Biểu cảm bài Bánh trôi nước

I. Mở bài

- Thời gian vẫn tuần hoàn theo bốn mùa xuân, hạ, thu, đông ; con người cũng đổi thay theo quy luật của cuộc đời. Nhưng chỉ riêng những vần thơ là tồn tại mãi với thời gian và bài thơ “ Bánh trôi nước” của Hồ Xuân Hương là một trong những bài thơ như vậy. Bài thơ đã mượn hình ảnh chiếc bánh trôi để kín đáo nói về thân phận, phẩm giá cao đẹp của người phụ nữ Việt Nam xưa.

                                   “ Thân em vừa trắng lại vừa tròn

                                     Bảy nổi ba chìm với nước non.

                                     Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn

                                     Mà em vẫn giữ tấm lòng son.”

II.Thân bài

a) Khái quát chung

- Nhắc đến Hồ Xuân Hương là nhắc đến bà chúa thơ Nôm. Thơ của bà rất sắc sảo, có phần sâu cay như chính con người bà vậy.

- Bài thơ “Bánh trôi nước” được viết bằng thể thơ Thất ngôn tứ tuyệt Đường luật; cùng với lời thơ giản dị, tha thiết Hồ Xuân Hương đã miêu tả chân thực hình ảnh chiếc bánh trôi qua đó nói lên thân phận của người phụ nữ trong XHPK xưa

b) Cảm nhận

- Bài thơ “Bánh trôi nước” giúp người đọc hình dung ra hình ảnh chiếc bánh tròn trịa được làm bằng bột gạo nếp pha tẻ, nhào nước cho thật nhuyễn sau đó nặn thành bánh bọc nhân bên trong. Người nặn phải thực sự kheó léo tỉ mỉ thì chiếc bánh mới đẹp. Bánh đc luộc trong nước sôi chìm nổi vài lần là chín.

- Bài thơ không chỉ đơn giản viết về hình ảnh chiếc bánh trôi đẹp đẽ trong trắng mà bằng biện pháp nhân hóa cùng ẩn dụ chiếc bánh trôi ấy đã hóa thân để bộc lộ cuộc đời chính mình. Phải chăng đó còn là hình ảnh ẩn dụ để chỉ thân phận người phụ nữ trong xã hội phong kiến xưa với nhiều bất công ngang trái.

* 2 câu thơ đầu

- Mở đầu bài thơ Hồ Xuân Hương viết:

                                   “ Thân em vừa trắng lại vừa tròn

Bảy nổi ba chìm với nước non.”

- Cụm từ “Thân em” được Hồ Xuân Hương mở đầu cho bài thơ, gợi cho người đọc nhiều liên tưởng đến những bài ca dao viết về đề tài than thân của người phụ nữ trong xã hội phong kiến...

                                          “ Thân em như tấm lụa đào

                                        Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai.”

- Nhưng ở đây, Hồ Xuân Hương không than thân trách phận mà bà khẳng định vẻ đẹp của người phụ nữ. Tác giả mượn hình ảnh chiếc bánh trôi “ vừa trắng lại vừa tròn” và quan hệ từ “vừa...vừa” giúp người đọc hình dung về người con gái vừa phúc hậu, vừa nết na, vừa tươi tắn, vừa trẻ trung. Có lẽ họ không chỉ đẹp về hình thức bên ngoài qua tính từ trắng, tròn mà họ còn đẹp về tâm hồn và phẩm chất bên trong.

- Việc sử dụng thành ngữ ba chìm bảy nổi được tác giả biến hóa bằng nghệ thuật đảo ngữ “ bảy nổi ba chìm” làm câu thơ sâu sắc hơn. Nó giống như một điểm nhấn đặc biệt xuất hiện trong bài thơ. Hồ Xuân Hương đã mượn thành ngữ đó để nói lên cuộc đời trôi nổi, bấp bênh vô định mà người phụ nữ trong xã hội phong kiến phải chịu đựng.

- Ở đây người đọc cảm nhận được một giọng thơ của tác phẩm có một điều gì đó xót xa thương cảm cho số phận họ hay phải chăng đó là nỗi niềm sinh ra từ cuộc đời bà. Bà hai lần lấy chồng nhưng hai lần bà đều là vợ lẽ. Hạn phúc đến với bà thật mỏng manh biết nhường nào.

