Bếp lửa đâu phải bài thơ âu=)

Bếp lửa có lẽ là tác phẩm nổi tiếng nhất của đời thơ Bằng Việt, một trong nhữngbài thơ “đi cùng năm tháng” với nhiều thế hệ người Việt, nhất là những ai trải quaquãng đời thơ ấu ở với bà của tác giả. Điều gì làm nên một Bếp lửa đánh thứctrong tâm hồn bạn đọc những kí ức tuổi thơ bên cạnh người thân ruột thịt như thế?Là cảm xúc chân thành của tác giả, là hình tượng bếp lửa, là hình ảnh người bà cứtrở đi trở lại trong bài? Tất cả đều đúng, và theo ý kiến chủ quan của tôi, cái hay,cái độc đáo của Bếp lửa còn được làm nên từ cấu trúc bài thơ: Cấu trúc kể chuyện.Cấu trúc kể chuyện (hay truyện kể) là dạng cấu trúc khá quen thuộc trong thơ ca.Một bài thơ theo cấu trúc này có cốt truyện rành mạch, rõ ràng được thể hiện bằngnhững câu thơ. Cấu trúc này thường được dùng nhiều với thể lục bát mà TruyệnKiều của Nguyễn Du, Lục Vân Tiên của Đồ Chiểu là những minh chứng điển hình.Bếp lửa dù viết bằng thể thơ tự do nhưng cũng tuân theo cấu trúc kể trên. Tuynhiên Bếp lửa có những nét độc đáo riêng so với các tác phẩm cùng chung kết cấu.Thứ nhất, Bếp lửa là bài thơ có dung lượng ngắn. Đây là điều khá lạ so với một bàithơ có cấu trúc dạng này. Truyện Kiều gồm 3254 câu, Lục Vân Tiên có tổng cộng2082 câu, một tác phẩm thuộc thơ ca hiện đại như Núi Đôi của Vũ Cao cũng có tới64 câu…còn Bếp lửa chỉ gồn có 41 câu thơ. Chính dung lượng ngắn này đã quyđịnh những đặc trưng của tác phẩm. Bộ môn Lí luận văn học đã chỉ rõ một tácphẩm có cốt truyện thông thường sẽ bao gồm tình tiết, chi tiết và biến cố. Nhiềutình tiết hợp lại thành chi tiết, nhiều chi tiết hợp lại thành biến cố. Những tác phẩmnhư Truyện Kiều hay Lục Vân Tiên do có dung lượng lớn nên bao gồm đầy đủ cácthành phần trên. Bếp lửa với vẻn vẹn 41 câu nên buôc phải theo hướng tinh gọn,nghĩa là bỏ qua tình tiết, chi tiết mà chỉ gồm những biến cố chính trong cuộc đờitác giả. Bài thơ được bắt bằng hình ảnh Một bếp lửa chờn vờn sương sớm, rồi từđó điểm qua các sự kiện quan trọng ghi dấu ấn không thể nào quên của Bằng Việt.Đó là khi gia đình gặp hoàn cảnh khó khăn: đói mòn đói mỏi / Bố đi đánh xe khôrạc ngựa gầy, đó là tám năm trời đằng đẵng cháu cùng bà nhóm lửa, là câu chuyệnvề Năm giặc đốt làng cháy tàn cháy rụi, là những hạnh phúc trong nghèo khổ vàyêu thương khi được ở bên bà… Cứ thế mạch thơ kéo dài đến việc nhà thơ đanghiện thực hóa “giấc mơ có thật” của mình: Sinh sống và học tập ở NgaGiờ cháu đã đi xa. Có ngọn khói trăm tàuCó lửa trăm nhà, niềm vui trăm ngảNhưng vẫn chẳng lúc nào quên nhắc nhở:- Sớm mai này, bà nhóm bếp lên chưa?...Có thể nói bằng việc tập trung khắc họa những biến cố “đắt giá”, thấm thía nhất,gạt bỏ những “chi tiết bình thường” trong độ tuổi “Chăn trâu đốt lửa ngoài đồng”