Trong các thể loại văn học thì có lẽ để lại ấn tượng sâu đậm nhất trong lòng bạn đọc là đồng dao. Đây là thơ ca dân gian truyền miệng của trẻ em Việt Nam. Đồng dao bao gồm nhiều loại: các bài hát, câu hát trẻ em, lời hát trong các trò chơi, bài hát ru em... Thường gặp nhất là các bài đồng dao gắn liền với các trò chơi trẻ em. Nói chung, đồng dao ở các vùng miền đều khá giống nhau ở nội dung, chỉ khác nhau ở một vài tiếng địa phương. Và có lẽ, điều này được thể hiện rõ nét qua bài "Con chim chích chòe". Bài đồng dao này đã đưa đến một nội dung vô cùng ý nghĩa, đó là dùng để mỉa mai, châm biếm những người nói nhiều. Xưa nay, chim chích chòe vốn là một trong những loài chim hay hót. Hơn thế nữa, tiếng hót của nó luôn văng vẳng bên tai. Bên cạnh đó, ở trong bài đồng dao trên, dân gian đã liệt kê ra hàng loạt những phẩm chất xấu của loài chim này, như: hay kêu ca, phàn nàn và không chịu khó làm lụng những việc được giao. Điệp cấu trúc "Bảo mày" lặp lại liên tiếp trong từng câu thơ vừa giúp tạo nhịp điệu cho bài đồng dao vừa thể hiện sự bực tức của con người trước sự lười biếng, kêu ca của loài chim chích chòe. Qua bài đồng dao này, dân gian đã khuyên chúng ta đừng phàn nàn, lười biếng và kêu ca so bì mình phải làm nhiều. Thay vào đó, hãy hành động, hãy chăm chỉ làm việc bởi "Có làm thì mới có ăn/ Không dưng ai dễ đem phần đến cho".
Chích choè khi tụ lại thường kêu lên tíu tít và nhảy tới nhảy lui, xoay đuôi bên này xoay đuôi bên kia rất hoạt động. Có lẽ vì thế người miền bắc ví von người hay nói nhiều, nói chẳng có “chất lượng” gì cả, nói dài dài, nói dai, nói dở, giống như mấy cậu cán bộ cộng sản, là ba hoa chích chòe. Nhân tôi được đọc một bài viết giảng ý sâu xa của bài thơ cổ hoặc ca dao:
Con cò mà đi ăn đêm
Đậu phải cành mềm lộn cổ xuống ao
Ông ơi! ông vớt tôi nao
Tôi có lòng nào, ông hãy xáo măng
Có sáo thì xáo nước trong
Đừng xáo nước đục đau lòng cò con
Tác giả đại ý cho rằng con cò này là môt người đàn bà đã có con, nhưng nghèo quá, phải đi đêm ngủ với người khác để sống và nuôi con, bởi con vạc mới đi ăn đêm, con cò không bao giờ đi kiếm ăn ban đêm. Chẳng may người đàn bà này bị người có quyền thế bắt giữ (đậu phải cành mềm, lộn cổ xuống ao). Người đàn bà, người mẹ đau khổ này van xin: Có bắt tôi, phạt tội tôi thế nào cũng được, nhưng xin đừng cho con tôi biết là tôi đi làm nghề xấu xa này, tôi đau lòng và con tôi cũng đau lòng nhục nhã lắm. Như thế câu: Tôi có lòng nào ông hãy xáo măng chỉ có ý dẫn dụ rằng lòng đây không phải bộ lòng mà là tấm lòng người mẹ thành thực, gần bùn nhưng chẳng hôi tanh mùi bùn, kiểu như chữ trinh của nàng kiều. Tuy đã lâm vào vũng nước đục, nước bùn, nhưng con cò này vẫn muốn chết sạch, muốn bị bỏ tù không vì tội làm điếm, v.v..
Lời giải thích nghe cũng xuôi tai, vậy tôi cũng bắt chước tán cho vui về bài ca dao ông minh Di đã trích ra. Nghe có xuôi tai hay không tùy người đọc và nếu có lời tán nào khác , mong cứ viết
ra cho vui.
Con chim chích chòe
Mà đậu cành chanh
Tôi ném mảnh sành
Sành văng vào cổ
Nó đổ máu ra
Tôi làm một cỗ
Được ba mâm đầy
Ông thầy ăn một
] Bà cốt ăn hai
Cái thủ cái tai
Tôi đem biếu chúa
Chúa hỏi thịt gì?
Đây là một câu chuyện khó tin nhưng có thể là có thật theo thời gian phát xuất ra dã sử thời vua Lê chúa Trịnh. Năm câu đầu nghe có lý, không có gì đáng bàn tán, sang câu thứ sáu là đã nói theo lối thậm xưng, đã thấy vô lý. Con chim nhỏ xíu làm sao làm thành một cỗ lại được những ba mâm đầy? Thời vua quan nhưng năm đó cho thấy uy quyền của ông thày cúng và bà cốt, những người lợi dụng lòng tin của dân thực thà chất phác để kiếm miếng ăn, doạ nạt dân lành. Có ba mâm ngon xơi, giới bói toán, đồng cốt lẻm hết rồi. Con chim tí xiú không gọi là cái thủ, không có hai vành tai, chỉ con lợn mới có thủ có tai tức là chỉ có cái đầu con chim để biếu Chúa. Sao không dâng vua, lại đem biếu chúa? Bởi Chúa Trịnh mới có thực quyền sinh sát, vua Lê chỉ ngồi làm vì thôi. Đây có thể là lời than van của dân quê. Ngoài ra còn ngụ ý chê chúa Trịnh ngồi trên cao chẳng hiểu dân tình gì cả, có cái đầu con chim trên đĩa mà còn hỏi thịt gì!!
Tôi chỉ tán dóc vậy thôi , đừng cho tôi là ngồi viết sử, viết triết...gì ráo trọi.Tiện đây cũng nói vui với ông Nguyễn Phước Đáng. Tôi và nhiều người chưa bao giờ biết con chim manh manh ra sao cả. lại thêm “vác miểng sành” e mảnh sành đó quá nặng. Làm cỗ được 7 mâm, cho đi một mâm và một đĩa vậy 6 mâm, có một mâm hụt đi một đĩa, vậy thì biếu những ai nữa cho hết?
Do đó, chúng ta cũng tạm cho rằng ca dao nhiều khi chỉ truyền lại những gì thực tế, phê bình , chỉ dẫn, nhưng đôi khi vô lý, cũng chỉ là lời ru con trẻ, bài thơ đọc lên cho vui, giải trí chẳng mang ý nghĩa gì sâu xa cả.
học tốt nha ~ đừng quên cho mình ctlhn nhé !
Ngữ văn có nghĩa là: - Khoa học nghiên cứu một ngôn ngữ qua việc phân tích có phê phán những văn bản lưu truyền lại bằng thứ tiếng ấy.
Nguồn : TỪ ĐIỂN TIẾNG VIỆTLớp 12 - Năm cuối ở cấp tiểu học, năm học quan trọng nhất trong đời học sinh trải qua bao năm học tập, bao nhiêu kì vọng của người thân xung quanh ta. Những nỗi lo về thi đại học và định hướng tương lai thật là nặng. Hãy tin vào bản thân là mình sẽ làm được rồi tương lai mới chờ đợi các em!
Nguồn : ADMIN :))Xem thêm tại https://loigiaisgk.com/cau-hoi or https://giaibtsgk.com/cau-hoi
Copyright © 2021 HOCTAPSGK