* 2 câu thơ tiếp

- Đến câu thơ thứ ba, giọng thơ không còn than vãn, cam chịu mà nó giống như một lời khẳng định, ngợi ca đầy tự hào về thân phận của người phụ nữ:

“ Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn

Mà em vẫn giữ tấm lòng son.”

- Trong xã hội phong kiến, người phụ nữ dường như không có quyền lựa chọn hạnh phúc cho mình, hoàn toàn phụ thuộc vào “ tay kẻ nặn” - bàn tay của xã hộ phong kiến đã bóp nghẹt sự sống của họ, họ bị vùi dập, bất công, bị chà đạp bởi xã hội trọng nam khinh nữ.

=> Có thể nói ở xã hội ấy, người phụ nữ bị trói buộc, sống phụ thuộc, dẫu vậy mà người đọc vẫn nhận thấy trong thơ Hồ Xuân Hương rạng ngời lên nét đẹp tươi sáng, thuần khiết, phúc hậu mà em vẫn giữ tấm lòng son.

- Ở câu thơ cuối, giọng thơ đầy quả quyết, mang nét tự hào về tấm lòng sắc son của bao thế hệ phụ nữ Viẹt Nam xưa và nay.

- Quan hệ từ “mặc dầu... mà” được đặt ở 2 câu thơ cuối, dường như tôn thêm vẻ đẹp về phẩm chất đức hạnh của người phụ nữ trong xã hội xưa và trân trong, ngợi ca.

* Đánh giá

- Bài thơ “ Bánh trôi nước’ với ngôn ngữ bình dị, dân dã, sử dụng sáng tạo nghệ thuật đảo ngữ, đưa thành ngữ vào trong bài thơ cùng với một loạt các hình ảnh được sử dụng tinh tế, Hồ Xuân Hương đã thể hiện thái độ vừa thương xót, vừa đau đớn đồng thời ca ngơi, cảm thông về vẻ đẹp thể xác lẫn tâm hồn phụ nữ trong xã hội xưa. Dù cuộc đời chìm nổi, bấp bênh bị xã hội phong kiến chà đạp nhưng ở họ vẫn sáng ngời lên phẩm chất đáng quý đó là lòng sắc son, thủy chung.

* So với người phụ nữ ngày nay được sống trong một xã hội bình đẳng, được học vấn, có địa vị, có tấm gương phụ nữ thành đạt.

III. Kết bài

- Bài thơ đã khép lại với một ấn tượng sâu sắc trong lòng độc giả. Đến đây, chúng em càng thêm yêu, thêm quý và trân trọng những vần thơ của Hồ Xuân Hương. Và bài thơ “Bánh trôi nước” giống như một đóa hoa ca ngợi những người phụ nữ vậy. Chính vì vậy, đến bây giờ độc giả vẫn luôn thổn thức về những vần thơ sống động ấy.

Biểu cảm bài Qua Đèo Ngang    

I. Mở bài

- Thời gian vẫn tuần hoàn theo bốn mùa xuân, hạ, thu, đông ; con người cũng đổi thay theo quy luật của cuộc đời. Nhưng chỉ riêng những vần thơ là tồn tại mãi với thời gian và bài thơ ‘‘Qua Đèo Ngang’’ của Bà Huyện Thanh Quan là một trong những bài thơ như vậy. Bài thơ đã thể hiện cảm xúc của tác khi đứng trước cảnh Đèo Ngang hoang sơ, hùng vĩ  để rồi từ đó bộc lộ đc nỗi buồn cô đơn, trống trải.

                                       “ Bước tới Đèo Ngang, bóng xế tà

                                          Một mảnh tình riêng, ta với ta’’

II.Thân bài

- Bài thơ “Qua Đèo Ngang” được viết bằng chữ Nôm với thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật. Với các thanh điệu, vần, bố cục đối xứng, hài hòa với nhau. Cùng với đó, bài được viết theo niêm luật, bài thơ giống như một bức tranh vẽ lại vùng non nước miền Trung đất Việt vô cùng hoang sơ và kì vĩ.

