Bao trùm lên doạn trích không những là tấm lòng yêu nước băn khoăn lo lắng của Trần Quốc Tuấn đối với vận mệnh đất nước mà còn cho thấy cả nghệ thuật thuyết phục quân sĩ của ông.  Trước hết, Trần Quóc Tuấn đi vào chỉ ra những việc làm sai trái của các vị tướng sĩ trong hoàn cảnh cấp bách của đất nước. Điệp từ ngữ phủ định "không biết", giọng xỉ vả, mắng trách phê phán thái độ bàng quan, thờ ơ, vô trách nhiệm, trái với lẽ vua tôi, với đạo thần chủ, với số phận của dân tộc trước tình hình nguy nan của đất nước, của chủ mình. Phép liệt kê cho thấy việc chỉ  lo ăn chơi, cầu an, hưởng lạc, ăn ngon, mặc đẹp, ham vật chất của các tướng sĩ, nó thể hiện  vô trách nhiệm trước hoạ xâm lăng . Đây được coi chính là  là tội ác. Từ đó, những hành động ấy gay ra 1 hậu quả khôn lường: Bổng lộc, thái ấp không còn, Vợ con tan nát, khốn cùng, xã tắc tổ tông bị giày xéo, thanh danh ô nhục, chủ tướng bị bắt. Điệp cấu trúc “chẳng những ... mà ...” đã cho thấy sự gắn liền những mất mát: tan nát về vật chất, mất mát về tinh thần; Nước mất, nhà tan. Đây chính là lời khích lệ lòng tự trọng, thức tỉnh lòng yêu nước của tướng sĩ.