Câu 1: +Học kì 1: -Cổng trường mở ra

                              - Mẹ tôi

                              - Cuộc chia tay của những con búp bê.

                              -Những câu hát về tình cảm gia đình.

                - Những câu hát về tình yêu quê hương, đất nước, con người.

                               - Những câu hát than thân

                               - Những câu hát châm biếm.

                               - Nam quốc sơn hà.

                               - Tụng giá hoàn kinh sư.

                               - Thiên Trường vãn vọng.

                               - Côn Sơn ca

                               - Chinh phụ ngâm khúc (trích).

                               - Bánh trôi nước.

                               - Qua Đèo Ngang 

                               - Bạn đến chơi nhà. 

                               - Vọng Lư Sơn bộc bố.

                               - Tĩnh dạ tứ.

                               - Mao ốc vị thu phong sở phá ca.

                               - Cảnh khuya.

                               - Rằm tháng giêng.

                               - Tiếng gà trưa.

                               - Một thứ quà của lúa non: Cốm.

                              - Sài Gòn tôi yêu.

                              - Mùa xuân của tôi.

+Học kì II:  -Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất.

                   - Tục ngữ về con người và xã hội.

 - Tinh thần yêu nước của nhân dân ta.

 - Sự giàu đẹp của Tiếng Việt.

 - Đức tính giản dị của Bác Hồ.

 - Ý nghĩa văn chương.

 - Sống chết mặc bay.

 - Những trò lố hay là Va –ren và Phan Bội Châu.

 - Ca Huế trên sông Hương.

 - Quan Âm Thị Kính

Câu 2: a. Ca dao, dân ca: những bài thơ, bài hát trữ tình dân gian do quần chúng nhân dân sáng tác, biểu diễn và truyền miệng từ đời này sang đời khác.

b. Tục ngữ: những câu nói ngắn gọn, ổn định, có nhịp điệu, hình ảnh thể hiện những kinh nghiệm của nhân dân về mọi mặt, được vận dụng vào đời sống, suy nghĩ và lời ăn tiếng nói hằng ngày.

c. Thơ trữ tình là thể loại văn học phản ánh cuộc sống bằng cảm xúc trực tiếp của người sáng tác. Văn bản thơ trữ tình thường có vần điệu, nhịp điệu, ngôn ngữ cô đọng, mang tính chất cách điệu cao.

d. Thơ thất ngôn tứ tuyệt Đường luật: có 4 câu, mỗi câu 7 tiếng. Kết cấu: khai – thừa- chuyển – hợp. Nhịp 4/3, 2/2/3.

   Vần chân (7), liền (1-2), cách (2-4), bằng.

e. Thơ ngũ ngôn tứ tuyệt Đường luật:

có 4 câu, mỗi câu 5 tiếng. Nhịp: 3/2, 2/3.

   Có thể gieo vần trắc.

f. Thơ thất ngôn bát cú đường luật: có 8 câu, mỗi câu 7 tiếng.

   Vần bằng trắc, chân (7), liền (1-2), cách (2-4-6-8).

   Kết cấu: câu 1-2: đề, câu 3-4: thực, câu 5-6: luận, câu 7-8: kết.

g. Thơ lục bát: thể thơ dân tộc cổ truyền bắt nguồn từ ca dao, dân ca.

   Kết cấu theo từng cặp: câu trên 6, câu dưới 8.

   Vần bằng, lưng (6-6), chân (6-8), liền.

   Nhịp: 2/2/2/2, 3/3/4/4/…

   Luật bằng trắc: 2B -4T – 6B- 8B.

h. Thơ song thất lục bát: kết hợp sáng tạo giữa thể thơ thất ngôn đường luật và thơ lục bát.

   Một khổ 4 câu: 2 câu 7 tiếng, tiếp 1 cặp 6 -8.