- Bài thơ được viết hoàn cảnh Bà Huyện Thanh Quan lên đường Phú Xuân của Huế để nhận chức “Cung chung giáo tập”. Và khi đi qua Đèo Ngang, với phong cảnh hữu tình, càng khiến cho tâm trạng của bà trở nên xốn xang và đó cũng là cảm hứng chính để viết lên bài thơ này.

* Hai câu đề

- Câu chuyển: Trên con đường từ Bắc vào Trung, Bà Huyện Thanh Quan đã đi qua rất nhiều nơi, nhưng khi bước tới Đèo Ngang, cảm xúc trong bà lại dâng trào:

                                        “Bước tới Đèo Ngang, bóng xế tà

                                          Cỏ cây chen đá, là chen hoa”

- Câu thơ đã gợi lên thời điểm tác giả đặt chân tới Đèo Ngang vào thời gian “bóng xế tà”. Đây là thời điểm cuối ngày khi hoàng hôn buông xuống. Nắng đã nhạt màu và hơn hết, khoảng thời gian đó đã gợi lên nỗi buồn trong lòng người lữ khách xa quê.

- Đèo Ngang lại là một vùng đất hẻo lánh, là ranh giới tự nhiên của hai tỉnh Hà Tĩnh và Quảng Bình. Ở đó có cảnh đẹp hung vĩ, núi non hiểm trở, tác giả lại chọn thời điểm chiều tà để ghi lại cảm xúc, càng nhấn mạnh sự vắng vẻ, xơ xác hiu quạnh của cảnh vật nơi đây.

- Từ vị trí trên cao, tác giả nhìn xuống và chứng kiến mọi cảnh vật ở nơi đây. Trong tầm mắt thu nhỏ của bà có: “cỏ, cây, đá, lá, hoa” cùng với những đường nét thanh đậm nhẹ nhàng. Hòa vào trong là điệp từ “chen” được lặp lại hai lần khiến cho người đọc cảm nhận được cây cối đang vươn mình lên với một sức sống hoang dã, mãnh liệt ở vùng núi hoang sơ. Cảnh đẹp nhưng nhuốm màu buồn tẻ, quạnh hiu, những bông hoa rừng ấy không đủ làm sáng lên khung cảnh núi non lúc chiều tà.

=> Có thể nói, hai câu thơ đề đã phô bày về sự hoang dã của núi rừng, ngút ngàn cỏ cây. Nó còn hé mở ra những tâm trạng của tác giả ở những câu tiếp theo.

* Hai câu thực:

- Câu chuyển: Nếu như hai câu thơ đầu gợi lên khung cảnh vắng vẻ ở Đèo Ngang thì sang hai câu thực, khung cảnh ấy lại càng them hiu quạnh, đìu hiu:

                                       “ Lom khom dưới núi, tiều vài chú

                                          Lác đác bên sông, chợ mấy nhà”

- Cùng với đó là các lượng từ “vài”, “mấy” gợi lên sự thưa thớt, tiêu điều. Bà Huyện Thanh Quan còn sử dụng nghệ thuật đảo ngữ, đảo vị ngữ lên đầu câu, càng nhấn mạnh sự ít ỏi của con người ở nơi song núi ngút ngàn ấy. Đồng thời, người đọc thấy điểm nhìn của nhà thơ dường như có sự thay đổi nhưng sự hiu quạnh lại càng lớn dần them, bởi thế mà thế giới con người nơi đây chỉ có vài chú tiều gánh củi.

* Hai câu luận:

- Câu chuyển: Đằng sau bức tranh tả cảnh ở bốn câu thơ trên là nỗi niềm của người lữ khách bởi chính sự hiu quạnh ấy, tác giả còn cho người đọc cảm nhận được âm thanh của tiếng chim rừng gọi bầy lúc hoàng hôn.

- Âm thanh của tiếng chim cuốc nhớ nước, chim đa đa nhớ nhà cũng chính là tác giả đang tha thiết nhớ về gia đình, về quê hương và nhớ về một thời kì vàng son của Tổ quốc đã đi qua.

