Thời 4.0 được nói nhiều ở khía cạnh công nghệ hay kinh tế. Nhưng theo tôi, thời 4.0 một cách toàn diện gồm cả công nghệ, kinh tế, chính trị và văn hóa. Khía cạnh mà tôi quan tâm nhất là “4.0 về văn hóa” thì hầu như ít được đề cập.

Gần đây xã hội liên tục xảy ra quá nhiều chuyện, từ chuyện “vuông, tròn, tam giác”, nhà hát ngàn tỉ, gian lận thi cử ở Hà Giang, đến chuyện thỉnh vong ở chùa Ba Vàng ở Quảng Ninh, chuyện hãm hiếp bạn học ở Quảng Trị, chuyện học sinh đánh bạn dã man ở Hưng Yên… Những thứ đó cũng là một phần của văn hóa thời 4.0 đấy chứ.Ta không nên nhìn xã hội bằng “màu đen”, cũng không nên bằng “màu hồng”, mà nên nhìn xã hội bằng “màu đúng” của nó. Chỉ khi ta nhìn xã hội bằng màu đúng thì ta mới có thể biết phải làm gì với nó và sống đàng hoàng với nó.Vậy văn hóa thời 4.0 là như thế nào? Có thể mô tả thời đại này với mấy chữ: biến động, chóng mặt và khôn lường. Ta có thể hình dung rằng, sự thay đổi của 4.000 năm cộng lại có lẽ cũng không bằng sự thay đổi của riêng thế kỷ 20, nhưng sự thay đổi của cả thế kỷ 20 có lẽ cũng không bằng sự thay đổi trong 10 năm đầu của thế kỷ 21…Trong cơn “cuồng phong” biến động đó của thời đại, mọi giá trị đều bị thách thức, nhiều chuẩn mực bị đảo lộn, nhiều niềm tin bị đổ vỡ. Điều này khiến con người ta trở nên hoang mang, không rõ đâu là đúng - sai, phải - trái, chân - giả, thiện - ác, chính - tà. Nếu chỉ được dùng một từ để diễn tả thời đại 4.0 ở khía cạnh văn hóa chứ không phải khía cạnh công nghệ thì từ đó là thời "loạn chuẩn".

Một biểu hiện rõ nhất của sự “loạn chuẩn” trong xã hội hiện nay đó là có quá nhiều người không minh định được sự khác nhau giữa tự do và hoang dã, giữa đức tin và mê tín, giữa chân thật và trơ trẽn, giữa cá tính và quái tính.