   Nhịp ở 2 câu 7 tiếng: 3/4, 3/2/2…

i. Phép tương phản trog nghệ thuật: sự đối lập trong hình ảnh, chi tiết, nhân vật…trái ngược nhau, để tô đậm, nhấn mạnh 1 đối tượng hoặc cả hai.

k. Phép tăng cấp: cùng với quá trình hành động, nói năng, tăng dẫn cường độ, tốc độ, mức độ, chất 

lượng, số lượng…

Câu 3:

Những tình cảm, thái độ thể hiện trong ca dao, dân ca:

- Nhớ thương, kính yêu, than thân trách phận, buồn bã, hối tiếc, tự hào, biết ơn; châm biếm, hài hước, dí dỏm, đả kích…

Câu 4: 

Các câu tục ngữ đã thể hiện những kinh nghiệm:

- Kinh nghiệm tục ngữ về thiên nhiên – thời tiết: thời gian tháng năm và tháng mười; dự đoán nắng, mưa, bão, giông…

- Kinh nghiệm về lao động sản xuất nông nghiệp: đất đai quý hiếm, kinh nghiệm trồng trọt, chăn nuôi…

- Kinh nghiệm về con người, xã hội: xem tướng người; học tập thầy, bạn…

Câu 5:

Những giá trị tư tưởng, tình cảm thể hiện trong các bài thơ:

- Lòng yêu nước và tự hào dân tộc.

- Ý chí bất khuất, kiên quyết đánh bại mọi quân xâm lược.

- Yêu dân, mong dân không khổ, không đói, nhớ về quê hương…

- Ca ngợi cảnh đẹp thiên nhiên: Đêm trăng xuân, cảnh khuya…

- Ca ngợi tình bạn chân thành, tình vợ chồng thủy chung chờ đợi…

Bài 1: Lập bảng danh mục nhan đề các văn bản tác phẩm (hoặc đoạn trích) đã được đọc – hiểu trong cả năm học.

Tên tác phẩm

Tên tác giả

Cổng trường mở ra

Lý Lan

Mẹ tôi

Ét-môn-đô đơ A-mi-xi

Cuộc chia tay của những con búp bê

Khánh Hoài

Những câu hát về tình cảm gia đình

(ca dao)

Những câu hát về tình yêu quê hương, đất nước, con người.

(ca dao)

Những câu hát than thân

ca dao

Những câu hát châm biếm

(ca dao)

Sông núi nước Nam

Lý Thường Kiệt

Phò giá về kinh

Trần Quang Khải

Buổi chiều đứng ở phủ Thiên Trường trông ra

Trần Nhân Tông

Bài ca Côn Sơn

Nguyễn Trãi

Sau phút chia li

Đoàn Thị Điểm

Bánh trôi nước

Hồ Xuân Hương

Qua Đèo Ngang

Bà Huyện Thanh Quan

Bạn đến chơi nhà

Nguyễn Khuyến

Xa ngắm thác núi Lư

Lý Bạch

Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh

Lý Bạch

Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê

Hạ Tri Chương

Bài ca nhà tranh bị gió thu phá

Đỗ Phủ

Cảnh khuya

Hồ Chí Minh

Rằm tháng giêng

Hồ Chí Minh

Tiếng gà trưa

Xuân Quỳnh

Một thứ quà của lúa non: Cốm

Thạch Lam

Sài Gòn tôi yêu

Minh Hương

Mùa xuân của tôi

Vũ Bằng

Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất

(Tục ngữ)

Tục ngữ về con người và xã hội

(Tục ngữ)

Tinh thần yêu nước của nhân dân ta

Hồ Chí Minh

Sự giàu đẹp của tiếng Việt

Đặng Thai Mai

Đức tính giản dị của Bác Hồ

Phạm Văn Đồng

Ý nghĩa văn chương

Hoài Thanh

Sống chết mặc bay

Phạm Duy Tốn

Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu

Nguyễn Ái Quốc

Ca Huế trên sông Hương

Hà Ánh Minh

Quan Âm Thị Kính

(chèo)

Bài 2 

Ca dao, dân ca: Các thể loại trữ tình dân gian kết hợp với lời và nhạc, diễn tả đời sống nội tâm của con người.

