô kệch.

Thể hiện rõ tính cách của Tràng và làm nổi bật lên hình ảnh người nông dân trước CMT8 Kim Lan đã đặt Tràng vào tình huống nhặt được vợ, một tình huống éo le.  Cách chọn vợ của anh cu Tràng cũng rất đại khái, chỉ mới gặp thị đến lần thứ hai và vài câu nói bông đùa mà Tràng đã nhặt được vợ. 

Tràng gặp lại Thị ở ngoài cổng chợ, khi ngìn thấy Tràng thị đã chạy ngay đến và hỏi tại sao Tràng điêu khi hẹn đến mà lại không đến. Dùng những câu nói , từ ngữ rất thân thuộc của người nông dân. Khi mà Tràng nhìn thấy Thị với bộ dạng tả tơi, gầy sọp thì trong lòng Tràng cũng đã dấy lên một lòng thương cảm cho người phụ nữ có hoàn cảnh nghèo đói.  Tràng đã mời Thị ăn, Thị không ngại ngần mà đánh " một chặp bốn bát bánh đúc". Khi mà cái nghèo đói dai dẳng thì người phụ nữ vốn ý tứ đã không còn. Chỉ 1 câu nói đùa " Này nói đùa chứ có về với tớ thì ra khuân hàng lên xe rồi cùng về" vậy là thị đã đi theo Tràng về nhà. Tràng có những cảm xúc tự đắc, hồi hộp xen lẫn niềm vui khi “nhặt” được vợ.
Dù trong hoàn cảnh nào thì người ta vẫn luôn luôn tìm đến hạnh phúc dù là nhỏ nhoi nhất. Kim Lân đã khẳng định  một hiện thực cuộc sống cho dù có ngột ngạt, tăm tối đến đâu đi chăng nữa thì sự sống vẫn trỗi dậy, vươn lên mãnh liệt.