Vật chất là sản phấm quý giá, được sáng tạo trong quá trình hình thành phát triển của loài người, nó phản ánh trình độ  phát triển kinh tế  văn hóa, điều kiện môi trường tự nhiên để sinh sống và hình thành quan điểm tâm lý dân tộc. Việc tự tạo dụng cụ lao động sản xuất, sinh hoạt là phương tiện quan trọng nhất để giúp con người tăng khả năng hòa nhập với thiên nhiên, khai thác thiên nhiên phục vụ nhu cầu cuộc sống.

- Phương tiện giao thông của người Hrê trước đây là đi bộ và vận chuyển hàng hóa bằng gùi sau lưng, có vùng đan thêm đôi sọt (nừng) để gánh.

- Nhà ở là sản phẩm văn hóa, nét đặc trưng của người Hrê là nhà sàn cổ truyền. Nhà có cấu trúc đơn giản, có hai hàng cột song song, nhà chia làm ba phần, sàn giữa, hai sàn đầu hồi. Hai đầu nóc nhà có sừng trâu làm bằng tranh hoặc làm bằng cây, biểu tượng của thuyết “Vạn vật hữu linh”.

Đối với nhà của những người đủ ăn (ngai lăp kaq), về cơ bản thì giống nhà dài của những người giàu có, nhưng ngắn, hẹp hơn và thấp hơn. Hai mái chính và hai mái phụ lợp bằng tranh, độ dày khoảng 20 - 30cm. Mỗi bên có khoảng 12 - 14 cột chính và cột phụ được làm bằng lõi cây ké hoặc gỗ thường. Mỗi cột chính có 2 cây kèo lớn và 2 cây trính. Nhà này có từ 2 - 3 bếp. Có hai đầu hồi, mỗi bên đầu hồi có 2 - 3 cột chính. Các cửa chính, cửa phụ và cửa sổ được làm bằng ván hoặc bằng tre.

Nhà của những người nghèo túng (ngai pa), thì chiều dài khoảng 8 - 10m, rộng khoảng 3 - 4m, cao từ mặt đất tới sàn nhà khoảng hơn 1m. Mái chính và mái phụ lợp không dày, có hoặc không có sừng hình chữ V. Mỗi bên có khoảng 8 - 10 cột chính và cột phụ được làm bằng gỗ thường. Mỗi cột chính có 1 cây kèo lớn và 1 cây trính bằng gỗ hoặc bằng tre. Có 1 bếp, 1 đầu hồi (para hchiên). Các cửa chính, cửa phụ và cửa sổ được làm bằng tre hoặc gỗ tròn. Vách phía đầu và phía chân nẹp bằng thanh tre và tranh, phía bên ngoài có thanh tre dẹp nẹp theo chiều dọc, buộc bằng dây lạt.

Còn nhà của những người nghèo, neo đơn (ngai pa, hjô), thì dài khoảng 5 - 6m, rộng khoảng 3m, cao từ mặt đất tới sàn nhà khoảng hơn 0,5m. Hai đầu mái chính không có sừng hình chữ V. Mỗi bên có khoảng 3 - 5 cột chính. Có 1 bếp, 1 cửa chính, không có đầu hồi. Vách phía đầu và phía chân nẹp bằng thanh tre và tranh, phía bên ngoài có thanh tre dẹp nẹp theo chiều dọc, buộc bằng dây lạt.

Hiện nay, một số ít người đồng bào Hrê còn ở nhà sàn. Tuy nhiên, các nguyên vật liệu, kiến trúc không giống nhà sàn thời xưa. Như cột làm bằng bê tông, mái lợp bằng ngói, vách và sàn làm bằng ván...Cũng là người Hrê, nhưng nhà sàn ở mỗi vùng có điểm khác nhau. Như ở các xã Sơn Ba, Sơn Kỳ (Sơn Hà), vách trên to, dưới nhỏ; ở xã Ba Vinh, Ba Thành (Ba Tơ), cách buộc dây tinh tế hơn; còn vùng Ba Tô, Ba Dinh (Ba Tơ), hai đầu hồi hơi ngắn so với thân nhà...

Nhà sàn là gì là thắc mắc của nhiều người, nhà sàn là một kiểu nhà được xây dựng trên những cột phía trên mặt đất hoặc mặt nước. Thường kiến trúc nhà sàn được xây dựng trên những khu đất vùng cao để tránh thú dữ. Mỗi dân tộc khác nhau có kiểu thiết kế nhà sàn khác nhau tùy theo điều kiện sống của họ. Tuy nhiên nhìn chung vật liệu để xây dựng nhà sàn dân tộc không mấy khác nhau, chủ yếu là gỗ, song, mây, tre, bương, vầu được khai thác trong các khu rừng nhiệt đới. Đây là những vật liệu đơn sơ nhưng kiến trúc nhà sàn được thiết kế với sự vững chãi nhờ sự hợp lý trong tỉ lệ kết cấu của khung gỗ. Thường mái của nhà sàn được thiết kế với độ dốc lớn, có dạng 2 mái, 3 mái, và 4 mái với vật liệu lá gồi, tránh hay ngói âm dương.

 Nhà sàn dân tộc Tày và Nùng ở Tây Bắc thường được làm tựa lưng vào đồi, mặt hướng ra đồng ruộng, thiên nhiên. Bởi người Tày và người Nùng quuy định rằng mỏm nui hình mũi tên hướng vào trong nhà sẽ dễ làm cho người trong nhà tai nạn, thương vong. Do đó nên kiến trúc nhà sàn dân tộc Tày thường tựa lưng vào núi. Mặt bằng của nhà sàn thường có bề mặt ngang hẹp và lòng nhà sâu, trong nhà có từ 7 – 9 hàng cột.

Tìm hiểu về nhà sàn dân tộc

 Nhà sàn việt nam của người dân tộc Tày được phân định rõ ràng với phần nhà ngoài bên phải là nơi đặt bàn thờ tổ tiên, nơi tiếp khách và là nơi ở của nam giới, nữ giới thường ở phía bên trái.

 Nhà sàn dân tộc Mường mang đặc điểm của người Việt và người Tày, Nùng, còn người Thái lại có kiểu nhà sàn riêng. Kiến trúc nhà sàn đẹp của người Thái được thiết kế hướng về một ngọn núi vút cao, cây cối xanh tươi thể hiện một sức sống mãnh liệt, bất diệt. Trong thiết kế nhà sàn của người Thái, phần trên là nơi thờ cúng tổ tiên và là nơi ngủ, nghỉ của các thành viên trong nhà, bởi thế nên khách lạ không bao giờ được đặt chân đến khu vực này. Phần dưới là nơi tiếp khách, nấu nướng, ăn uống và làm những công việc khác như dệt vải, quay sợi…