Nguyên nhân:

Do Sơn Tinh mang lễ vật đến trước lấy được Mị Nương, Thủy Tinh đến sau không lấy được vợ nên tức giận`=>` Hai người giao chiến
Diễn biến:

`-` Nhân vật Thủy Tinh:
`+` Thủy Tinh hô mưa gọi gió làm thành giông bão, nước chảy cuồn cuộn nhấn chìm nhiều nơi, làm ngập cả ruộng đồng, nhà cửa, nước ngang lưng đồi, thành Phong Châu như nổi lềnh bềnh trên một biển nước
`+` Thủy Tinh dâng nước cao bao nhiêu thì Sơn Tinh dâng núi đồi cao bấy nhiêu

Nhân vật Sơn Tinh:

`+` Sơn Tinh không hề nao núng, dùng phép bốc từng dãy núi ngọn đồi để ngăn dòng nước lũ
`+` Đánh nhau ròng rã mấy tháng trời, Sơn Tinh vẫn vững vàng mà sức Thủy Tinh đã đuối nên đành chấp nhận rút lui.

Kết quả:

Nhân vật Sơn Tinh:

`->` Sơn Tinh thắng Thủy Tinh, con người chiến thắng thiên tai, lũ lụt.

Nhân vật Thủy Tinh:

`->` Hằng năm dâng nước đánh Sơn Tinh
`->` Năm nào cũng thua

 Sơn Tinh, Thủy Tinh đến cầu hôn và cuộc giao đấu của hai vị thần.

- Nguyên nhân giao đấu của hai vị thần: Sơn Tinh mang lễ vật đến trước rước Mị Nương về núi. Thủy Tinh đến sau không lấy được Mị Nương nên nổi giận dâng nước đánh Sơn Tinh để cướp Mị Nương về.

- Diễn biến của trận đấu:

• Thủy Tinh hô mưa, gọi gió làm thành dông bão rung chuyển cả đất trời. Nước ngập khắp các đồng ruộng nhà cửa, nước dâng lên lưng đồi sườn núi, thành Phong Châu nổi lềnh bềnh trên một biển nước.

=> Việc Thủy Tinh dâng nước đánh Sơn Tinh đã gieo tai ươm cho đất nước, khiến cho người dân khổ cực.

• Sơn Tinh bốc từng quả đồi dời từng dãy núi, ngăn chặn dòng nước lũ.

=> Sơn Tinh chính là vị thần cứu nguy cho nhân dân.

- Kết quả: Thủy Tinh sức lực đã kiệt, phải rút quân.

=> Sơn Tinh đã trở thành biểu tượng của sức mạnh của nhân dân chống lại thiên tai bão lũ.

 Sự trả thù hàng năm của Thủy Tinh và sự chiến thắng của Sơn Tinh.

- Từ đó, hàng năm, Thủy Tinh đều dâng nước đánh Sơn Tinh với hy vọng cướp được Mị Nương.

- Nhưng Thủy Tinh đều bị Sơn Tinh đánh bại.

=> Sức mạnh, niềm tin của nhân dân chiến thắng thiên tai lũ lụt.