- Điểm âm “quốc quốc”, “gia gia” tạo ra âm hưởng du dương của khúc nhạc rừng núi, khúc nhạc lòng người. Nghệ thuật chơi chữ ấy khiến người đọc liên tưởng tới quốc gia, dân tộc. Bà nhớ nước, nhớ kinh kì Thăng Long, nhớ nhà, nhớ gia đình mà không thể nào kể xiết.

* Hai câu kết:

- Câu chuyển: Câu kết của bài thơ dường như cũng chính là sự u hoài về quá khứ. Nhân vật trữ tình đã bộc lộ trực tiếp cảm xúc và tâm trạng của mình:

                                         “ Dừng chân đứng lại, trời, non, nước

                                            Một mảnh tình riêng, ta với ta”

- Trước mặt thi sĩ lúc này là cảnh trời đất bao la, bất diệt và hùng vĩ: ‘trời, non, nước’, nhà thơ  càng thấy mình bé nhỏ hẳn lại khiến cho nỗi nhớ nhà, thương nước càng trào dâng. Trời thì xa, non thì cao, nước thì sâu thẳm, chỉ còn lại ‘một mảnh tình riêng’ mà không ai san sẻ cùng với nỗi buồn của người xa xứ này.

- Nghệ thuật đối lập giữa cảnh trời, non, nước rộng lớn với một mảnh tình riêng nhỏ bé. Cảnh càng rộng lớn bao nhiêu thì nỗi cô đơn càng nặng nề bấy nhiêu.

- Cụm từ ‘ta với ta’ đã khép lại bài thơ nhưng dư âm của nó khiến cho độc giả cảm nhận như một tiếng thở dài nuối tiếc của một nữ sĩ tài ba. Cụm từ ấy ngân lên như đập vào vách núi rồi lại vọng lại trong niềm xót xa, buồn tủi. Cảnh Đèo Ngang bao la, vô tận ấy chỉ có một mình đối diện với chính mình, càng diễn tả tâm trạng nhớ quê, nhớ nhà da diết của người lữ khách phương xa. Cụm từ đã được tác giả sử dụng rất thành công. Nếu như ở bài “Bạn đến chơi nhà” của Nguyễn Khuyến, cụm từ chỉ cách gọi thân mật giữa chủ và khách, một tình bạn hòa quyện gắn kết, thắm thiết mà không giá trị vật chất nào thay thế được. Thì ở bài “Qua Đèo Ngang” của Bà Huyện Thanh Quan là chỉ một mình đối diện với chính mình, cô đơn, lẻ loi không ai chia sẻ, diễn tả tâm trạng nhớ quê, nhớ nhà da diết của người lữ khách phương xa.

c) Đánh giá cuối bài

- Với thể thơ thất ngôn bát cú Đường Luật, cùng với đó là việc sử dụng từ láy độc đáo, nghệ thuật đảo ngữ. “Qua Đèo Ngang” của Bà Huyện Thanh Quan khiến người đọc cảm nhận được cảnh vật rộng lớn nhưng hoang sơ, vắng vẻ để rồi từ đó bộc lộ nỗi buồn, nỗi nhớ nhà da diết của tác giả.

III. Kết bài

- Bài thơ đã khép lại với một ấn tượng sâu sắc trong lòng độc giả. Đến đây, chúng em càng thêm yêu, thêm quý và trân trọng những vần thơ của Bà Huyện Thanh Quan. Và bài thơ “Qua Đèo Ngang” giống như một đóa hoa ca ngợi tình yêu quê hương đất nước, chính vì vậy, độc giả vẫn luôn thổn thức về những vần thơ sống động ấy.

 @ngoclam2009

#Hoidap247

Nay nhìu người hỏi bài này ghê, nãy giờ 2 người rồi, ko hề spam nha, ko tin vào trang cá nhân xem

Số phận của những người phụ nữ trong xã hội xưa cũ luôn gặp phải những sóng gió của cuộc đời. Bài thơ Bánh trôi nước của Hồ Xuân Hương là một trong những bài thơ xuất sắc khi sử dụng một hình ảnh quen thuộc "bánh trôi nước" và đã tạo cho bạn đọc một sợi dây nối vô hình giữa những con người khác nhau, hai thời đại khác nhau đó chính là sự cảm thông: Thân em vừa trắng lại vừa tròn

Bảy nổi ba chìm với nước non

Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn

Mà em vẫn giữ tấm lòng son.