Tục ngữ: những câu nói ngắn gọn, ổn định, có nhịp điệu, hình ảnh thể hiện kinh nghiệm của nhân dân được áp dụng vào cuộc sống.

Thơ trữ tình: sự kết hợp giữa lời và nhạc mang tính biểu cảm nói lên tư tưởng, giá trị hiện thực của thời đó

Thơ thất ngôn tứ tuyệt: gồm 4 câu, mỗi câu 7 chữ, trong đó có 1, 2, 4 hoặc chỉ câu 2 và 4 hiệp vần với nhau

Thể thơ dân tộc: bắt nguồn từ ca dao, dân ca, với kết cấu theo từng cặp (câu 6/ câu 8). Vần bằng, lưng, liền, nhịp 2/2/2/2; 3/3/4/4; luật bằng trắc: 2B- 2T- 6B- 8B

Thơ song thất lục bát: kết hợp giữa thể thơ thất ngôn đường luật và thơ lục bát, một khổ 4 câu ( 2 câu 6/ câu 8)

- Phép tương phản nghệ thuật: Sự đối lập giữa các hình ảnh, chi tiết, nhân vật, để tô đậm và nhấn mạnh đối tượng

Bài 3 

Những tình cảm, thái độ được thể hiện trong các bài ca dao:

- Tình thân gia đình

- Tình yêu quê hương đất nước

- Tình yêu bản thể

- Thái độ mỉa mai, châm biếm những thói hư tật xấu trong xã hội

Bài 4

Những kinh nghiệm, thái độ của nhân dân đối với thiên nhiên, lao động sản xuất, con người, xã hội:

- Câu tục ngữ thể hiện kinh nghiệm về thời tiết, chăn nuôi, trồng trọt, những kinh nghiệm về đời sống.

- Thể hiện thái độ tôn vinh những giá trị của con người.

Bài 5

Những giá trị lớn về tư tưởng, tình cảm thể hiện trong đoạn thơ, bài thơ trữ tình của Việt Nam và Trung Quốc:

- Tình yêu quê hương đất nước

- Tình yêu thiên nhiên

- Tình yêu cuộc sống: trân trọng vẻ đẹp của những người phụ nữ tài hoa, thương cảm cho những người phụ nữ bạc mệnh.

Bài 6: Lập bảng thống kê các tác phẩm văn xuôi đã học (trừ phần văn nghị luận) theo mẫu:

TT

Tên văn bản

Giá trị chính về nội dung

Giá trị chính về nghệ thuật

1

Cổng trưởng mở ra (Lý Lan)

Tấm lòng thương yêu của người mẹ đối với con và vai trò to lớn của nhà trường.

Văn biểu cảm như nhật kí tâm tình nhỏ nhẹ và sâu lắng.

2

Mẹ tôi (Ét-môn-đô đơ A- mi-xi)

Tấm lòng thương yêu trời biển, sự hi sinh tuyệt vời của người mẹ đối với người con; tình yêu thương, kính trọng mẹ là tình cảm thiêng liêng của con người.

Văn biểu cảm qua hình thức một bức thư.

3

Cuộc chia tay của những con búp bê (Khánh Hoài)

Tình cảm gia đình vô cùng quý báu và quan trọng. Hãy cố gắng bảo vệ và gìn giữ tình cảm ấy.

Văn tự sự có bố cục rành mạch, hợp lí.

4

Một thứ quà của lúa non: cốm (Thạch Lam)

Phong vị đặc sắc, nét đẹp văn hóa trong một thứ quà độc đáo và giản dị của dân tôc: Cốm.

Văn tùy bút tinh tế, nhẹ nhàng, sâu sắc.

5

Sài Gòn tôi yêu(Minh Hương)

Nét đẹp riêng của Sài Gòn với thiên nhiên, khí hậu, nhiệt độ và nhất là phong cánh cởi mở, bộc trực, chân tình và trọng đạo nghĩa của người Sài Gòn.

