Ông Hai là một lão nông quê ở làng chợ Dầu . Ông là người yêu làng và yêu nước . Không phải ngẫu nhiên mà ngay từ những trang đầu của tác phẩm , tác giả đã dành khá nhiều tâm huyết để khắc họa tình yêu làng và yêu nước của nhân vật này . Dù ở đâu , ông Hai cũng thường kể về làng mình một cách đầy tự hào . Buộc phải đi tản cư , xa làng , ông luôn nhớ và sống trong kí ức về làng . Ông Hai cũng là người nhiệt thành yêu nước . Từ hồi tổng khởi nghĩa , ông hăng hái tham gia kháng chiến và khi sống ở vùng tản cư , ông luôn chú tâm tìm hiểu , lắng nghe từng thông tin về cuộc kháng chiến . Cứ mỗi khi biết tin vui về cuộc kháng chiến là một lần ruột gan ông cứ múa cả lên . Tình yêu làng và yêu nước của ông Hai được thể hiện cao độ khi nghe tin làng chợ Dầu theo Tây . Khi ấy , ông Hai đang rất vui vì được nghe những thông tin thú vị trong cuộc kháng chiến , bao nhiêu ý nghĩ vui thích chen chúc trong đầu óc ông . Đi thẳng ra lối huyện cũ , ông lão hỏi thăm tin tức về làng mình từ những tản cư dưới xuôi lên cũng chỉ để kể , để khoe về cái làng . Bỗng nhiên , từ miệng của một người đàn bà tản cư , ông rất bàng hoàng , sửng sốt trước tin cả làng Việt gian theo Tây . Từ đó , biết bao trạng thái tâm lý buồn khổ để vò xé tâm can ông . Trạng thái thứ nhất là cảm tính nghi ngờ về làng .Sau một hồi ngẫm nghĩ , ông Hai vẫn cảm thấy ngờ ngợ hỏi người đàn bà rằng liệu có đúng hay không . Trên đường về nhà , ông kiểm điểm từng người một trong óc mà vẫn không tin được . Nhưng khi nhớ đến người đàn bà nhắc đến " thằng chánh Bệu " thì cho dù ông không tin thì cũng buộc phải tin . Trạng thái thứ hai là sự thương xót lũ con vô tội , thương những người tan tác mỗi người một nơi . Nhìn sao mà đau khổ , nước mắt ông cứ trào ra vì chúng phải chịu cái tiếng là trẻ con làng Việt gian . Nghĩ đến những người làng xa xứ , ông xót xa không biết họ đã rõ cái cơ sự này chưa . Từ yêu làng , ông đâm ra ân hận họ và nguyền rủa : Chúng bay ăn miếng cơm hay miếng gì vào mồm mà đi làm cái giống Việt gian bán nước để nhục nhã thế này . 

Ông Hai trong truyện ngắn "Làng" của Kim Lân là một người nông dân yêu làng, yêu nước da diết. Ông vốn là dân ngụ cư, rời làng đi nơi khác sinh sống. Chính vì thế ông luôn yêu thương và tự hào về truyền thống đánh giặc của làng. Nhưng một hôm ông nghe tin làng chợ Dầu của ông theo Tây mất rồi. Lúc này đây niềm tin trong ông tan vỡ, ông đau đớn và xót xa vô cùng. Trước kia cứ ai nhắc đến làng mình là ông tự hào lắm ấy vậy mà nay vận đổi sao rời, không không dám rời khỏi nhà chỉ sợ lại nghe người ta phỉ nhổ làng ông. Lúc này đây trong ông có sự đấu tranh mạnh mẽ và ông đã quyết tâm theo Đảng, theo Bác Hồ: "làng thì yêu thật. Nhưng làng theo Tây mất rồi thì phải thù". Ở đây ta thấy tình yêu đất nước của ông Hai đã vượt lên tình yêu làng quê. Ông yêu làng là thật nhưng trên tất cả ông vẫn đứng về lẽ phải, đứng về phía cách mạng. Và đến khi nghe tin làng được cải chính dù nhà mình bị đốt hết ông vẫn vui vẻ chạy lăng xăng đi khoe mọi người ra vẻ tự hào lắm. Hóa ra ông vẫn còn yêu làng ông đến vậy. Làng chợ Dầu của ông không theo Tây, làng Chợ Dầu của ông vẫn đi đầu trong cuộc kháng chiến chống giặc. Và tình yêu làng của ông Hai vẫn nồng nàn da diết như ngày nào.