Hai tiếng "thân em" đi vào trong văn học đã trở thành một hình tượng quen thuộc để nói về người phụ nữ, người con gái trong xã hội phong kiến. Kể đến trong ca dao:

Thân em như tấm lụa đào

Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai

Hay:

Thân em như hạt mưa sa

Hạt vào đài các, hạt ra ruộng cầy

"Thân em" thân thuộc và thân thương. Không phải "thân chị, thân cô" mà là "thân em". Cách gọi ấy toát lên một sự nhỏ bé, một số phận thấp kém không được xem trọng trong xã hội. Và "thân em" ấy được hình dung tưởng tượng so sánh với hình ảnh bánh trôi nước. Một hình ảnh chạy xuyên suốt bốn câu thơ, Hồ Xuân Hương với con mắt nghệ sĩ của mình, tâm hồn bà mở ra đón nhận những rung động mới lạ khi làm bài thơ này. Dựa vào đặc điểm riêng biệt của bánh trôi: bên ngoài trắng và tròn mịn bởi lớp bột thơm tho nên tác giả đã ví người con gái đẹp, và nõn nà như bánh trôi. Đó là nét đẹp riêng biệt của người phụ nữ Á Đông, dịu dàng và đằm thắm biết mấy. Không những có điểm tương đồng vẻ ngoài mà bên trong đều có tâm hồng cao quý "tấm lòng son" ấy vừa là son sắc, thủy chung, trinh nguyên. Nhưng tiếc thay, thân phận phụ nữ lại "bảy nổi ba chìm với nước non". Một cách vận dụng thành ngữ (ba chìm bảy nổi) quen thuộc và lối so sánh đã hiện lên thân phận hẩm hiu, dầm mưa dãi nắng của cuộc đời. Người phụ nữ xưa không làm chủ được cuộc đời của chính họ, chính những áp bức bất công, những khổ đau và bất bình đẳng trong xã hội đã khiến họ long đong lận đận, trôi dạt trên biển đời rộng lớn và mênh mông không tìm thấy một nơi để về. Để rồi họ phó mặc cuộc đời mình cho kẻ khác:

Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn

Khi làm bánh trôi nước, thợ làm bánh có công đoạn nhào nặn bột để thành hình dạng bánh trôi. So sánh như vậy với người phụ nữ tức những số phận nhỏ bé ấy chẳng những mông lung không tìm ra phương hướng mà nó còn bị sự thô bạo phũ phàng vùi dập tấm thân, tâm hồn của họ. Hai từ "mặc dầu" như chứa đựng một sự phó mặc và bất lực của người phụ nữ trước những hành hạ về thể xác và tâm hồn. Mọi thứ khiến họ bị tổn thương. Nhưng không vì thế, mà người phụ nữ mất đi vẻ đẹp vốn có của mình:

Mà em vẫn giữ tấm lòng son.

Sau bao thử thách gian truân nhưng vẻ đẹp của người phụ nữ không hề mai một. Chính kết cấu đối lập đã tạo ra một sự khác biệt giữa tấm lòng của họ và những gì họ phải trải qua và chịu đựng. Sau cùng họ vẫn giữ một thái độ kiên quyết, nhất định bảo vệ tâm hồn của mình, thứ còn sót lại duy nhất họ có thể làm chủ. Bởi lẽ, tâm hồn của mỗi người chúng ta là những vùng kì diệu vô hình chỉ chính họ mới biết tâm hồn họ cần gì, muốn gì? Họ dù bị “nặn” "bảy nổi ba chìm" nhưng họ vẫn muốn giữ lại phần tâm son sắc, trong trắng và thủy chung của mình. Đó là nét đẹp riêng biệt và cao quý nhất của người con gái, người phụ nữ Việt Nam. Hồ Xuân Hương làm bài thơ không chỉ thể hiện sự cảm thông mà còn khẳng định giá trị đáng kính của người phụ nữ.

Bài thơ bánh trôi nước là một trong những bài thơ tiêu biểu cho số phận phụ nữ thời phong kiến xưa. Tuy gian khổ, trầm luân nhưng tâm hồn họ vẫn sáng mãi, chiếu dọi cả một thời đại.