Bài thơ Qua đèo Ngang đã khơi dậy trong lòng tác giả cũng như người đọc bao cảm xúc. Đứng trước không gian hoang vu nơi đèo Ngang, tác giả đã bộc lộ những tâm sự của mình

Nhớ nước đau lòng con quốc quốc

Thương nhà mỏi miệng cái gia gia

Dừng chân đứng lại trời non nước

Một mảnh tình riêng, ta với ta

Ta nhận ra câu thơ đã sử dụng điển tích xưa của Trung Quốc về vua Thục. Vì mất nước mà hóa thành con cuốc, chỉ biết kêu lên những tiếng đau thương. Gợi cho ta tâm trạng sầu muộn của tác giả.” Tác giả thương nhà  là nỗi nhớ thương đất nước trong quá khứ hào hùng hay cũng là thương cho sự đổi thay, sự lụi tàn của quê hương.  Giữa không gian đất trời bao la rộng lớn tác giả thấy cô đơn. Một nỗi niềm sâu kín trong tâm hồn chẳng thể sẻ chia cùng ai. Chỉ có “Một mảnh tình riêng ta với ta” – ta đối diện với chính mình giữa đất trời rộng lớn, mỗi chữ viết ra đều mang một nỗi niềm thầm lặng giữa nơi đất khách quê người. Vậy chỉ bằng bốn câu thơ thôi ta thấy được tâm trạng và tiếng lòng của một người yêu quê hương đất nước tha thiết của nhà thơ.