Các bộ phận trong máy có nhiều dạng chuyển động rất khác nhau.

- Chuyển động của bàn đạp: chuyển động lắc.

- Chuyển động của thanh truyền: toàn thanh chuyển động lên xuống, đầu trên chuyển động theo vòng tròn, đầu dưới chuyển động theo cung tròn có tâm là bàn đạp.

- Chuyển động của vô lăng: chuyển động quay.

- Chuyển động của kim máy: chuyển động tịnh tiến.

Từ một dạng chuyển động ban đầu, muốn biến thành các dạng chuyển động khác cần phải có cơ cấu biến đổi chuyển động, chúng gồm:

- Cơ cấu biến đổi chuyển động quay thành chuyển động tịnh tiến hoặc ngược lại.

- Cơ cấu biến đổi chuyển động quay thành chuyển động lắc hoặc ngược lại.

.

Gồm các bộ phận chính: tay quay, thanh truyền, con trượt, giá đỡ.

Con trượt và giá đỡ được nối ghép với nhau bằng khớp tịnh tiến, các chi tiết còn lại được nối ghép với nhau bằng khớp quay.

- Cần phải truyền chuyển động vì các bộ phận của máy thường đặt xa nhau và có tốc độ không giống nhau, song đều được dẫn động từ một chuyển động ban đầu. Do đó, cơ cấu truyền chuyển động có nhiệm vụ truyền và biến đổi tốc độ cho phù hợp với tốc độ của các bộ phận trong máy.

1. Biến chuyển động quay thành chuyển động tịnh tiến

a. Cấu tạo

• Gồm các bộ phận chính

  • Tay quay

  • Thanh truyền

  • Con trượt

  • Giá đỡ

• Con trượt và giá đỡ được nối ghép với nhau bằng khớp tịnh tiến, các chi tiết còn lại được nối ghép với nhau bằng khớp quay

b. Nguyên lí làm việc

• Tay quay: Chuyển động quay

• Con trượt: Chuyển động tịnh tiến

• Khi tay quay 1 quay quanh trục A, đầu B của thanh truyền 2 chuyển động tròn làm con trượt 3 chuyển động tịnh tiến qua lại trên giá đỡ 4 . Nhờ đó chuyển động quay của tay quay biến thành chuyển động tịnh tiến qua lại của con trượt.

• Khi tay quay 1 và thanh truyền 2 cùng nằm trên một đường thẳng thì con trượt 3 đổi hướng chuyển động

c. Ứng dụng

• Cơ cấu trên thường được dùng ở các máy khâu đạp chân; máy cưa gỗ; ôtô; máy hơi nước, các máy có động cơ đốt trong….

• Ngoài ra còn có:

  • Cơ cấu bánh răng – thanh răng ( c/đ quay của bánh răng thành chuyển động tịnh tiến của thanh răng và ngược lại) dùng ở  máy nâng hạ mũi khoan,

  • Cơ cấu vít - đai ổc trên êtô và bàn ép

  • Cơ cấu cam cần tịnh tiến ở trong xe máy và ôtô…

2. Biến chuyển động quay thành chuyển động lắc

a. Cấu tạo

• Gồm các bộ phận chính

  • Tay quay

  • Thanh truyền

  • Thanh lắc

  • Giá đỡ

• Các chi tiết đều được nối ghép với nhau bằng khớp quay

• Khi tay quay 1 quay đều quanh trục A, thông qua thanh truyền 2, làm thanh lắc 3 lắc qua lắc lại quanh trục D một góc nào đó

• Khi tay quay 1 và thanh truyền 2 nằm trên một đường thẳng thì thanh lắc 3 đổi hướng chuyển động

b. Nguyên lí làm việc

• Tay quay chuyển động, thanh lắc chuyển động lắc

c. Ứng dụng

• Máy dệt

• Máy khâu đạp chân

• Xe tự đẩy

Xin 5 sao + hay nhất