Nghệ thuật biểu hiện tình cảm, cảm xúc của tác giả qua thể văn tùy bút.

6

Mùa xuân của tôi (Vũ Bằng)

Cảnh sắc thiên nhiên, không khí mùa xuân ở Hà Nội và miền Bắc được cảm nhận, tái hiện trong nỗi nhớ thương tha thiết của người xa quê.

Bút pháp tai hoa, tinh tế

7

Ca Huế trên sông Hương (Hà Ánh Minh)

Vẻ đẹp của Huế, một hình thức sinh hoạt văn hóa - âm nhạc thanh lịch và tao nhã, một sản phẩm tinh thần đáng trân trọng, bảo tồn.

Bút kí về sinh hoạt, văn hóa: tả cảnh ca Huế trong một đêm trăng trên sông Hương, vừa giới thiệu những làn điệu dân ca Huế bằng giọng văn trữ tình.

8

Sống chết mặc bay (Phạm Duy Tôn)

Lên án gay gắt bọn quan lại phong kiến vô nhân đạo và bày tỏ niềm thương cảm vô hạn trước cảnh khổ của nhân dân

Truyện ngắn hiện đại có nghệ thuật viết phong phú, (tương phản và tăng cấp), lời văn cụ thể, sinh động.

9

Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu (Nguyễn Ái Quốc)

Vạch trần bộ mặt giả dối, tư cách hèn hạ của một tên thực dân phản bội giai cấp, đồng thời ca ngợi tư cách cao thượng, tấm lòng hi sinh vì dân vì nước của một nhà cách mạng anh hùng.

Truyện ngắn có giọng văn sắc sảo, hóm hỉnh và khả năng tưởng tượng, hư cấu, xây dựng tình huống đặc biệt, khắc họa thật sắc sảo hai nhân vật hoàn toàn đối lập.

Bài 7 

Sự giàu đẹp của tiếng Việt thể hiện qua câu tục ngữ:

Một cây làm chẳng nên non

Ba cây chụm lại nên hòn núi cao

- Tiếng Việt truyền tải được nội dung, tâm tư tình cảm của người nói

- Tiếng Việt còn tạo ra nhịp điệu, nhạc tính khi thể hiện nội dung

Bài 8

Văn chương mang lại cho con người một đời sống tinh thần phong phú, khơi gợi ở con người những tình cảm tốt đẹp. Văn học thỏa mãn nhu cầu thẩm mĩ còn cung cấp cho con người tri thức về đời sống xã hội. Văn học đúng như tác giả Hoài Thanh có nói “…gây cho ra những tình cảm ta không có, luyện cho ta những tình cảm ta sẵn có” biết cái hay, cái đẹp của cảnh vật thiên nhiên. Lịch sử loài người nếu xóa bỏ văn chương sẽ xóa bỏ mất lịch sử phát triển của mình, sẽ nghèo nàn về tinh thần.

Bài 9 

Việc học phần Tiếng Việt và Tập làm văn theo hướng tích hợp trong Chương trình ngữ văn 7, giúp học sinh có thể vận dụng nhuần nhuyễn các kĩ năng để học văn tốt hơn.

Ví dụ khi dạy bài Cuộc chia tay của những con búp bê (ngữ văn 7 tập 1) giáo viên tích hợp kiến thức của phân môn tiếng Việt, giáo viên có thể đặt câu hỏi:

Em hãy tìm những từ láy diễn tả tâm trạng của Thủy khi nghe yêu cầu chia đồ chơi của mẹ.

- Những từ láy đó có tác dụng gì trong việc biểu đạt dụng ý nghệ thuật của tác giả

Tích hợp với phần Tập làm văn, giáo viên có thể đặt câu hỏi:

- Văn bản được kể theo ngôi thứ mấy, tác dụng của ngôi kể đó.

Cho mình câu trl hay nhất nhak bạn! ^^ Chúc bạn học tốt! ^^